بررسی مقایسه ای نقش فضای مجازی در توسعه اجتماعی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های آزاد و سراسری شهر تهران

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

ندا محمدپورخبازی ¹ (دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمد سلطانی فر ² (دانشیار علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) (Email: [e-mail]))
علی اکبر فرهنگی ³ (استاد مدیریت رسانه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سارا محمدپور ⁴ (استادیار علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/05/08 تاریخ پذیرش : 1398/09/27 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه: رفاه اجتماعی, مشارکت اجتماعی, توسعه اجتماعی, فضای مجازی,

چکیده مقاله :

با توجه به گسترش و تنوع خدمات فضای مجازی و پیشرفت تکنولوژی و استفاده روز افزون کاربران و علاوه بر این اهمیت حرکت در مسیر توسعه اجتماعی در تحقیق حاضر به بررسی نقش استفاده از فضای مجازی در توسعه اجتماعی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های آزاد و سراسری تهران پرداخته شده است. روش تحقیق پیمایشی است و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته و بر نمونه ای متشکل از ۳۸۴ نفر از دانشجویان دانشگاه های سراسری و آزاد تهران انجام شده است. آلفای کرونباخ پرسشنامه 84/. و روایی پرسشنامه به تأیید متخصصان حوزه ارتباطات و جامعه شناسی رسیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری یو من-ویتنی و آزمون دو جمله ای استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که استفاده از فضای مجازی بر توسعه اجتماعی از دید دانشجویان دانشگاه‌های آزاد و سراسری تهران نقش دارد. یافته‌ها بیانگر این است که استفاده از فضای مجازی در توسعه ارتباطات اجتماعی، امکانات رفاهی برای زندگی بهتر مردم جامعه، امکان دستیابی به شرایط زندگی مناسب تر و ایجاد شرایط مطلوب و بهبود در وضعیت اجتماعی افراد و همچنین بر فرصت های لازم برای دستیابی توده محروم به سهم خود از منابع ملی و مشارکت مردمی نقش دارد.

چکیده انگلیسی:

Considering the expansion and variety of cyberspace services and the advancement of technology and the increasing use of applicants, besides the importance of moving on the path of social development, the present study examines the role of cyberspace in social development from the viewpoints of students Islamic Azad and National universities of Tehran. The research method is survey and it was done by a researcher-made questionnaire Cronbach's alpha is 0.84 and the validity of the questionnaire has been confirmed by experts of communication and sociology. The results suggest that cyberspace plays a role in social development. The findings indicate that the use of cyberspace plays a role in the development of social communication, the amenities for a better life and prosperity, the possibility of achieving better living conditions and improvement in the social status of individuals, as well as the opportunities achieve deprived masses of their share of national resources and social participation.

منابع و مأخذ:

1. آزاد ارمکی ،تقی،(1388)،تاملی بر جامعه شناسی ارتباطات، وب سایت علمی جامعه شناسی ارتباطات، تهران.


2. آلبرو، مارتین(1380)، عصر جهانی، جامعه شناسی پدیده جهانی شدن، ترجمه دکتر نادر سالار زاده امیری، تهران، موسسه انتشاراتی آزاد اندیشان، تهران.


3. ازکیا،مصطفی؛غفاری،غلامرضا(1390)،جامعه شناسی توسعه، تهران، نشر کیهان.


4. استگلیتز،جوزف(1382)، به سوی پاردایم جدید توسعه،ترجمه اسماعیل مردانی گیوی،ماهنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی،شماره 197 و 198،تهران،موسسه اطلاعات.


5. افتاده، جواد(1394)، رسانه های اجتماعی، تهران، نشر دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه.


6. پیت،ریچارد ویک و هارت ویک(1389)، نظریه های توسعه، ترجمه مصطفی ازکیا وهمکاران، تهران،نشر لویه.


7. توسلی،غلامعباس (1372)، جامعیت مفهوم توسعه، مجموعه مقالات،سمینار جامعه شناسی توسعه، جلد دوم، تهران، نشر سمت.


8. چشمه نور، مرتضی و همکاران(1397)، فضای مجازی و سواد رسانه ای، تهران، نشر پشتیبان.


9. روشه،گی(1368)،تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی،تهران، نشرنی.


10. سارو خانی، باقر(1391)، جامعه شناسی ارتباطات: اصول و مبانی، تهران، نشر اطلاعات.


11. سو،آلوین(1380)، تغییرات اجتماعی و توسعه،ترجمه محمود حبیبی مظاهری،تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.


12. سیاح طاهری و همکاران(1395)، حقیقت مجازی، تهران، مرکز ملی فضای مجازی


13. شیرزادی، رضا(1391)، نوسازی توسعه و جهانی شدن، تهران، نشر آگه.


14. عاملی، سعیدرضا و همکاران(1385)، ارزیابی فضای مجازی ایرانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.


15. نجفقلی نژاد، اعظم و همکاران(1390)، دنیای مجازی امکانات قوانین روش‌ها و ابزارهای ارزیابی، تهران، انتشارات کتابدار


16. ورنر سورین، و تانکارد جیمز،(1381)، جامعه شناسی ارتباطات( نظریات ودیدگاه ها) تهران، نشر دانشگاه تهران.


17. وینر،نوبرت(2014)، معنای فضای مجازی و ویژگی های آن،دانشنامه رشد.


18. وینر،نوربرت(2014)، سایبرنتیک و جامعه،ترجمه مانا سرایی،تهران، نشر مرکز.


19. هاملینگ، سی. جی(1385)، نابرابری اطلاعات در گذر جهان، ترجمه محمد هاشم عصمت الهی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، داشکده علوم اجتماعی، گروه ارتباطات، تهران.