تبیین نقش شبکه های اجتماعی مجازی در رفتار اقتصادی شهروندان تهرانی در دوره پسا تحریم

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

نیما بزاززادگان ¹ (دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سید علی رحمان زاده ² (استادیار علوم ارتباطات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
افسانه مظفری ³ (دانشیار علوم ارتباطات ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/31 تاریخ پذیرش : 1400/03/31 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: کنش اقتصادی, شبکه مجازی, تحریم اقتصادی, رفتار اقتصادی, تصمیم اقتصادی, شهروندان تهرانی,

چکیده مقاله :

رفتاراقتصادی از ارکان اصلی زندگی اجتماعی است تا حدی که کارل مارکساز اقتصاد به عنوان "زیربنا" و از بقیه نهادها به عنوان "روبنا" یاد می ‌کند. به عقیده او منبع اصلی دگرگونی‌ و هر رفتار اجتماعی؛ عوامل اقتصادی هستند(بشیریه، 21:1376) از سوی دیگر به دنیای مجازی قاره ششم گفته می شود که همه ساکنان پنج قاره دیگر،در آن ساکن هستند. سرعت پرشتاب علم و انتقال اطلاعات به مدد گسترش ارتباطات به سمتی می رود که آن هایی که در پنج قاره نیت هر گونه فعالیتی (علمی، سیاسی، اقتصادی و....) را دارند، باید در قاره ششم سهمی برای خود در نظر گیرند (خلیلی،1394: 60). این پژوهش در صدد تحلیل تاثیرات فضای مجازی بر رفتارهای اقتصادی شهروندان تهرانی در دوره پسا تحریم(6 ماهه اول سال 1397) با استفاده از نظریات شبکه مجازی و رفتار اقتصادی است. نوع این پژوهش کاربردی است و روش اصلی پیمایش می باشد. جامعه آماری را شهروندان بالای بیست سال تهرانی تشکیل می دهند و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و مورد مطالعه قرارگرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. پایایی ابزار جمع آوری داده ها با ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن با روایی محتوایی(روایی خبرگان) از طریق شاخص CVR یا ضریب لاوشه انجام شده است. نتایج نشان می دهد،رفتار اقتصادی که به عنوان متغیر وابسته ودارای بعدهای گرایش اقتصادی،کنش اقتصادی وشناخت اقتصادی است درحد متوسط رو به پایین بوده است .گرایش اقتصادی ،کنش اقتصادی و شناخت اقتصادی شهروندان موردمطالعه درحدمتوسط رو پایین است. ارتباط بین میزان استفاده از فضای مجازی و رفتاراقتصادی،کنش اقتصادی ،گرایش اقتصادی معنادار بوده است و فرضیه محقق مورد تأیید قرار می گیرد ولی ارتباط بین میزان استفاده از فضای مجازی و شناخت اقتصادی معنادار نمی باشدو فرضیه محقق مورد تأیید قرار نمی گیرد. میزان مراجعه به وبلاگ ها، میزان مراجعه به فروم ها و میزان مراجعه به ویکی ها تأثیر مستقیمی بر رفتار اقتصادی دارند. میزان مراجعه به وبلاگ ها، میزان مراجعه به میکروبلاگ ها و میزان مراجعه به فروم ها تأثیر مستقیمی بر کنش اقتصادی دارند.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to identify the relationships between self-concept, parent-adolescent communication and peer-victimization with cyber-victimization which was done using a correlation method. The research population consisted of all adolescent girls 12 to 18 years old in Tehran, whom 326 adolescents were selected as samples with use of virtual snowball sampling. Participants in this study answered the online Cyber-Victimization Scale (Buelga et al., 2019), brief version of AF5 scale (García-Grau et al. 2014), Parent-Adolescent Communication Scale (Purcell, 2007) and Multidimensional Peer-Victimization Scale (Joseph & Stockton, 2018). Statistical analysis was performed using SPSS 22.0 and Pearson correlation analysis and multiple linear regression analysis (enter). Results indicated that self-concept, parent-adolescent communication and peer-victimization predict the experience of cyber-victimization among students, including problem-free communication and verbal victimization and social manipulation by peers as risk factors for increasing cyber-victimization; social & physical self-concept and open communication as protective factors against cyber-victimization. These findings underscore the importance of paying attention to the use of cyberspace by adolescents and its dangers and planning and doing the strategies to reduce the negative effective factors related to cyber-victimization and harms and create and improve positive protective factors by the family and the education system.