تاثیر ظرفیت پذیرش اجتماعی گردشگری عشایری در توسعه پایدار (ایل قشقایی تیره هیبت لو)
محورهای موضوعی :
مطالعات توسعه اجتماعی ایران
قاسم زارعی
1
,
هاتف حاضری
2
,
لیدا علی نژاد سلیم
3
1 - دکتری مدیریت بازرگانی، استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران (نویسنده مسئول) (Email: info@drgz.ir
2 - دکتری اقتصاد مالی، استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
تاریخ دریافت : 1397/02/29
تاریخ پذیرش : 1398/02/21
تاریخ انتشار : 1397/10/01
کلید واژه:
ظرفیت پذیرش اجتماعی,
گردشگری عشایری,
توسعه پایدار,
چکیده مقاله :
ظرفیت پذیرش گردشگری مفهومی از فعالیت های گردشگری است که در آن گردشگری بدون ایجاد خسارت جبران ناپذیر به جامعه میزبان انجام شود. در همین راستا برنامه ریزان گردشگری در زمینه ظرفیت تحمل (پذیرش) مقصد معتقدند که جامعه میزبان برای رشد و توسعه گردشگری ظرفیت معینی دارد و رشد فراتر از حد ظرفیت آن، منجر به بروز پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی خواهد شد. این تحقیق به دنبال مطالعه تاثیر ظرفیت پذیرش اجتماعی گردشگری عشایری در توسعه پایدار گردشگری عشایری تیره هیبت لو در استان فارس است. در این مطالعه برای جمع آوری اطلاعات از روش های مطالعه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. به این صورت که اطلاعات میدانی با استفاده از توزیع یک پرسشنامه محقق ساخته در بین عشایر تیره هیبت لو استان فارس بدست آمده است که در بین نمونه ای به حجم 218 نفر توزیع شده است. نتایج آزمون فرضیات بیان گر آن است که هر کدام از شاخص های جمعیت، اشتغال، مسیرهای گردشگری، رفاه، امنیت و اثرات روانشناختی که در ظرفیت پذیرش اجتماعی منطقه عشایری تیره هیبت لو مورد مطالعه قرار گرفتند تاثیر مستقیم و معناداری بر توسعه پایدار گردشگری داشته اند. بر اساس یافته های پژوهش به دست اندرکاران گردشگری پیشنهاد می شود برای توسعه پایدار گردشگری عشایری، شاخص های ظرفیت پذیرش اجتماعی را مد نظر قرار دهند.
چکیده انگلیسی:
Tourism acceptance capacity is a concept of tourism activities in which tourism is carried out without compromising damage to the host society. In this regard, tourism planners in the field of destination capacity (acceptance) believe that the host society has a certain capacity for tourism development and growth beyond its capacity will result in social and environmental consequences. Therefore, this research seeks to study the effect of the social acceptance capacity of nomadic tourism on the sustainable development of the Haybetlou tribes in Fars province. In this study, library and field study methods have been used to collect information. In this way, field information was obtained using a researcher-made questionnaire among the Haybetlou tribe in Fars province, distributed among a sample of 218 people. The results of the assumptions test indicate that each of the indices of population, employment, tourism paths, welfare, security and psychological effects that were studied in the social acceptance capacity of the tribal area of Haybetlou have a direct and significant effect on sustainable development. Based on research findings, it is suggested that tourism managers consider the indicators of social acceptance capacity for sustainable development of nomadic tourism.
منابع و مأخذ:
امین بیدختی، علی اکبر، جعفری، سکینه، فرهادی، وحیدرضا (1393). رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه گردشگری پایدار: نقش میانجی اثرات ادراک شده، مطالعات مدیریت گردشگری سال هشتم، شماره 26،.صص23-1.
حاتمی، افشار (1392). بررسی ظرفیت پذیرش گردشگری با تاکید بر توسعه پایدار مطالعه موردی: سرعین، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده جغرافیا، دانشگاه تبریز.
حسن پور، محمود، احمدی، زینب و الیاسی، حسن(1390). تعیین ظرفیت پذیرش گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران نمونة موردی شهداد، مرنجاب بند ریگ و مصر فرحزاد، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 14 ، صص 197-177.
دهقانی، امین(1393). پتانسیل و قابلیت های گردشگری مناطق عشایری در جذب گردشگران مطالعه موردی: مناطق عشایری استان فارس، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران، موسسه ایرانیان، قطب علمی برنامه ریزی و توسعه پایدار گردشگری دانشگاه تهران.
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، قادری، اسماعیل(1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، نقد و تحلیل چهارچوبهای نظریه ای. مدرس علوم انسانی. سال 6. شماره 2.صص40-23.
رهنمایی، محمدتقی، فرهودی، رحمت ا...، دیتمان، آندریاس، قدمی، مصطفی(1387). بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تاکید بر جامعه میزبان(نمونه موردی: شهر کلاردشت). پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 66 ، زمستان 1387.صص33-17.
شکاری، فاطمه(1390). تعیین ظرفیت پذیرش اجتماعی و واکنش رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در آبشار مارگون. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
صیامیان گرجی، ابوالفضل، فراهانی، فاطمه، رحمانیان، ابراهیم، حسینی، سیداسعد (۱۳۹۱). اکوتوریسم؛ رهیافتی نو جهت دستیابی به توسعه پایدار، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شرکت هم اندیشان محیط زیست فردا، https://www.civilica.com/Paper-CTEI01-CTEI01_500.html
ضیایی، محمود، شکاری، فاطمه (1392). ظرفیت تحمل اجتماعی و واکنشهای رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در سایتهای طبیعی، دوره 2، شماره 6، پاییز 1392، صفحه 30-51.
عزیزپور فرد, فضل الله، قبادی علی آبادی، سارا (1392). ارزیابی نقش گردشگری در توسعه پایدار مناطق روستایی ایران». اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه. http://www.civilica.com/Paper-TGES01-TGES01_202.html
فرهودی، رحمت الله، شورچه، محمود(1383). برآورد ظرفیت برد معبد آناهیتای شهر کنگاور، فصلنامه مطالعات جهانگردی،دوره 2، شماره 7. صص42-19.
مرادی مسیحی، واراز، قاسمی، علی(1393). نقش گردشگری در توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان بهشهر، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره 2، صص 124 -105.
میرزایی، فاطمه، نظری، علی اکبر، ضرغام بروجنی، حمید(۱۳۹۴ ). بررسی اهمیت ظرفیت تحمل اجتماعی در گردشگری تاریخی از دید گردشگران خارجی در جهت اجرای شاخص های توسعه پایدار، کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط زیست و گردشگری، تبریز.
نوری، سید هدایت الله، راست قلم، مهدی، امینی، سحر(1392). ارزیابی ظرفیت قابل تحمل در محیط روستاهای هدف گردشگری مطالعه موردی: منظومه روستاهای هدف گردشگری شهرستان نطنز. فصلنامه فضای جغرافیایی، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دوم، شماره پنجم ، صص 20-29.
Adrian, P., Nicole K. L., Lisa, E., & Medi, J. (2013). The Effects of Residents’ Social Identity and Involvement on their Advocacy of Incoming Tourism. Tourism Management, 38: 142-151.Andriotis,K., & Voughan,R.D.(2003). Urban resident's attitudes toward tourism and tourism development options. Journal of Travel Research,39(1), 27-37.
Boo, S., & Busser, J. A. (2006). Impact Analysis of a Tourism Festival on Tourists 'Destination Images. Event Management, 9(4):223-237.
Bramwell, B., & Lane, B. (1993). Sustainable Tourism: An Evolving Global Approach. Journal of Sustainable Tourism, 1(1): 1-5.
Coccossis ,H. ,Maxa,A. (2002). Defining,measuring and evaluatin carrying capacity in European tourism destinations.Journal of the Aegean,14(2):141-158.
Jurado, E., Damian, I., Ferna´ndez-Morales, A. (2013): Carring Capacity model applied in coastal destinations. Annals of Tourism Research, Vol. 43, pp. 1–19.
Lepp, A. (2007). Residents’ Attitudes towards Tourism in Bigodi Village, Uganda. Tourism Management, 28: 876-885.
Mehmetoglu, M. (2001). Economic Scale of Community-Run Festivals: A Case Study. Event Management, 7(2): 93-102.
Saveriades, A. (2000). Establishing the social tourism carrying capacity for the tourist resort of the est coast of the Republic of Cyprus. Tourism management,147-156.
Teh, L., & Cabanban, A. S. (2007). Planning for Sustainable Tourism in Southern Pulau Banggi: an Assessment of Biophysical Conditions and their Implications for Future Tourism Development. Journal of Environmental Management, 85(4): 999-1008.
Wang, H., Yang, Z., Chen, L., Yang, J., & Li, R. (2010). Minority Community Participation in Tourism: a Case of Kanas Tuva villages in Xinjiang, China. Tourism Management, 31(6): 759-764.
_||_
امین بیدختی، علی اکبر، جعفری، سکینه، فرهادی، وحیدرضا (1393). رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه گردشگری پایدار: نقش میانجی اثرات ادراک شده، مطالعات مدیریت گردشگری سال هشتم، شماره 26،.صص23-1.
حاتمی، افشار (1392). بررسی ظرفیت پذیرش گردشگری با تاکید بر توسعه پایدار مطالعه موردی: سرعین، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده جغرافیا، دانشگاه تبریز.
حسن پور، محمود، احمدی، زینب و الیاسی، حسن(1390). تعیین ظرفیت پذیرش گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران نمونة موردی شهداد، مرنجاب بند ریگ و مصر فرحزاد، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 14 ، صص 197-177.
دهقانی، امین(1393). پتانسیل و قابلیت های گردشگری مناطق عشایری در جذب گردشگران مطالعه موردی: مناطق عشایری استان فارس، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران، موسسه ایرانیان، قطب علمی برنامه ریزی و توسعه پایدار گردشگری دانشگاه تهران.
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، قادری، اسماعیل(1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، نقد و تحلیل چهارچوبهای نظریه ای. مدرس علوم انسانی. سال 6. شماره 2.صص40-23.
رهنمایی، محمدتقی، فرهودی، رحمت ا...، دیتمان، آندریاس، قدمی، مصطفی(1387). بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تاکید بر جامعه میزبان(نمونه موردی: شهر کلاردشت). پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 66 ، زمستان 1387.صص33-17.
شکاری، فاطمه(1390). تعیین ظرفیت پذیرش اجتماعی و واکنش رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در آبشار مارگون. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
صیامیان گرجی، ابوالفضل، فراهانی، فاطمه، رحمانیان، ابراهیم، حسینی، سیداسعد (۱۳۹۱). اکوتوریسم؛ رهیافتی نو جهت دستیابی به توسعه پایدار، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شرکت هم اندیشان محیط زیست فردا، https://www.civilica.com/Paper-CTEI01-CTEI01_500.html
ضیایی، محمود، شکاری، فاطمه (1392). ظرفیت تحمل اجتماعی و واکنشهای رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در سایتهای طبیعی، دوره 2، شماره 6، پاییز 1392، صفحه 30-51.
عزیزپور فرد, فضل الله، قبادی علی آبادی، سارا (1392). ارزیابی نقش گردشگری در توسعه پایدار مناطق روستایی ایران». اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه. http://www.civilica.com/Paper-TGES01-TGES01_202.html
فرهودی، رحمت الله، شورچه، محمود(1383). برآورد ظرفیت برد معبد آناهیتای شهر کنگاور، فصلنامه مطالعات جهانگردی،دوره 2، شماره 7. صص42-19.
مرادی مسیحی، واراز، قاسمی، علی(1393). نقش گردشگری در توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان بهشهر، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره 2، صص 124 -105.
میرزایی، فاطمه، نظری، علی اکبر، ضرغام بروجنی، حمید(۱۳۹۴ ). بررسی اهمیت ظرفیت تحمل اجتماعی در گردشگری تاریخی از دید گردشگران خارجی در جهت اجرای شاخص های توسعه پایدار، کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط زیست و گردشگری، تبریز.
نوری، سید هدایت الله، راست قلم، مهدی، امینی، سحر(1392). ارزیابی ظرفیت قابل تحمل در محیط روستاهای هدف گردشگری مطالعه موردی: منظومه روستاهای هدف گردشگری شهرستان نطنز. فصلنامه فضای جغرافیایی، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دوم، شماره پنجم ، صص 20-29.
Adrian, P., Nicole K. L., Lisa, E., & Medi, J. (2013). The Effects of Residents’ Social Identity and Involvement on their Advocacy of Incoming Tourism. Tourism Management, 38: 142-151.Andriotis,K., & Voughan,R.D.(2003). Urban resident's attitudes toward tourism and tourism development options. Journal of Travel Research,39(1), 27-37.
Boo, S., & Busser, J. A. (2006). Impact Analysis of a Tourism Festival on Tourists 'Destination Images. Event Management, 9(4):223-237.
Bramwell, B., & Lane, B. (1993). Sustainable Tourism: An Evolving Global Approach. Journal of Sustainable Tourism, 1(1): 1-5.
Coccossis ,H. ,Maxa,A. (2002). Defining,measuring and evaluatin carrying capacity in European tourism destinations.Journal of the Aegean,14(2):141-158.
Jurado, E., Damian, I., Ferna´ndez-Morales, A. (2013): Carring Capacity model applied in coastal destinations. Annals of Tourism Research, Vol. 43, pp. 1–19.
Lepp, A. (2007). Residents’ Attitudes towards Tourism in Bigodi Village, Uganda. Tourism Management, 28: 876-885.
Mehmetoglu, M. (2001). Economic Scale of Community-Run Festivals: A Case Study. Event Management, 7(2): 93-102.
Saveriades, A. (2000). Establishing the social tourism carrying capacity for the tourist resort of the est coast of the Republic of Cyprus. Tourism management,147-156.
Teh, L., & Cabanban, A. S. (2007). Planning for Sustainable Tourism in Southern Pulau Banggi: an Assessment of Biophysical Conditions and their Implications for Future Tourism Development. Journal of Environmental Management, 85(4): 999-1008.
Wang, H., Yang, Z., Chen, L., Yang, J., & Li, R. (2010). Minority Community Participation in Tourism: a Case of Kanas Tuva villages in Xinjiang, China. Tourism Management, 31(6): 759-764.
