تحلیل رابطه بین ابعاد مدیریت دانش و سطوح یادگیری سازمانی در بین اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 89-1388

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

محمدعلی نادی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، اصفهان، ایران.)
حسنعلی بختیارنصرآبادی ² (دانشیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان)
مریم فرهمندپور ³ (کارشناس‌ارشد مدیریت آموزشی)

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1395/01/25 تاریخ انتشار : 1389/09/01

کلید واژه: یادگیری سازمانی, مدیریت دانش, اعضاء هیئت علمی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین ابعاد مدیریت دانش با سطوح یادگیری سازمانی در بین اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان انجام شده است. روش پژوهش و از نوع همبستگی بود و جامعه آماری پژوهش را کلیه اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان تشکیل می‌دادند که با کمک جدول تعیین حجم کوهن و همکاران (2000)، 217 نفر از اعضاء هیئت علمی به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از دو پرسشنامه‌ی مدیریت دانش حسین قلی‌زاده و همکاران (1384) و یادگیری سازمانی واتکینز و مارسیک (2003) استفاده گردید. به منظور تحلیل‌ داده‌های گردآوری شده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام، تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون شفه و مدل‌سازی معادله ساختاری استفاده گردید. یافته‌های بدست آمده نشان داد که بین ابعاد مدیریت دانش با سطوح یادگیری سازمانی در سطح 05/0≥ p رابطه معنادار وجود دارد. همچنین از بین سطوح یادگیری سازمانی به ترتیب سطح فردی و سطح گروهی بهترین پیش‌بینی کننده‌های مدیریت دانش می‌باشند. به علاوه تحلیل واریانس چند متغیره گویای عدم تفاوت بین نظرات اعضاء هیئت علمی در مورد ابعاد مدیریت دانش بر حسب جنسیت، رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی، مرتبه علمی و سابقه خدمت و وجود تفاوت در مورد سطح سازمانی در دانشگاه اصفهان بر حسب مرتبه علمی و سابقه خدمت بود. همچنین نتایج حاصل از مدل‌سازی معادله ساختاری حاکی از تأثیر مستقیم یادگیری سازمانی بر مدیریت دانش با شاخص‌های برازش مناسب بوده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to analyse the relationship between knowledge management dimensions and the levels of organizational learning among the board of academic members in Esfahan university.The research method was descriptive-correlation. The statistical population included all the academic members in Esfahan university(500 member), out of  which 217 members using simple random sampling were chosen as sample size. The data were collected by two questionnaires, organizational learning and knowledge management. Inferential statistic such as pearson correlation coefficient, stepwise multiple regression, multivariate analysis of variance (MANOVA), Scheffe test and structural equation modeling were used to test the hypotheses. Findings showed that there was a significant difference between knowledge management dimensions and the levels of organizational learning (P≤0.05). Among the levels of organizational learning, individual and group levels were the best predictors of knowledge management. There was no significant difference among the academic membersˆ view points on knowledge management dimensions (sex, field of study, university degree, academic rank, and record of service). There was a significant difference between organizational levels based on teaching level and record of service. The result showed that the organizational learning had a direct effect on knowledge management.  

منابع و مأخذ:

اصیلی، غلامرضا و قدیریان، عباسعلی و فرهادی، سیدمحمد (1384). گروه‌های یادگیرنده، محور یادگیری و توسعه منابع انسانی؛ دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت؛ تهران.

اعرابی، سید محمد و موسوی، سعید (1388). الگوی استرتژیک مدیریت دانش برای ارتقاء عملکرد پژوهشگاه‌ها؛ فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی؛ شماره 51: ص ص 1-26.

افرازه،عباس(1386). مدیریت‌دانش (مفاهیم، مدل‌ها، ‌اندازه‌گیری و پیاده‌سازی)؛تهران:انتشارات مؤلف.

الهی، شعبان و بهاری‌فر، علی و صالحی، علی (1383). طراحی ساختار نظام مستندسازی تجربیات سازمانی مدیران؛ http://www.sid.ir ؛ ]15/10/1389[.

انصاری‌رنانی، قاسم و قاسمی نامقی، محمد (1388). ارزیابی اثر مدیریت دانش در خلق استراتژی رقابتی تمایز از مجرای زنجیره ارزش فعالیت‌های سازمان؛ پژوهش نامه مدیریت تحول؛ شماره 2: ص ص1-23.

باقری‌نژاد، جعفر و قهاری، اعظم (1386). مدیریت دانش و عملکرد آن در سازمان‌ها؛ سومین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد؛ دانشگاه تهران.

حسن زاده، محمد (1387). مدیریت دانش مفاهیم و زیرساخت‌ها؛ تهران: نشر کتابدار.

حسین قلی‌زاده، رضوان و شعبانی ورکی، بختیار و مرتضوی، سعید (1384). نسبت میان فرایند تبدیل دانش و فرهنگ سازمانی در دانشگاه فردوسی مشهد؛ مجله مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه مشهد؛ ص ص 6-23.

دارمی، هادی (1386). بررسی عوامل مؤثر در موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های پروژه‌ای؛ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد؛ دانشگاه تهران.

داورزنی، هدی (1385). ارائه مدلی برای ‌اندازه‌گیری قابلیت یادگیری سازمانی درصنعت قطعه‌سازی ایران؛ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد؛ دانشگاه تربیت مدرس.

رادینگ، آلن (1383). مدیریت دانش: موفقیت در اقتصاد جهانی مبتنی بر اطلاعات؛ ترجمه محمدحسین لطیفی؛ تهران: انتشارات سمت.

زمانی، زهرا (1388). بررسی میزان کاربست مؤلفه‌های مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد مدیریت دولتی؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

سنگه، پیتر (1385). پنجمین فرمان (خلق سازمان یادگیرنده) ؛ ترجمه حافظ کمال هدایت؛ تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

سالیز، ادوارد و جونز، گری (1387). مدیریت دانش در سازمان‌های آموزشی؛ ترجمه محمدرضا آهنچیان؛ رضوان حسین قلی‌زاده؛ تهران: انتشارات‌اندیشه عصر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.

شریفی، اصغر و اسلامیه، فاطمه (1387). بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و بکارگیری فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار در سال‌تحصیلی86-87 ؛ فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی؛ شماره 2: ص ص 1-22.

علامه، سید محسن و مقدمی، مهدی (1389). بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و عملکرد سازمانی؛ پژوهشنامه مدیریت اجرایی؛ شماره 38: ص ص 75-99.

قلیچ لی، بهروز (1388). مدیریت دانش فرایند خلق، تسهیم کاربرد سرمایه فکری در کسب و کارها؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) ؛ مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.

مارکوارت، مایکل (1385). ایجاد سازمان یادگیرنده؛ توسعه عناصر پنجگانه برای یادگیری سازمانی؛ ترجمه: محمدرضا زالی؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران مرکز کار آفرینی.

مک دانلد، جان (1381). مدیریت دانش در یک هفته؛ ترجمه ب نیک فطرت؛ تهران: انتشارات کیفیت و مدیریت.

واعظی، رضا و متولی حبیبی، مسلم (1385). نگاهی دانش مدار به مدیریت دانش؛ ماهنامه مدیریت؛ 113: 16-11.

نوناکا، ایکوجیرو و تاکوچی، هیروتاکا (1385). مدیریت دانش شرکت‌های دانش آفرین؛ ترجمه علی عطافر و جبار اسلامی؛ آناهیتا کاوه و سعید آنالویی؛ تهران:انتشارات سماء قلم.

نادی، محمد علی و سجادیان، ایلناز (1389). مبانی روش تحقیق کاربردی در علوم انسانی؛ اصفهان: انتشارات وزیری.

نادی، محمد علی و سجادیان، ایلناز (1390). بررسی ساختار عاملی، روایی، اعتبار و هنجاریابی مقیاس ابعاد سازمان یادگیرنده در دانشگاه: مقیاس دانشگاه یادگیرنده؛ فصلنامه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ پذیرش.

نعمتی، محمد علی (1385). مدیریت دانش، فرهنگ و آموزش عالی؛ مجله رشد فناوری؛ شماره 28: ص ص 29-30.

Bauman, G. L., )2005(. Promoting organizational learning in higher education to achieve equity in educational outcomes New direction for higher education, 13 PP.23-35.

Burgoyne, J. G., (1995). Feeding mind to grow the business, people management. Available from: www.emoraldinsight.com/0951-354x.htm [accessed 21 September 2009].

Bong, S.h., (2004). Effective team processes for technology internationalization with special emphasis on knowledge management: Successful late starter, Samsung case. International journal of technology management, 27(1) PP. 13-25.

Cavaleri, S., (2004). Leveraging organizational learning for knowledge and performance. The Learning Organization, 11(2). PP. 159-162.

Cohen, L; Manion, L; Morris, K., (2000). Research methods in educational by routleolege flamer, 5th edition.

Costanzo, L.A; Tzompa, V., (2008). Enhancing organizational learning in teams: has the middle manager got a rol? International journal of educational management, 14 (3-4)PP.146-164.

Crossan, M.M; Lane, H.W; White, R.E., (1999). An organizational learning framework: from intuition to institution. Academy of management review, 3 PP. 37-522.

Cross, R., (2000). Technology Is Not Enough: Improving Performance by Building Organizatioal Memory. Sloan Management Review. 2.

Eisenhardt, K.M ; Mrtin, J.A., (2000). Dynamic capabilities: what are they? Journal of strategic management, 21 PP. 21-105.

Gephart, M.A; marsick, V.J., (1994). Learning organization comeative. Training and Development, 12 PP. 27-34.

Gao, S., (2004). Understanding Knowledge Sharing Behavior. Master's Thisis. The Hong Kong University of Science & Technology. Available from: http://lbxml.ust.hk/thimgo/ b834876.pdf [Accessed August 01 2006].

Gasson, S; Shelfer, K., (2007). IT-based Knowledge management to support organizational learning Visa application screening at the INS. Information Technology & People, 20 (4) PP. 376-385.

Grant, R.M., (1996). Toward a knowledge-based theory of the firm. Journal of strategic management, 17 PP. 22-109.

Harvey, C; Denton, J., (2002). To come of age: The Antecedents of organizational learning. Journal of management, studies 36 PP. 897-918.

Hitt, M.A; Dacin, M.T; Levitas, E; Arregle, J.L; Borza, A., (2000). Partner selection in emerging and developed market contexts: resource-based and organizational learning perspectives. Academy of management journal, 43 PP. 44-67.

Jamali, D; Sidani, Y; Zouein, C., (2009). The Learning organization: Tracking progress in a developing country. The learning organization, 16 (2) PP. 103-121.

Loermans, J., (2002). Synergizind the learning organization and knowledge management. Journal of knowledge Management, 6 ( 3) PP. 285-294.

Martin, B., (2000). Knowledge management within the context of management: an evolving relationship singapor management review, Vol 22.

Mc carthy, A.F., (2006). Knowledge Management: Evaluating strategies and processes used in Higher Education. Dissertation Doctoral, Nova Southeastern University.

Mc Elroy, M., (2000). Integrating complexity theory, knowledge management and organizational learning. Journal of Knowledge Management, 4 (3) PP. 195-203.

Pablos, P., (2002). Knowledge management and organizational learning: Typologies of knowledge strategies in the Spanish manufacturing industry from 1995 to 1999. Journal of Knowledge Management, 6 (1) PP. 52-62.

Rowley, J., (1998). Creating a Learning organization in higher education. Industrial a commercial training. 1.

Sanchez, R., (2005). Knowledge Management and Organizational Learning: Fundamental Concepts For Theary and Practice. Available from: http://www.cs.aau.dk/pan/sympspk/mat/ ksharing.ppt [Accessed March 12 2006].

Tucker, M.L; Meyer, G.D; Westeran, J.W., (1996). Organizational communication: Development of internal strategic competitive advantage. Journal of Business Communication. (33) PP. 51-69.

Watkins, K; Marsick, V.,( 2003). Dimensions of the learning organization questionnaire (DLOQ). Sanfransisco.