بررسی پیامدهای اجتماعی خشکی رودخانه زاینده‌رود بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
حسین بهزادفر
1
(دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران)
اصغر محمدی
2
(استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران (نویسنده مسوول).)
منصور حقیقتیان
3
(دانشیار گروه جامعه‌شناسی واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران)
کلید واژه: زاینده‌رود, سرمایه اجتماعی, خشکی, تعارض,
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر، همگام با رشد جمعیت و وقوع تغییرات و نوسانات اقلیمی، مشکل کمبود آب در کشور تشدید شده و پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی این بحران بر مناطق مرکزی کشور به‌ویژه حوزه آبریز زاینده رود بسیار تأثیرگذار بوده است. در حال حاضر خشک شدن زاینده‌رود از مهم‌ترین نگرانی‌‌های استان اصفهان است که توانسته سبب بروز بحران‌های اجتماعی و اقتصادی فراوانی شود. ازاین‌رو پژوهش کاربردی حاضر باهدف بررسی خشکی زاینده‌رود و آثار اجتماعی آن بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان با روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش کشاورزان شرق اصفهان بودند (41000 =N) که بر اساس فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری تصادفی از نوع خوشه‌ای تعداد 380 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه تحلیل دادها با روش تحلیل عاملی تأییدی و با استفاده از نرم‌افزار amos و Lisrel صورت گرفت. یافته‌های تحقیق آثار اجتماعی خشک شدن رودخانه زاینده‌رود را بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان تأیید نمودند؛ و نتایج آزمون فریدمن نشان داد که از بین شش عامل در نظر گرفته‌شده: عامل تعارضات اجتماعی، در بالاترین رتبه و عامل مهاجرت در پایین‌ترین رتبه قرار دارد. درنهایت نتایج حاکی از آن است که آثار اجتماعی خشکی زاینده‌رود در متغیرهایی همچون سلامت اجتماعی، منزلت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی کاهش چشم‌گیری در بین جامعه کشاورزان شرق اصفهان داشته و در متغیرهای مهاجرت و تعارضات اجتماعی نیز افزایش واضح و آشکاری داشته است.
In recent years, along with population growth and occurrence of climate change and fluctuations, problem of water scarcity in country has been increases and negative social, economic, and environmental consequences of this crisis have affected central regions of country, especially in the ZAYANDEYROOD area. Currently, the ZAYANDEYROOD dryness is one of the most important concerns in Isfahan province, which can lead to social crises. Therefore, present applied research has conducted with the aim of investigation the ZAYANDEYROOD dryness and its social consequences on East of Isfahan farmers by survey research method. Statistical population of research was East of Isfahan farmers (41000 people) that were selected Based on the Cochran formula, 380 people selected by random sampling method. Data analyzed by AMOS and LISREL software using confirmatory factor analysis method. Research findings confirmed the socio-mental effects of ZAYANDEYROOD River dryness on East of Isfahan farmers, and results of confirmatory factor analysisshowed that among six factors considered, factor of social conflict was at highest and social welfare factor was at lowest level. Finally, results showed that ZAYANDEYROOD River dryness has socio effects on variables such as social health, social status, social capital and also, social welfare have significantly decreased among East-Isfahan farmers, and increases the immigration and social conflicts.
_||_