تحلیل جنسیتی فرآیند توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان خلخال)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

فرهاد شکارچی ¹ , بیژن رحمانی ² , رحمت اله منشی زاده ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) (Email: [e-mail]
2 - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی‌روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی‌روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1397/11/24 تاریخ پذیرش : 1398/02/21 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: جنسیت, خلخال, کارآفرینی, توسعه, روستا,

چکیده مقاله :

کارآفرینی روستایی راهکار جدیدی در نظریه های توسعه برای توانمندسازی و ظرفیت سازی افراد، به خصوص زنان در مناطق روستایی در راستای دستیابی به توسعه پایدار است. این مقاله در نظر دارد شرایط پذیرش و پخش کارآفرینی را با هدف بررسی جایگاه زنان و مردان در فعالیت های اقتصادی و توسعه کار آفرینی، را تحلیل نماید. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به روش توصیفی انجام شده است. جهت گردآوری داده ها، از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه و مصاحبه محقق ساخته با طیف لیکرت بوده است. جامعه آماری پژوهش، زنان و مردان پاسخگو به سوالات 400 پرسشنامه منتشر شده در بخش مرکزی شهرستان خلخال می باشد که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند. داده های به دست آمده در محیط نرم افزاری SPSS با استفاده از آزمون های ناپارامتریک و پارامتریک، مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است. نتایج نشان داد فرآیند توسعه کار آفرینی در بین زنان و مردان تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند در آمد زایی، عوامل جاذبه ودافعه کار آفرینی، عامل محیطی و غیره قرار دارد و فرایند توسعه کار آفرینی بین زنان و مردان متفاوت بوده است.

چکیده انگلیسی:

Geography as a science that considers its interaction with human interaction as its main task, it is inevitable to clarify the gender effects of this process, because each gender has a special function and role that has its own specific effects on the place Rural entrepreneurship is a new strategy in development theories for empowering and empowering individuals, especially women in rural areas, to achieve sustainable development. This article aims to analyze entrepreneurship acceptance and dissemination trends with the aim of examining the status of women and men in economic activities and development of entrepreneurship. The current research is applied in a descriptive, applied and descriptive way. Library and field method has been used to collect data. Data gathering tool was a researcher-made questionnaire with Likert spectrum. The statistical population of the study was women and men who answered 400 questions in the central part of Khalkhal city which were surveyed in total. Data were analyzed using nonparametric and parametric tests in SPSS software environment. The results show that the process of entrepreneurship development among men and women is influenced by various factors such as profitability, attraction factors and entrepreneurship, environmental factors, etc. The process of development of entrepreneurship is different between women and men.

منابع و مأخذ:

1. اعظمی، امیر؛ داتیس خواجه ئیان؛ روح الله تولایی و حمزه خواستار ( 1387 )، تحقق امنیت اجتماعی در بسترکارآفرینی، ماهنامه توسعه انسانی پلیس، شماره18.


2. ابتکار، معصومه (۱۳۷۳)، جنسیت، تحلیل جنسیت و توسعه نیافتگی، فصلنامه فرزانه، دوره ۴، شماره ۹.


3. احمد پور داریانی، محمود (۱۳۸۰)، کارآفرینی، تعاریف، نظریات، الگوها، نشر شرکت پردیس، چاپ اول، تهران.


4. بهشتی، محمد(1371)، فرهنگ صبا، انتشارات صبا.


5. حیدری مکرر،حمید؛ محبی، زهرا(1391)، بررسی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی،مجموعه مقالات کنفرانس ملی کارآفرینی ومدیریت کسب وکارهای دانش بنیان، پردیس دانشگاه مازندران.


6. خانی، فضیله (الف) (۱۳۸۳)، جغرافیای جنسیت، پارادایمی نو در جغرافیا، نشریه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، دوره جدید، سال ۲، شماره ۲، بهار و تابستان.


7. خانی، فضیله (۱۳۸۶)، در آمدی بر پارادایم جغرافیای جنسیت، انتشارات سمت، چاپ اول، زمستان.


8. خنیفر، حسین حسینی فرد، سید مجتبی؛ بیات، طیبه؛ بردبار، حامد (۱۳۹۰)، بررسی و مطالعه مدل بومی مناسب توسعه پایدار روستایی (از منظر اشتغال، کارآفرینی و صنایع خرد و متوسط)، دومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی، همدان.


9. خنیفر، حسین و فردین وکیلی، ( 1387 )، رابطه بین نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی و اقتصادی درشرکتهای اقتصادی کوچک و متوسط، مجله توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره دوم، صص 55- 35.


10. دهخدا، علی ا کبر(1377)، لغت نامه دهخدا، سازمان لغت نامه.


11. دیمیتریس برتسیماس، جان سیتسیکلیس،(1393)، مقدمه ای بر بهینه سازی خطی،انتشارات دانشگاه بوعلی سینا همدان.


12. رضوانی، محمدرضا و نجارزاده، محمد (1387)،  بررسی و تحلیل زمینه های کارآفرینی روستائیان در فرآیند توسعه نواحی روستایی( مطالعه موردی: دهستان براآن جنوبی شهرستان اصفهان)، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره دوم، ص 161.


13. رضوانی، محمدرضا( 1383 )، مقدمه ای بر برنامه ریزی روستایی در ایران؛ تهران، انتشارات قومس.


14. رکن الدین  افتخاری، عبدالرضا، طاهرخانی، مهدی و سجاسی قیداری، حمدالله (1388)،«تحلیل  ابعاد و عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کشاورزی مناطق روستایی»، فصلنامه توسعه وروستا،،12(3):72- 41.


15. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ مهدی پورطاهری؛ منوچهر فرج زاده و وکیل حیدری ساربان، ( 1388 )، نقش   توانمندسازی در توسعه کشاورزی (مطالعه موردی: استان اردبیل)، پژوهش های جغرافیای انسانی ، شماره 69، پاییز، صص 103-  87.


16. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و حمدالله سجایی قیداری (۱۳۸۹)، توسعه روستایی با تأکید بر کارآفرینی (تعاریف، دیدگاهها و تجربیات)، انتشارات سمت، چاپ اول.


17. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، حمداله سجاسی قیداری و سید حسن رضوی (۱۳۸۹)، راهبردهای توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خدابنده، فصلنامه روستا و توسعه، سال ۱۳، شماره 3، پاییز، صفحات ۱-۲۹


18. سجاسی قیداری، حمدالله(1391) ، ارائه ی الگوی توسعه ی کارآفرینی اکوتوریسم درمناطق روستایی(مطالعه ی موردی: روستاهای دره ای اکو توریستی استان تهران)، رساله ی دکتری، دانشکده ی علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.


19. سعیدی، عباس(1388)؛ سطح بندی روستاهای کشور؛ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، انتشارات شهیدی، تهران.


20. سروش مهر، هما، حامد رفیعی، خلیل کلانتری و حسین شعبانعلی فمی (۱۳۸۹)، بررسی پایگاه اقتصادی - اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر بهبود آن (مطالعه موردی: شهرستان همدان)، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشهای روستایی، سال اول، شماره اول، بهار.


21. فلاح جلودار، ربیع، سید جمال فرج الله حسینی، سید محمود حسینی و سید مهدی میردامادی (۱۳۸۶)، عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینی زنان روستایی شمال کشور، فصلنامه روستا و توسعه، سال ۱۰، شماره ۴، زمستان، صفحات ۸۷-۱۱۵.


22. شریف زاده، ابوالقاسم؛ عربیون، ابوالقاسم و مهنوش شریفی( 1389)،بررسی موانع توسعه کسب و کارهای کشاورزی در استان گلستان، فصلنامه توسعه روستا، سال 13 ، شماره 1، صص 160- 129.


23. فرجی سبکبار، حسنعلی.، بدری، سید علی.، سجاسی قیداری، حمدالله .، صادقلو، طاهره وشهدادی خواجه عسگر، علی (1390)،اولویت بندی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک پرومتی ،فصلنامه  پژوهش های جغرافیایی،(75):68-53.


24. قاسمی سیانی، محمد، ( 1388 )، کارآفرینی و نقش آن در توسعه اقتصادی روستاهای ایرا ن، مجله مسکن ومحیط روستا، شماره 128، صص 43- 28.


25. فلاح جلودار، ربیع، فرج اله حسینی سیدجمال، سیدمحمود حسینی و سیدمهدی میردامادی ، ( 1386 )، عوامل موثربرموفیت کارآفرینی زنان روستایی. روستا و توسعه. شماره 10 ، صص 115- 87.


26. قدیری معصوم، مجتبی، مهدی چراغی، نسرین کاظمی و زهره زارع ، ( 1393 )، تحلیل موانع توسعه کارآفرینی درنواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان غنی بیگلو شهرستان زنجان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، دوره 3، شماره 7، صص 17- 3.


27. قوامی، هادی و محمدرضا لطفعلی پور، ( 1387 )، بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب کارآفرینی در مقایسه با اشتغال دستمزدی دانش آموختان:مطالعه موردی دانشگاه فردوسی مشهد، مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 24، صص 182- 163.


28. معین، محمد(1375)، فرهنگ معین، انتشارات امیرکبیر.


29. موحدی، رضا، لطیفی، سمیه، فتحی، هادی (۱۳۸۹)، بررسی نقش کار آفرینی زنان روستایی در توسعه پایدار روستایی، مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار روستایی با تأکید بر بخش کشاورزی، بجنورد ۲۳ و ۲۴ شهریور .


30. یعقوبی فرانی، احمد، موحدی، رضا (الف) (۱۳۹۱)، درآمدی بر کارآفرینی روستایی، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.


31. هاشمی، س. س.، مهرابی، ع. ا.، ایمنی، س.، و نجاحی، ا. (1390)،توسعه روستایی با تأکید بر اشتغال و کارآفرینی(مطالعۀ موردی: دهستان شباب در استان ایلام)، فصلنامۀ روستا و توسعه،14 (1): 58-35.


32. یداللهی فارسی، جهانگیر و رضوی، سید مصطفی (1390)،نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه ی انسانی درکارآفرینی جوانان در روستاهای بخش کربال، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 18 ، صص 115- 103.


33. یعقوبی، جعفر؛ قاسمی، جواد( 1388)، بررسی عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینان بخش کشاورزی وراهکارهای حمایت از آنها، مجله تعاون، سال بیستم، شماره 15، صص 97- 85.


34.  Ashomre, C. (2008). Criteria for youth entrepreneurship education. Consortium forentrepreneurship education, Retrieved September 26, 2013, from http.//www.entreed.org/_entre/criteria.html.


35. Bulut, Cagri and Alpkan, Lutfihak, 2006, Beh avioral Con sequences of an Entrepreneurial Climate within Large Organizations: An Integrative Proposed Model, the South East European Journal of Economics and Business, 1(2), October, pp.64-70.


36. Crane,Frederick and Meyer,2009,The Entrepreneurial Climate in Canada:the Entrepreneur  ,s Viewpoint, Jornal of small business and Entrepreneurship , Available at: www.jsbe.com


37. Dabson B., Malkin J., Matthews A., Pate K., Stickle S(2003),MappingRuralEntrepreneurship, Washington, D.C.: Corp. for Enterprise evelopment. 68 p.


38. Fitch, Lauren, 2009, Seidman College of Business Study Reveals West Michigan, s Entrepreneurial Climate.


39. Goetz, Stephan J,2008, State Entrepreneurial Climate Estimates:An Update Based on the Kauffman Index,Pennsylvania State University-The Northeastern Regional C enter for Rural Development.Available at: http://ssrn.com/ abstract= 1265243.


40. Goetz, Stephan J.& Freshwater,D,2001,,State Level Deteminants of Entrepreneurship and a Preliminary Measure of Entrepreneurial Climate, Economic Development Quarterly,Vol.15,No.58,pp.1-14.


41. Heritot, K. (2002), a newApproach to Rural Entrepreneurshipa Case Study of Two Rural ElectricCooperatives, Western KentuckyUniversity. And Noel D. Campbell, North Georgia College & StateUniversity.


42. Kazemi, M. (2008). Assessing entrepreneurship by industrial managers, casual study:


43. Khorasan Province, Science and Development Magazine, 6, 167-184.


44. Laukkanen, M. (2003), “Exploring academic entrepreneurship: drivers and tensions of universitybasedbusiness”, Journal of smallBusiness and Enterprise Development, V.10, N.4.


45. Otto, Michael.2009, Growing Green: Challenges and Opportunities for Business, United nation’s climate change conference dec7- dec18.


46. Reagan, B. (2002), Area HighgrowthEntrepreneurs Building theRural Economy? Center for the Studyof Rural America, Kansas City, Mo:Federal Reserve bank of Kansas City.


47. Rohmetra,N,1998,Towards the Development of an Entrepreneurial Culture in Indidan Commercial Banks U SING A Value B ase Model, Journal of Enterprising Culture(JEC),Vol.6(3),pp.309-321.


48. Roxas,H,Lindsay,V,Ashill,N,and A ntong,V,2007,An I nstitional Viwe of Local Entrepreneurial Climate, Asia pacific social science  review,Vol.7,No1,pp.1-8.


49. Siu, Wal-Sum& Klandt, H, 2000, TheClimatefor Entrepreneurship: A Comparative Study of China and Hong Kong, Academy of Entrepreneurship Journal, volume 6, Number 2.pp.20-38.


50. Smit,Emily,2008,Certain Factors Influence Entrepreneurial Climate,MU Study Finds Fair Treatment,Local S upport and High-Speed Internet Foster Success for Small Business,News Bureau,University of Missouri.


51. Tang, H. K. & K. T. Yeo (1995), Technology, entrepreneurship and national development: Lesson from Singapore, International Journal of Technology Management, 10 (7):797-810.


52. Tyebjee, T. & L. Vickery (1998), Venture capital in western Europe Journal of Business Venturing, 3(2):123-136.


53. Verheul, l. (2004). An eclectic theory of entrepreneurship, Tinbergen Institute Discussion Paper Indianapolis: Institute for P4 Development Strategies, Indiana University.