تحول مفهوم عامل انسان و غیر انسان بر مبنای نظریه ذهن: بررسی چگونگی اسناد باورهای غلط به انسان، خدا، فرشته و جادوگر
محورهای موضوعی : روان درمانگری
روشنک نیک‌پور
1
(کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی)
بهرام جوکار
2
(دانشیار دانشگاه شیراز)
کلید واژه: کودکان پیش‌دبستانی, نظریه ذهن, مفهوم عامل انسان, مفهوم عامل غیر انسان, اسناد حالتهای ذهنی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر شناخت چگونگی اسناد حالتهای ذهنی، پیش‌بینی رفتار عاملهای انسان و غیرانسان (خدا، فرشته و جادوگر) و چگونگی تحوّل آنها در کودکان بود. 150 کودک (79 دختر و 71 پسر) 3 تا 7 ساله از مهدکودکها و مراکز پیش‌دبستانی شهر شیراز انتخاب شدند. برای هر کودک، دو تکلیف باور غلط (خانة عروسک و محتوای شگفت‌انگیز) به شیوة انفرادی اجرا شد و چگونگی پیش‌بینی رفتار عاملها براساس باورهای غلط مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که کودکان رفتار جادوگر (عامل غیرانسان) را شبیه به عامل انسان پیش‌بینی می‌کنند. در مورد دیگر عوامل غیرانسان) فرشته و خدا)، نتایج با یافته‌های مربوط به جادوگر همسو نبودند. به عبارت دیگر، از دیدگاه کودکان این عوامل با کمترین سطح باور غلط عمل می‌کنند. در مجموع، نتایج حاکی از آن بود که با افزایش سن، کودکان به شیوه‌های متفاوتی رفتار عاملهای انسان و غیرانسان را پیش‌بینی می‌کنند. به نظر می‌رسد که فرهنگ و آموزه‌های خانواده نقش بسزایی در پیش‌بینی رفتار عاملها و تفکیک آنها دارند.
This study aimed to investigate the development of human and non-human agent concepts based on the theory of mind in children. The sample consisted of 150 children (79 females, 71 males) between the ages of 3 and 7 who were selected from Shiraz child-care centres and kindergartens. Two Tasks of False Beliefs (Doll House Task; Surprising Content Task) were administered individually to each child. The prediction of agents' behaviors was examined based on false beliefs. Results indicated that children predicted the behavior of magician (a non-human agent) similar to human agent. However, the results of other non-human agentsangel and God) were not consistent with those of Magician. In other words, according to children's views, these agents behave with the least false beliefs. In general, the results indicated that as the age increased, children predicted agent and non-agent behaviors in different ways. It is suggested that culture and family messages have considerable roles in predicting and distinguishing agents' behaviors.