بررسی قوانین و مقررات کیفری کودکان و نوجوانان در حقوق ایران و تأثیر آن بر کاهش آسیب‌‌های اجتماعی

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

صادق خادمی ¹ (دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران)
علی جانی پور ² (استادیار، گروه حقوق، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران)
کرم جانی پور ³ (استادیار، گروه حقوق، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/06/29 تاریخ پذیرش : 1401/08/29 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: آسیب‌‌های اجتماعی, قوانین کیفری, کودکان, نوجوانان, حقوق ایران,

چکیده مقاله :

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر قوانین و مقررات کیفری در حقوق داخلی و نقش آن در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان رشته حقوق شهر یاسوج و شیراز می‌‌باشد که از میان آنان 250 نفر انتخاب شدند و براساس فرمول کوکران تعداد 152 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. روش مورد استفاده در این پژوهش، کمی و از نوع پرسشنامه‌‌ای است. داده‌های بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم‌‌افزار آماریِSPSS در دو سطح تجزیه و تحلیل می‌شوند. در سطح اول با استفاده از روش‌‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و در سطح دوم با استفاده از روش‌های آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه‌‌ای) تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهند قوانین سخت‌‌گیرانه مانند زندان در کنار قوانین بازدارنده و مجازات‌‌های اجتماعی جایگزین می‌‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی داشته باشد. ضمن اینکه دفتر حمایت از حقوق کودکان مصوب 1399 ایده جدیدی است که در صورت اجرایی شدن مصوبات متناسب می‌‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی داشته باشد. به علاوه سازوکارهای ترمیمی پیش و پساکیفری نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی دارند. همچنین تلاش‌‌ها برای کاهش آسیب‌‌های اجتماعی از طریق قوانین و مقررات داخلی می‌‌تواند الگویی بومی برای کاهش این معضل اجتماعی فراهم آورد.

منابع و مأخذ:

پرادل، ژان (1381)، به دنبال جهانی‌شدن حقوق کیفری، ترجمه محمدمهدی ساقیان، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 11.

جمشیدی، علیرضا (1390)، سیاست جنایی مشارکتی، تهران: نشر میزان.

حیدری، مسعود و اشراقی، محمود (1392)، سیاست جنایی اطفال در حقوق ایران با تأکید بر منابع اسلامی، کنفرانس ملی سیاست کیفری ایران در قبال بزهکاری و بزه‌‌دیدگی کودکان و نوجوانان.

خالقی، علی (1394)، آیین دادرسی کیفری، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌‌های حقوقی شهر دانش.

دولا کوآستا، لوییس (1383)، سیاست جنایی اروپا، نمونه‌ای از بین‌المللی شدن حقوق کیفری در سطح منطقه‌ای، ترجمه: علی حسین نجفی ابرندآبادی؛ در: علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد محمد آشوری) تهران، انتشارات سمت.

سامانه مقررات اداری، استخدامی و مالی (1394)؛ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392.

صادقی، آسیه (1392)، بررسی آراء صادره از دادگاه‌های عمومی ویژه اطفال از منظر آموزه‌های بالینی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

فلاح باراندوزی، حجت، سیاح، سعید، حدودی کیشیان، رسول (1396)؛ بررسی و تحلیل حقوق کودک از دیدگاه حقوق بین‌‌الملل و قانون جمهوری اسلامی ایران، چهارمین کنفرانس بین‌‌المللی حقوق و توسعه پایدار.

کثیری، مژگان (1395)، رویکرد نوین سیاست کیفری ایران در خصوص بزهکاری اطفال، به نقل از وب‌‌سایت: http://mojgankasiri.com.

محسنی، فرید (1393)، دستاوردهای نظری و علمی جرم‌شناسی رشد مدار، فصلنامه‌ی دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 66، تابستان 1393، صص 146 و 147.

مؤذن زادگان، حسنعلی و یزدانیان، محمدرضا (1397)؛ الزام قضات به صدور قرارهای جایگزین بازداشت موقت در حقوق ایران و فرانسه، فصلنامه دیدگاه‌‌های حقوق قضایی، دوره 23، شماره 83، صص 271- 247.

یزدانی، یوسفعلی و زاهدیان، محمدحسین (1396)؛ سیاست کیفری افتراقی در قبال بزهکاری و بزه‌‌دیدگی اطفال در نظام حقوقی ایران، کنفرانس بین‌‌المللی دانشگاه شیراز.

Cullen, H. (1993). Education rights or minority rights? International Journal of Law, Policy and the Family, 7(2), 143-177.