ساختار خانواده و تاثیر آن بر جایگاه سالمندان (مورد مطالعه: شهر تهران)
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
باقر ساروخانی
1
(استاد گروه جامعه شناسی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
مینا قریب
2
(دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
کلید واژه: سالمند, ساختار خانواده, سرای سالمندان, همدلی, اعتماد, پایگاه اجتماعی اقتصادی, شهر تهران,
چکیده مقاله :
خانواده به عنوان گروه نخستین، متولی امور حضانت از اعضای خود است . این مقاله در صدد یافتن علل ساختاری خانواده هایی است که با دفع یا طرد سالمند خود، این وظیفه را مغفول گذاشته و سالمند را به سرای سالمندان می سپارند. مقایسه عوامل ساختاری در دونوع خانواده که پذیرای مراقبت سالمند خود هستند و خانواده ای که سالمند را به سرای سالمندان می فرستند، مهم ترین هدف این پژوهش بوده است. روش پژوهش توصیفی ـ تبیینی، ازنظر هدف کاربردی، از نظر میزان ژرفایی پهنا نگرواز نظر زمانی مقطعی بوده است. داده ها باروش پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته در بین دو گروه 200 نفره ازسالمندان مقیم منزل(با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای)در مقایسه با ساختار خانوادگی سالمندان مقیم سرای سالمندان کهریزک(با روش نمونه گیری تصادفی)انجام شده است. اعتبار ابزار نیز با استفاده از اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از پایایی همسانی درونی(آلفای8/0)سنجیده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نگه داشت یا طرد سالمند از خانواده، تابعی از نحوه ارتباطات، مفاهمه، وفاق و هنر مدیریت گفتگودر خانواده است. بین ساختار خانواده در زمینه اعتماد درون خانوادگی و جایگاه سالمند در خانواده ارتباط وجود دارد. میزان همدلی در درون خانواده، عنصر معنا داری در نگه داشت یا طرد سالمند است. وضعیت پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی سالمند در جایگاه او موثر بوده است و بالاخره اندازه مکان زندگی خانواده در "جذب" یا "دفع و فرستادن سالمند به سرای سالمندان" موثر است.