تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

رضا نظری ¹ , مجید رادفر ² , علی بقایی سرابی ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - دانشیار جامعه شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استادیار جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/29 تاریخ پذیرش : 1401/08/29 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, نظریه مبادله, کنش عقلایی, سود - زیان, بانک ملی ایران,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش، تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397 می باشد. چارچوب نظری انتخاب شده، نظریه مبادله و پیش فرض های اساسی این نظریه است که فرض بر کنشگری عاقلانه و پیگیری حساب شده منافع است. در چنین وضعیتی افراد تعاملاتی را شروع و ادامه می دهند که برایشان، همراه با سود باشد و بتوانند تضمین های لازم را از طرف مقابل دریافت کنند. در این تحقیق، با استفاده از روش کمی و پیمایشی به گردآوری داده ها و تحلیل داده ها پرداخته شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه اعتماد اجتماعی صفاری نیا و شریف (1389) و پرسشنامه مبادله اجتماعی (محقق ساخته) بود و برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری مربوطه و تحلیل مسیر در محیط نرم افزار Spss استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد، ضریب همبستگی بینِ دو متغیر عوامل جامعه شناختی و اعتماد اجتماعی به بانک 700/0 و دارای سطح معنی‌داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان هزینه- فایده و اعتماد اجتماعی، 586/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین سطح کنش عقلانی و میزان اعتماد اجتماعی، 769/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان احتمالات ریسک و اعتماد اجتماعی، 725/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان منافع شخصی و میزان اعتماد اجتماعی،606/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. ضریب همبستگی بین سطح پاداش متصور شده و میزان اعتماد اجتماعی، 610/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) و ضریب همبستگی بین میزان ضررهای پیش بینی نشده و اعتماد اجتماعی، 863/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. مقدار ضریب تعیین در رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته برابر 60/0 می باشد. به عبارت دیگر 60/0 درصد از مجموع تغییرات متغیر اعتماد اجتماعی شهروندان به بانک ملی توسط مدل تحلیلی فوق تبیین می شود.

منابع و مأخذ:

آزاد ارمکی،تقی و افسانه کمالی (1383). اعتماد ،اجتماع وجنسیت، مجله جامعه شناسی ایران. 2(5): 100-132.

ازکیا، مصطفی، و غفاری، غلامرضا (1384). جامعه شناسی توسعه. نشر کیهان.

اسکیدمور، ویلیام (1385). تفکر نظری در جامعه‌شناسی، علی‌محمد حاضری و دیگران، قم، پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.

افشانی، علیرضا، احمدی، اصغر، نوریان نجف آبادی، محمد، و زارعان، احمد (1391). تحلیلی بر رابطه بین میزان دینداری و میزان اعتماد اجتماعی. مطالعات امنیت اجتماعی. شماره 29. 171-195.

پژوهشنامه پژوهشکده تحقی قات استراتژی ک مجمع تشخی ص مصلحت نظام، 1387.

جابر انصاری، محمدرضا، نجف بیگی، رضا و الوانی، سید مهدی (1395). راهکارهای ارتقای اعتماد عمومی به سازمان‏های دولتی، دو فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات قدرت نرم.

دانایی فرد، حسن و خدادحسین، سید حمید (1393). چارچوب‏های نهادی در نظام نوآوری: رویکردی تطبیقی به نقش دولت و مدیریت دولتی، مطالعات مدیریت (بهبود تحول، دوره11، شماره 43-44.

دانایی فرد، حسن، رجب زاده، علی، حصیری، اسد. (1388). ارتقاء اعتماد درون سازمانی در بخش دولتی: بررسی نقش شایستگی مدیریتی مدیران. پژوهش‏های مدیریت ، شماره 4، 90-59.

دیلینی، تیم (1388). نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی، بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران، نی، چاپ دوم.

ریترز، جورج (1394). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاتی، تهران: انتشارات علمی، چاپ ۴.

شفریتز، جیام، راسل، ایی دبیلیو (1386). مبانی مدیریت دولتی، ترجمه غلامرضا معمارزاده طهران، تهران، اندیشه‏های گوهربار.

صفاری نیا، مجید و شریف، نسیم، (1389). ساخت و بررسی ویژگی‏های روانسنجی پرسشنامه اعتماد اجتماعی، فصلنامه پژوهش‏های روانشناسی اجتماعی ، 3 (7): 47-58.

طالبی، ابوتراب، حیدری، سیامک و فاطمی نیا، سیاوش (1387). عوامل موثر بر اعتماد سیاسی: پیمایش در میان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سوم، صص 179-208.

طرح‌های ‌ملی‌ وزارت ‌فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی (1383). اعتماد به نیروی انتظامی: نتایج پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (موج اول و دوم).

قدیمی، مهدی (1386). بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه‏های زنجان. پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53. 325-356.

کلمن، جیمز (1390). بنیادهای نظریة اجتماعی، ترجمة منوچهرصبوری. تهران، نشر نی .

کوزر، لوئیس و روزنبرگ برنارد (1378). نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، فرهنگ ارشاد، تهران، نی، چاپ اول.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1381 ). ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان، دفتر طرح‏های ملی، ویرایش اول، تهران

Bourdieu, p. (1997). The Forms of Capital. New York: Greenwood press.

Coleman, James S. (1990). Foundations of Social Theory. Cambridge MA: The Belknap press of Harvard University press.

Delhey, J., and Newton, K. (2013). “Who trusts? The origins of social trust in seven societies” European Societies, 5,2: 93-137.

Fukuyama, F. (1995). Trust: the social virtues and the creation of prosperity, Hamish Hamilton, London. p: 25-26.

Fukuyama, F. (1999). Social Casigital and Civil Society, The Institute of public SIGolicy George Mason University.

Kavanagh, D. (2013), “Crisis of confidence: The Case of Britan”, Studies in comparative International Development, Vol.32, Issue 3, Pp.30-41

Putnam, Robert D. (1995). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy. Princeton: Princeton University Press.

putnam, Robert D .(1993). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy. SIGrinceton: SIGrinceton University press.

putnam, Robert D. (2000) .Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster.

putnam, Robert D., and Lewis D. Feldstein (2003). Better Together: Restoring the American Community. New York: Simon and Schuster.

Turner, Jonathan H. (1999). Toward a General Sociological Theory of Emotions. Volume29, Issue2, 133-161.