مطالعه تغییر سبک زندگی و اثرات و پیامدهای آن بر تولید و توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان اردبیل)
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایرانارسطو یاری حصار 1 , وکیل حیدری 2 , ریحانه نارینی 3
1 - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا روستایی دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل، ایران
کلید واژه: سبک زندگی, کیفیت زندگی, شیوه تولید, اردبیل,
چکیده مقاله :
امروزه مناسبات و تغییرات سبک زندگی به مقوله ای مهم بویژه در جوامع سنتی و نیز جوامع در حال گذار تبدیل شده است. نمود بارز این تحولات را شاید نه در شهرها که باید در نظام زیست روستاها جستجو کرد هدف این بررسی مطالعه و برسی تغییرات شاخص های مرتبط با سبک زندگی و تاثیرات آن بر کیفیت زندگی و شیوه های تولید در روستاهای شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق از نوع پژوهش های علی همبستگی است و روش تجزیه و تحلیل در آن به شکل کمی و کیفی است. جامعه نمونه این تحقیق مشتمل بر 16 روستا و 320 خانوار است که روستاهای نمونه به روش خوشه ای و خانوارهای نمونه نیز به روش تصادفی سیتماتیک برای پرکردن پرسشنامه ها انتخاب شده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ارتباط مثبت قوی بین استفاده از رسانه ها و شبکه های اجتماعی با تغییر سبک زندگی در نواحی روستایی مورد مطالعه وجود دارد. همچنین میزان تغییرات اجتماعی و فرهنگی در زندگی روستاهای مورد مطالعه بسیار بیشتر از تغییرات به وجود آمده در بخش تولید است و با افزایش تغییرات در سبک زندگی کیفیت زندگی کاهش پیدا کرده است. در این راستا اقداماتی چون توسعه زیرساخت های دانش بویژه در بین کشاورزان و تولیدکنندگان، معرفی شیوه های جدید بازاریابی، تولید اطلاعات مرتبط با سبک زندگی روستایی در فضای مجازی و مانند آن می تواند مزایای تغییرات سبک زندگی را به سوی نقطه مطلوب هدایت نماید.
Today, relationships and lifestyle changes has become to an important matter, especially in traditional societies. We can see this changes better in the rural societies compared to the urban. There is no doubt this change and evolutions has important affect in different arena and also Influence on the process and its outcomes. This article is try to study and evaluate the changing of lifestyle indexes and its effect on quality of life and also on mode of production in rural areas of Ardabil province. This research is correlational kinds of research and analyzing of data has been done by both quantitative and qualitative methods. The information has been gathered by means of questioner technique. The sample society consisted of villages in Ardabil which includes 16 villages and 320 people. Rural sample selected by cluster method and households selected by systematic random methods. The result of this study shows that there is significant relationship between using of media and social networks with lifestyle change in our case study. The socio cultural change in Ardabil rural are much more than changing in production mode also. Developing educational infrastructure especially between producers and farmers and also producing new methods of marketing and production of information about rural lifestyle in cyber space can lead changes to desired point.
ابراهیم آبادی، حسین(1392). رویکردی میان رشته ای به سبک زندگی : با نگاهی به جامعه ایرانی. فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، 5(4)، 53-33.
ارجمند سیاه‌پوش و حیدری(1391)، تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر سبک زندگی روستایی و عشایری شهرستان گیلان غرب، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، وره 4، شماره 4، پاییز 1391، صفحه 89-103.
آزاد ارمکی، تقی (1386)، زندگی روزمره در ایران؛ زندگی روزمره، قدرت و فرهنگ، جاد دانشگاهی دانشگاه تهران، تهران.
آسابرگر، آ. (1383)، روشهای تحلیل رسانهها. ترجمه پ، اجاللی. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
اینگلهارت، رونالد(1382)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمهی مریم وتر، انتشارات کویر.
بشیر، حسن؛ افراسیابی، محمدحسن (1391)، شبکه های اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی: بزرگترین جامعه مجازی ایرانیان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 1، بهار 1391، صص 62-31.
بوردیو، پیر( 1384 )، اشکال سرمایه، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ویراسته کیان تاجبخش، ترجمه ی افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه، چاپ اول.
خاتم (1379) ربانی، رسول و شیری، حامد (1388)، اوقات فراغت و هویت اجتماعی، دوره 2، شماره 4، زمستان 1388، صفحه 209-242.
رحمت آبادی، الهام و آقا بخشی، حبیب (1384)، سبک زندگی و هویت اجتماعی جوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 2، صص 252-235.
رستمی، احسان؛ اردشیرزاده، مرجان(1392)،نگاهی به نظریه های سبک زندگی، فصلنامه مطالعات سبک زندگی، سال دوم، شماره 3، بهار1392، صص 31-9.
زهیری، علیرضا (1381 .(انقلاب اسلامی و هویت ملی، تهران: انجمن معارف.
شکری، مرسل؛ عباس زاده، محمد (1392)، بررسی مقایسه ای سبک زندگی مصرفی در میان دو گروه زنان شاغل و زنان خانه دار در شهر میانه، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی، سال پنجم، شماره نوزدهم، تابستان 1392 صص 70-57.
شیری، محمد (1392)، بررسی عوامل اجتماعی – جمعیتی مؤثر بر بازگشت به مصرف مواد مخدر (مطالعه موردی معتادان ورامینی)، فصلنامه دانش انتظامی شرق تهران (سال اول، شماره یک، بهار 1393، صص80-63.
صالحی امیری، سیدرضا (1388)، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، به اهتمام ابراهیم حاجیانی؛ تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ دوم، انتشاراتصفا.
علم، محمدرضا و دیگران (1393)، برنامة تجددونوسازی ایران در عصر رضاشاه پهلوی، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهارم، شمارة اول، بهار و تابستان 1393 ،صص 86-61.
فاضلی، محمد(1382)، مصرف و سبک زندگی، انتشارات صبح صادق، چاپ اول.
الفت، سعیده؛ سالمی، آزاده، مفهوم سبک زندگی. فصلنامه مطالعات سبک زندگی. سال اول، شماره 1، پاییز 1391: صفحه 9تا 36 .
فتحی، سروش؛ مختارپور، مهدی(1393)، بررسی نقش و تاثیر رسانه های نوین تصویری در تغییر سبک زندگی، )مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره دوم، بهار 1393، صص 118-101.
گیدنز، آنتونی (1388)، تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمۀ ناصر موفقیان. نشر نی، تهران.
گیدنز، آنتونی(1384). چشم اندازهای جهانی، ترجمه محمد رضا جلایی پور، تهران: طرح نو.
مرادی، سجاد (1393)، تغییرات نسلی سبک زندگی روستایی(مطالعه ای میدانی در میان عشایر بختیاری)، منتشر شده در http://cgie.org.ir/fa/news/23870
مرکز آمار ایران، سالنامه آماری استان اردبیل، 1390.
مهدوی کنی، محمد سعید(1386). مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره یک.
مهدوی کنی، محمد سعید(1387) مفهوم سبک زندگی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره یک
مهدی زاده، حسین (1392)، سبک زندگی، ماهنامه سوره، سال سوم، شماره 50.
مهدی زاده، شراره؛ خسروی، وحیده (1388)، بررسی میزان تماشای ماهواره وتاثیر آن بر روی سبک زندگی، مجله جامعه شناسی معاصر، سال اول، شماره 2، بهار 1388، صص 104-87.
نجار زاده، محمد (1391)، ررسی تفاوت‌های سبک زندگی گروه‌های شهری و روستایی در ارتباط با جهانی‌شدن فرهنگی مطالعه موردی: اصفهان و روستاهای آن، دوره 23، شماره 4، زمستان 1391، صفحه 164-143.
نوغانی، محسن؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ صفا، شفا، کرمانی، مهدی(1387)، کیفیت زندگی شهروندان و رابطه‌ی آن با سرمایه اجتماعی در شهر مشهد، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال پنجم، صص 111-140.
ویل، آنتونی، جی (2001) فراغت، فرهنگ و سبک زندگی؛ ترجمه مصطفی قاسمی پاکرو، آسان نشر، تهران.
هاشمی، سید مسعود (1393)، تغییر مناسبات سبک زندگی در روستاهای استان اردبیل، پایان نامه برای کسب درجه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، اردبیل.
Benedikter, Roland & Anheier M.Juergen smeyer (2011). Life style, the sage encyclopedia of global studies: I11inois.
Bourdieu, David (1984), Distinction: Asocial critique of the judgment of tast, London and Newyork: Routledge.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Rutledge. Cambridge Dictionary (2006).
Brajsa, Z, A., Merkas, M. and Sverko, I. (2011), Quality of life and leisure activities: How does leisure activities contribute to subjective well-beingوBute to subjective well-being? Social Indicators Research, 102(1), 81-91
Calhoun, Craig (1993), habitus, field and capital: the question of historical specificity. In: Calhoun, C, Lipuma, E and Postone, M (eds), Bourdieu, critical perspectives, polity press.
Falco, M. F., (2007), The Aesthetic & Lifestyle Significance of Mission Beach
Featherstone, M. (1991). Consumer Culture & Postmodernism. London: Sage Publication.
Focus on Research, Cairns, Australia.
Giddens, A (1991) Modernity and self- Identity, self and society a latemodern age, oxford: polity press.
Lash, S. &. J. Urry (1987). The End of Organized Capitalism. Cambridge: Polity
Leslie, G. R., Larson, R. F., & Gorman, B.L (1994), introductory sociology, Oxford Un, Press.
Veal, Anthony.j. (2001), “Leisure, cultural and lifestyle “, society and Leisure, vol, 24, no, 2, pp.359-376.
_||_ابراهیم آبادی، حسین(1392). رویکردی میان رشته ای به سبک زندگی : با نگاهی به جامعه ایرانی. فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، 5(4)، 53-33.
ارجمند سیاه‌پوش و حیدری(1391)، تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر سبک زندگی روستایی و عشایری شهرستان گیلان غرب، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، وره 4، شماره 4، پاییز 1391، صفحه 89-103.
آزاد ارمکی، تقی (1386)، زندگی روزمره در ایران؛ زندگی روزمره، قدرت و فرهنگ، جاد دانشگاهی دانشگاه تهران، تهران.
آسابرگر، آ. (1383)، روشهای تحلیل رسانهها. ترجمه پ، اجاللی. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
اینگلهارت، رونالد(1382)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمهی مریم وتر، انتشارات کویر.
بشیر، حسن؛ افراسیابی، محمدحسن (1391)، شبکه های اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی: بزرگترین جامعه مجازی ایرانیان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 1، بهار 1391، صص 62-31.
بوردیو، پیر( 1384 )، اشکال سرمایه، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ویراسته کیان تاجبخش، ترجمه ی افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه، چاپ اول.
خاتم (1379) ربانی، رسول و شیری، حامد (1388)، اوقات فراغت و هویت اجتماعی، دوره 2، شماره 4، زمستان 1388، صفحه 209-242.
رحمت آبادی، الهام و آقا بخشی، حبیب (1384)، سبک زندگی و هویت اجتماعی جوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 2، صص 252-235.
رستمی، احسان؛ اردشیرزاده، مرجان(1392)،نگاهی به نظریه های سبک زندگی، فصلنامه مطالعات سبک زندگی، سال دوم، شماره 3، بهار1392، صص 31-9.
زهیری، علیرضا (1381 .(انقلاب اسلامی و هویت ملی، تهران: انجمن معارف.
شکری، مرسل؛ عباس زاده، محمد (1392)، بررسی مقایسه ای سبک زندگی مصرفی در میان دو گروه زنان شاغل و زنان خانه دار در شهر میانه، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی، سال پنجم، شماره نوزدهم، تابستان 1392 صص 70-57.
شیری، محمد (1392)، بررسی عوامل اجتماعی – جمعیتی مؤثر بر بازگشت به مصرف مواد مخدر (مطالعه موردی معتادان ورامینی)، فصلنامه دانش انتظامی شرق تهران (سال اول، شماره یک، بهار 1393، صص80-63.
صالحی امیری، سیدرضا (1388)، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، به اهتمام ابراهیم حاجیانی؛ تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ دوم، انتشاراتصفا.
علم، محمدرضا و دیگران (1393)، برنامة تجددونوسازی ایران در عصر رضاشاه پهلوی، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهارم، شمارة اول، بهار و تابستان 1393 ،صص 86-61.
فاضلی، محمد(1382)، مصرف و سبک زندگی، انتشارات صبح صادق، چاپ اول.
الفت، سعیده؛ سالمی، آزاده، مفهوم سبک زندگی. فصلنامه مطالعات سبک زندگی. سال اول، شماره 1، پاییز 1391: صفحه 9تا 36 .
فتحی، سروش؛ مختارپور، مهدی(1393)، بررسی نقش و تاثیر رسانه های نوین تصویری در تغییر سبک زندگی، )مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره دوم، بهار 1393، صص 118-101.
گیدنز، آنتونی (1388)، تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمۀ ناصر موفقیان. نشر نی، تهران.
گیدنز، آنتونی(1384). چشم اندازهای جهانی، ترجمه محمد رضا جلایی پور، تهران: طرح نو.
مرادی، سجاد (1393)، تغییرات نسلی سبک زندگی روستایی(مطالعه ای میدانی در میان عشایر بختیاری)، منتشر شده در http://cgie.org.ir/fa/news/23870
مرکز آمار ایران، سالنامه آماری استان اردبیل، 1390.
مهدوی کنی، محمد سعید(1386). مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره یک.
مهدوی کنی، محمد سعید(1387) مفهوم سبک زندگی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره یک
مهدی زاده، حسین (1392)، سبک زندگی، ماهنامه سوره، سال سوم، شماره 50.
مهدی زاده، شراره؛ خسروی، وحیده (1388)، بررسی میزان تماشای ماهواره وتاثیر آن بر روی سبک زندگی، مجله جامعه شناسی معاصر، سال اول، شماره 2، بهار 1388، صص 104-87.
نجار زاده، محمد (1391)، ررسی تفاوت‌های سبک زندگی گروه‌های شهری و روستایی در ارتباط با جهانی‌شدن فرهنگی مطالعه موردی: اصفهان و روستاهای آن، دوره 23، شماره 4، زمستان 1391، صفحه 164-143.
نوغانی، محسن؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ صفا، شفا، کرمانی، مهدی(1387)، کیفیت زندگی شهروندان و رابطه‌ی آن با سرمایه اجتماعی در شهر مشهد، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال پنجم، صص 111-140.
ویل، آنتونی، جی (2001) فراغت، فرهنگ و سبک زندگی؛ ترجمه مصطفی قاسمی پاکرو، آسان نشر، تهران.
هاشمی، سید مسعود (1393)، تغییر مناسبات سبک زندگی در روستاهای استان اردبیل، پایان نامه برای کسب درجه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، اردبیل.
Benedikter, Roland & Anheier M.Juergen smeyer (2011). Life style, the sage encyclopedia of global studies: I11inois.
Bourdieu, David (1984), Distinction: Asocial critique of the judgment of tast, London and Newyork: Routledge.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Rutledge. Cambridge Dictionary (2006).
Brajsa, Z, A., Merkas, M. and Sverko, I. (2011), Quality of life and leisure activities: How does leisure activities contribute to subjective well-beingوBute to subjective well-being? Social Indicators Research, 102(1), 81-91
Calhoun, Craig (1993), habitus, field and capital: the question of historical specificity. In: Calhoun, C, Lipuma, E and Postone, M (eds), Bourdieu, critical perspectives, polity press.
Falco, M. F., (2007), The Aesthetic & Lifestyle Significance of Mission Beach
Featherstone, M. (1991). Consumer Culture & Postmodernism. London: Sage Publication.
Focus on Research, Cairns, Australia.
Giddens, A (1991) Modernity and self- Identity, self and society a latemodern age, oxford: polity press.
Lash, S. &. J. Urry (1987). The End of Organized Capitalism. Cambridge: Polity
Leslie, G. R., Larson, R. F., & Gorman, B.L (1994), introductory sociology, Oxford Un, Press.
Veal, Anthony.j. (2001), “Leisure, cultural and lifestyle “, society and Leisure, vol, 24, no, 2, pp.359-376.