رابطه ویژگی های شخصیتی و سبک های حل تعارض بین فردی با سازگاری زناشویی دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد تبریز

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

سید داوود حسینی نسب ¹ , رحیم بدری ² , آیسان قائمیان اسکویی ³

1 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
2 - استادیار دانشگاه تبریز
3 - کارشناس ارشد روان شناسی عمومی

تاریخ دریافت : 1395/01/30 تاریخ پذیرش : 1395/01/30 تاریخ انتشار : 1387/12/01

کلید واژه: ویژگی های شخصیتی, سازگاری زناشویی, دانشجویان متاهل, سبک های حل تعارض بین فردی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و سبک های حل تعارض بین فردی با سازگاری زناشویی دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد تبریز صورت گرفته است.در این پژوهش تعداد 325 نفر به روش تصادفی طبقه ای از میان دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد تبریز در سال 1388 انتخاب و پرسشنامه های پنج عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک- والاس، نسخه دوم مقیاس شیوه مقابله با تعارض رحیم را تکمیل نمودند. طرح تحقیق پژوهش حاضر از نوع همبستگی بوده و داده های ان با ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری بااستفاده از نرم افزار SPSS موردتجزیه و تحلیلقرار گرفته اند.یافته های پژوهش نشانگر همبستگی مثبت معنی داردر سطح کمتر از 0.01 بین ویژگی های شخصیتی (توافق پذیری، برونگرایی، دلپذیر بودن، انعطاف پذیری) وسازگاری زناشویی و همچنین همبستگی منفی معنی دار در سطح کمتر از 0.01 بین سازگاری زناشویی ، و بین ویژگی روان رنجورخویی و سازگاری زناشویی بود، از این میان (باوجدان بودن، توافق پذیری، روان رنجوری) توان پیش بینی سازگاری زناشویی را داشتندکه سبک همراهانه، سبک مصالحه گرانه همبستگی مثبت معنی داری با سازگاری زناشویی داشته(01/0P<)، و دو سبک همراهانه و حاضر خدمتی توان پیش بینی سازگاری زناشویی را داشتند. تحلیل رگرسیون گام به گام با ورود ویژگی های شخصیتی و سبک های حل تعارض نشان داد باوجدان بودن، توافق پذیری، روان رنجورخویی و سبک همراهانه توان پیش بینی سازگاری زناشویی را به صورت معنی داری دارند (05/0P<)و بالاخره اینکهبین زن و مرد از نظر میزان سازگاری زناشویی تفاوت معنی داری بدست نیامد.

چکیده انگلیسی:

The present study aimed at investigating the relationship between personality and interpersonal problem solving styles with the marital adjustment of the married students at Tabriz Islamic Azad University .The statistical population included all married students at Tabriz branch. Using stratified random sampling 325 people as sample size were selected. The data for the study were collected through researcher made a demographic questionnaire; the Neo-Five-Factor inventory (NEO-FFI), Lack Wallace Marital Adjustment (LWMAT) questionnaire, and Rahim Organizational Conflict Inventory 2 (ROCI-2) were also used. Data analyzed through Pearson Correlation Coefficient, and Multi–Variant Regression. The SPSS software was run for the analysis of the data. The results showed that there was a negative correlation between neuroticism and marital adjustment while there appeared a positive correlation between other personality characteristics i.e. (agreeableness, extroversion, openness) and marital adjustment. The predictive validity of the three personality characteristics, consciousness, agreeableness, and neuroticism, respectively, had the power of determination of marital adjustment.

منابع و مأخذ:

-   احدی، بتول (1386)،رابطه شخصیت و رضایت زناشویی، دوفصلنامه روانشناسی معاصر، 2 (2): 31-37.

-   احمدی، خدابخش، فتحی آشتیانی، علی، نوابی نژاد، شکوه (1384)، بررسی عوامل زمینه ای- فردی و ارتباطی- دوجانبه ای موثر بر سازگاری زناشویی. خانواده پژوهی، 1(3): 221-237.

-   افخمی، ایمانه، ‌‌بهرامی‌خوندابی، فاطمه، ‌‌فاتحی‌زاده، مریم (1386)، بررسی رابطه بین میزان بخشودگی و تعارض زناشویی زوجین در استان یزد،خانواده پژوهشی، سال 3، شماره 9 : 431-442.

-   باباپور خیرالدین، جلیل(1385)، بررسی رابطه شیوه های حل تعارض ارتباطی و سلامت روانشناختی دانشجویان، فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز، سال1، شماره 4 ،           ص 27-46.

-   پروین، جان (1381)،شخصیت نظریه و پژوهش، ترجمه محمد جعفر جوادی ؛ پروین کدیور. تهران: انتشارات آییژ.

-   پور شریفی، حمید؛ مهریار، امیرهوشنگ (1382)، روانشناسی بالینی. تهران: انتشارات سنجش و سنجش تکمیلی، ص 159.

-   - ثنایی، باقر (1379)،مقیاس های سنجش ازدواج و خانواده، تهران: انتشارات بعثت، ص 59-63.

-   ثنایی ذاکر، باقر، باقریان نژاد، زهرا (1382)، بررسی ابعاد نارضایتی زناشویی زنان و مردان متقاضی طلاق در شهر اصفهان، دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره 15 : از 61 تا 78.

-   جعفری، علی(1387)، رابطه بین ویژگی های شخصیت و خلاقیت با شادکامی دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، تهران: دانشگاه پیام نور.

-   حاجی ابول زاده، نسرین (1381)، بررسی تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی با رویکرد شناختی- رفتاری بر میزان سازگاری زناشویی زوجین ساکن شهرستان کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا(س)، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

-   حمیدی، فریده (1386)، بررسی رابطه سبک های دلبستگی با رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متأهل دبیری، فصلنامه خانواده پژوهی،  443-454.

-   ناصحی، عباسعلی و همکاران (1383)، میزان سازگاری زناشویی در دانشجویان ساکن خوابگاه، اندیشه و رفتار،  116-121.

-   رجایی، علیرضا، نیّری، مهدی، صداقتی، شیرین (1386)،رابطه بین سبکهای مختلف دلبستگی با رضایتمندی زناشویی، روانشناسان ایرانی، سال3، شماره 12: 347-356.

-   رضازاده، محمدرضا (1387)،رابطه مهارتهای ارتباطی و سازگاری زناشویی در دانشجویان. دو فصلنامه روانشناسی معاصر، 3(1): 43-50.

-   زارعی، اعظم (1384)،بررسی نیمرخ روانی زوجین مصصم به طلاق مراجعه‌کننده به دادگستری شهر اصفهان بر اساس آزمون MMPI-2. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی (رودهن).

-   شکرکن، حسین، خجسته مهر رضا، عطاری، یوسفعلی، حقیقی، جمال، شهنیییلاق، منیجه (1385)،بررسی ویژگیهای شخصیتی، مهارتهای اجتماعی سبکهای دلبستگی و ویژگیهای جمعیت شناختی به عنوان پیشبین های موفقیت وشکست رابطه زناشویی در زوجهای متقاضی طلاق و عادی در اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم،سال سیزدهم،شماره 1: 1-30.

-   - شفیعی نیا، اعظم (1381)،بررسی تاثیر آموزش مهارتهای حل تعارضات زناشویی بر بهبود روابطمتقابل زن و شوهر، پایان نامهکارشناسی ارشددانشگاه الزهرا(س)، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

-   شعبانی، افسانه (1385)، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی (ارتباط متقابل و مؤثر) بر رضایتمندی زناشویی زوجین. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان، دانشگاه آزاد اسلامی (رودهن).

-   عبداله زاده، حسن (1382)،بررسی رابطه بین صفات شخصیتی و رضایت زناشویی در زوجهای شهر دامغان،پایان نامهکارشناسی ارشددانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روا‌‌‌ن‌شناسی.

-   قرآن کریم، سوره روم، آیه 21.

-   ‌قلیلی، ایمانه، ‌‌احمدی‌علون‌آبادی، فاطمه، ‌‌فاتحی‌زاده، مریم (1385)،اثر بخشی آموزش گفت و گوی موثر بر تعارضات زناشویی زوجین شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان شناسی، شماره 27 و 28: 21-34.

-   گروسی فرشی، میرتقی (1380)،رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت،تبریز: انتشارات جامعه پژوه.

-   گروسی فرشی،میرتقی، صوفیانی، حکیمه (1387). بررسی رابطه ی بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تبریز. دوفصلنامه علوم تربیتی- روانشناسی- کتابداری، 9(2): 47-64.

-   - لاینون، ریچارد آی، گود اشتاین، لئونارد دی (1382)،ارزیابی شخصیت. ترجمه سیامک نقشبندی و همکاران. تهران، نشر روان. 

-   مک کری و کوستا (1381)،شخصیت در بزرگسالی. ترجمه میر تقی گروسی فرشی و فرهاد محمدی، تبریز: نشر جامعه پژوه.

-   ملازاده، جواد، منصور، محمود، اژه ای، جواد، کیامنش، علیرضا (1381)،سبکهای رویاروگری و سازگاری زناشویی در فرزندان شاهد،مجله روانشناسی، 6(3): 255-275.  

-   مرادی، فاطمه(1386)، رابطه ویژگیهای شخصیتی با رضایتمندی زناشوئی در دانشجویان‌ زن‌ متأهل رشته‌های‌ روان‌شناسی و زبان‌انگلیسی دانشگاه رودهن. پایان نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی‌عمومی،  دانشگاه آزاد اسلامی (رودهن).

-  Abraham GP, de Bruyne T. (2000). Conflict management style and marital satisfaction.Journal of sex and marital therapy, 26(4): 321-334 

-  Bradbury, Thomas N., Fincham, Frank D., Beach, Steven R.H. (2000). Research on the nature and Determinants of marital satisfaction.Journal of marriage & family,Vol 62, issue 4: 964-980.

-  Coombs, Robert (1991). Marital status and personal well- Being: A literature Review, Family Relations, 40: 97-102.

-  Corcoran, K.O., Malinkrodt, B. (2000). Adult Attachment, Self Efficacy, Perspective Taking and Conflict Resolution.Journal of Counseling and Development, 78(4): 473-483.

-  Demo, D. H., & Alan, C. A. (1996). "Singlehood" marriage and remarriage: The effects of family structure and family relationships on mothers "well-being". Journal of Family Issues, 17, 386-407.

-  Feeney. J.A.( 1999). "Adult Romantic Attachment and Copple Relationship. In J. Cassidy&P.R .Shaver (Eds) .Handbook of Attachment Theory, Research and Clinical Applications. London. The Guilford Press. (Awailbale in site: http://espace. library. uq.edu.au/view/UQ:146677).

-  Fisher TD, McNulty JK. (2008). Neuroticism and Marital Satisfaction: The Mediating Role Played by the Sexual Relationship. Journal of Family Psychology, Volume 22, Issue 1: 112-122.

-  Horvitz, A. V., Helene, R. W., & Sandra, H. W. (1997). Becoming married and mental health: A longitudinal study of a cohort of young adults.Journal of Marriage and the Family Therapy, 58, 895-907.

-  Johnson, M. D., Cohan, C. L., Davila, J., Lawrence, E., Rogge, R. D., Karney, B. R., Sullivan, K. T., &Bradbury, T. N. (2005). Problem-solving skills and affective expressions as predictors ofchange in marital satisfaction.Journal of Consulting&Clinical Psychology.73 (1): 15-27.

-  Nock, S. L. (1995). A comparison of marriage and capability relationship.Journal of Family Issues, 16, 53-76.

-  Richard LS, Wakefield JA, Lewak R. (1990). Larity of personality variables as predictors of marital satisfaction: A Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI) item analysis. Personality and Individual Differences, Volume 11, Issue 1: 39-43.

-  Watson, D., Hubbard, B. and Wiese, D.(2000).  General traits of personality and affectivity as predictors of satisfaction in intimate relationships: Evidence from self-and partner-ratings. Journal of Personality, 68, 413-449.

-  Weider-HatfieldD. (1988). Assessing the Rahim Organizational Conflict Inventory-II (ROCI-II). Management Communication Quarterly, 1(3): 350-366.

-  White JK, Hendrick SS, Hendrick C. (2004). Big five personality variables and relationship constructs. Personality and Individual Differences, 37 (7): 1519-1530.