ارزیابی میزان تاثیر مهارت های شهروندی بر ارتقای توسعه اجتماعی (مورد مطالعه: مناطق 3، 7 و 14 تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

سروش فتحی ¹ , مهدی مختارپور ²

1 - گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی ،واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی ، گرمسار، ایران
2 - دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1396/03/23 تاریخ پذیرش : 1396/03/23 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: مهارت شهروندی, مشارکت اجتماعی, توسعه اجتماعی, شاخص ها, بهداشت و درمان, شهر تهران,

چکیده مقاله :

فرهنگ و مهارت شهروندی در واقع مفاهیم خاصی است که انسان ها به اعمال، حالت ها و پدیده ها نسبت می دهند و برای آن در زندگی خود جایگاه و اهمیت ویژه ای قائل می شوند، مهارت های شهروندی به انواع مختلف اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، فرهنگی و... تقسیم می شوند. امروزه توجه به مفهوم مهارت شهروندی و روش‌های ارتقاء آن در جهت بهبود توسعه اجتماعی، به عنوان یکی از اولویت‌های اساسی طراحان و برنامه‌ریزان‌شهری در زیر شاخه‌ حقوق شهروندی تبدیل شده است. تحقیق حاضر یک مطالعه موردی از نوع توصیفی و تحلیلی است. چارچوب نظری تحقیق براساس روش اسنادی و مطالعه سایر مقالات و سایت های علمی مرتبط با موضوع تحقیق از یک طرف و همچنین استفاده از تکنیک پرسشنامه استفاده گردیده و انتخاب افراد حجم نمونه به صورت تصادفی بوده است و تعداد 385 پرسشنامه حاوی سوالات مربوط به تحقیق در بین جامعه آماری انتخاب شده توزیع شده و پس از تجزیه وتحلیل آماری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهند که بین خودآگاهی، همدلی، قدرت تصمیم گیری، تفکر نقادانه، روابط بین فردی و توسعه اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصله از تحلیل رگرسیونی متغیر های موجود در معادله را نشان می دهد که متغیرهای خودآگاهی، روابط بین فردی، تفکر نقادانه، قدرت تصمیم گیری و همدلی بیشترین تاثیر را بر ارتقای توسعه اجتماعی دارند.

چکیده انگلیسی:

Culture and citizenship skills are such concepts that human beings consider them as actions, states and phenomena attributed in their life. Citizenship skills is divided into a variety of economic, social, moral, political and cultural sections. Nowadays, the concept of citizenship skills and ways to improve it in order to improve social development is one of the main priorities designers and urban planners consider in the branches of civil rights. This study is a case study and with an analytical approach. The theoretical framework of the study is based on documents and studies of other articles and academic sites related to the subject on one hand and also uses questionnaires and selection of a sample randomly, with 385 questionnaires containing questions about the research subject matter. The findings show that there is a significant relationship between self-awareness, empathy, decision-making, critical thinking, interpersonal relations and social development. The results of the regression analysis shows the variables in the equation, the variables of self-awareness, interpersonal communication, critical thinking, decision-making and empathy have the greatest impact on the promotion of social development.

منابع و مأخذ:

آبراهامز، جی. اچ(1363). مبانی و رشد جامعه­شناسی، بی­جا، چاپ اول.

آقاجانی، طهمورث و دیگران (1393)، تاثیر بازی بر مهارت های اجتماعی، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره سوم، تابستان

اباذری ، یوسف ، چاوشیان ، حسن،(1381) از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی ، ص31/مقاله

ابراهیمی لویه، عادل،( 1385)،اعتماد اجتماعی ، عوامل موثر بر آن در بین مردم شهر گرمسار،  تهران ،دانشگاه پیام نور ، ص20/مقاله

اردبیلی ، هاله،( 1380 )،تغییر ارزشها  و فراگر توسعه ، پژوهشنامه اقتصادی ص24-22/مقاله

ازکیا،مصطفی(1365)جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی  روستایی ایران،انتشارات اطلاعات،تهران

اسپنسر،هربرت،(1981)،مطالعه در جامعه شناسی،نیویورک/کتاب

اسکیدمور، ویلیام(1385). تفکر نظری در جامعه­شناسی، جمعی از مترجمان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.

امام­جمعه­زاده، جواد، محمدرضا رهبر قاضی، امید عیسی­نژاد، زهره مرندی(1391). «بررسی رابطه میان احساس محرومیت نسبی و مشارکت سیاسی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان»، دوفصلنامه­ی علمی پژوهشی دانش سیاسی، سال هشتم، شماره­ی اول (شماره­ی پیاپی 75)، ص 37-68.

پازوکی،مهدی(1355)تحقیق در رابظه با نظام حقوقی و توسعه،انتشارات مروارید،تهران

پاکزاد، جهانشاه. 1385، راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، شرکت طرح و نقش پیام سیما، تهران.

پورجعفر، محمدرضا و همکاران. 1389، ارائه انگاره‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تأکید بر ترجیحات سالمندان شهر شیراز، مجله سالمندی ایران، سال پنجم، شماره پانزدهم.

جیروند،عبدالله(1366)توسعه اقتصادی،انتشارات مولوی،تهران

چلبی، مسعود(1389). جامعه­شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی، چاپ پنجم.

دورکیم،امیل(1392)تقسیم کار اجتماعی،ترجمه باقر پرهام،نشر مرکز،تهران

رضایی‌راد، هادی و رفیعیان، مجتبی. 1390، سنجش فضایی کیفیت مسکن در شهر سبزوار با استفاده از روش تحلیل عاملی، نشریه علمی- پژوهشی نامه‌ی معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر.

روشه، گی(1376). جامعه­شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه­ی عبدالحسین نیک­گهر، مؤسسه­ی فرهنگی انتشاراتی تبیان، چاپ اول.

زیمل،جورج(1908)،جامعه شناسی بررسی هایی در باره صورت های اجتماع،نیویورک/کتاب

سازمان برنامه و بودجه(1364) فصلنامه برنامه و توسعه دوره (1) شماره (2)

عبداللهی، مجید. 1387، تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات کشور، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره33.

غفاری، غلامرضا، میثم نوابی(1388). «تبیین گستره و شعاع اعتماد اجتماعی در شهر کاشان»، دانشنامه­ی علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 2.

فاطمی­نیا، سیاوش، سیامک حیدری(1389). «عوامل مرتبط با تعهد شهروندی»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 38.

فتحی، سروش و مختارپور، مهدی، (1390)، توسعه شهری، شهرنشینی و حقوق شهروندی، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال سوم، شماره چهارم، پاییز

قربانی، رسول و جام‌کسری، محمد. 1389، جنبش پیاده‌گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیاده‌راه تربیت تبریز، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای،شماره6.

کرایب، یان(1385). نطریه اجتماعی مدرن: از پارسونز تا هابرماس، ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات آگاه،چاپ سوم.

لطف آبادی ،حسینونوروزی،وحیده ،(1383) بررسی چگونگی نگرش دانش آموزان دبیرستانی ایران به جهانی شدن وتاثیر آن بر ارزشها وهویت دینی وملی آنان،نوآوریهای آموزشی ص،4/مقاله

له­مان، جنیفر(1385). ساخت­شکنی دورکیم(نقدی پسا پسا ساختارگرایانه)، ترجمه­ی شهناز مسمی­پرست، تهران: نشر نی، چاپ اول.

لینچ، کوین. 1381، تئوری شکل شهر، ترجمه سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

محسنی، منوچهر(1374)مقدمات جامعه شناسی، تهران، چاپ دوازدهم

محسنی­تبریزی، علیرضا(1383). «سنجش میزان فاتالیسم و رابطه­ی آن با احساس کارآمدی و احساس بی­قدرتی سیاسی در بین زنان بالغ مناطق شهری کشور»، نامه­ی پژوهش فرهنگی، سال هشتم، شماره 9.

مدنی پور، علی. 1379، طراحی فضای شهری، نگرشی بر فرآیندی اجتماعی و مکانی. شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

مرتن، رابرت(1385). مشکلات اجتماعی و نظریه جامعه شناختی، ترجمه نوین تولایی، تهران: انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم.

موسوی، میرطاهر(1391). درآمدی بر مشارکت اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه­شناسان، چاپ اول.

مولایی، اصغر. 1390، ضرورت تمرین عملی آموزه های شهروندی، بعنوان مکمل آموزش های نظری شهروندی، کتاب سمینار رسانه و آموزش شهروندی اصل مقالات، شهرداری تهران.

نواح، عبدالرضا، مجتبی تقوی­نسب(1386).« تأثیر احساس محرومیت نسبی بر هویت قومی و هویت ملی؛ مورد مطالعه: اعراب استان خوزستان»، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره­ی هشتم، شماره 2، صص 142-163.

وینج،پیتر(1372)ایده علم اجتماعی،ترجمه گروه نویسندگان،انتشارات سمت،تهران

Edinea alcantara, Fatima furtado, circe monteiro (2012); solidarity and mutual assistance in low-income communities: every practices to overcome scarcity and improve quality of life, Recife, brazil, social and behavioral sciences, 35, pp. 344- 352

Fierbeck, K. (1991)” Redefining Responsibilities: The Politics of Citizenship in the UK”, Canadian Journal of Political Science, Vol.24: 578- 83.

Gehl, Jan (1987); life Between Building: Using Public Space, New York: Van nor strand Reinhold.

Habermas, J.(1992) “ Citizenship and National Identity : Some Reflection on the Future of the Europe “ , Praxis International,.Vol.12: 1-19

Health and Education Policy from 1981-2009, Journal of Sociology & Social Welfare, September 2014, Volume XLI, Number 3

Jacobs, Jane (1961); The Death and Life Great American Cities, The Failure of Town Planning, New York: Vintage.

Mohammadzaheh, Rahmat, (2005); Modernity and Urbanism; Case Study of Tabriz Fabric Texture, PhD Theses, Jamali Firooz, Tabriz University, Geography & Urban Planning Group.

Qarakhani, M (2014) Social Policy and State Capacity in Iran:

Van Kamp (2003), Irene and et al; Urban environmental quality and human well-being toward a conceptual framework and demarcation of concepts: a literature study; Landscape and Urban Planning 65, pp. 5-18.