رابطه فرسودگی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیمحمد عظیمی 1 , موسی پیری 2 , تقی زوار 3
1 - دانشگاه فرهنگیان علامه امینی تبریز
2 - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
3 - استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
کلید واژه: انگیزش پیشرفت, فرسودگی تحصیلی, مدارس متوسطه, عملکرد تحصیلی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه فرسودگی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 92- 91 می باشد. نمونه پژوهش شامل 379 نفر دانش‌آموز دختر وپسر بوده و به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از میان 162 دبیرستان انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها برای سنجش فرسودگی تحصیلی پرسشنامه برسو و برای انگیزش پیشرفت پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس و برای عملکرد تحصیلی معدل کل نیم‌سال اول بوده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین ابعاد فرسودگی تحصیلی وعملکرد تحصیلی رابطه منفی وجود و بین انگیزش پیشرفت وعملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. در تحلیل رگرسیون مشاهده شد که نسبت به انگیزش پیشرفت، فرسودگی تحصیلی بیشترین واریانس عملکرد تحصیلی را پیش‌بینی می‌کند.همچنین تحلیل 2 tهتلینگ نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین ترکیب دو متغیر وابسته در دو گروه دانش‌آموزان دختر و پسر وجود دارد. تحلیل‌های تک متغیری آزمون t مستقل نشان داد که دانش‌آموزان دختر و پسر فقط در متغیر عملکرد تحصیلی تفاوت معنی‌داری با هم دارند.
The present study was an attempt to investigate the relationship between academic burnout and achievement motivation with senior high school students` academic performance in Ardabil during the academic year 1391-1392. The statistical sample of this study included 379 high school students (197 boys and 182 girls) who were selected by cluster sampling from 162 high schools. The data were gathered employing Breso`s academic burnout and Hermens` achievement motivation questionnaires. The students` grade point averages (GPAs) in the first semester were considered as their academic performance scores. The obtained Pearson correlation coefficient showed that there was a negative relationship between academic burnout and academic performance but a significant positive relationship between achievement motivation and academic performance. The results of multiple regression showed that academic burnout had a better capability in predicting the academic performance in comparison with achievement motivation. On the other hand, the results of Hotlling t2 analysis showed that there was a significant difference among the combination of the two dependent variables in two groups of girl and boy students. The result of the independent t-tests showed that there was a significant difference between girl and boy students only in term of academic performance.
البرزی، شهلاو سیف، دیبا. (1381). رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری و برخی از عوامل جمعیتی با پیشرفت تحصیلی گروهی دانشجویان علوم انسانی در درس آمار. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره اول زمستان،1381. ص13.
چارقدوزی، محمدرضا. (1376).ارتباط بین ترتیب تولد و ویژگی‌های شخصیتی با انگیزش پیشرفت در دانش‌آموزان سال دوم و چهارم دبیرستان‌های شهرستان بجنورد، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.
داداشی، نسرین. (1380). بررسی رابطه صفات شخصیتی با انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلیدانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی شهرستان تبریز در سال تحصیلی 80-1379، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.
سبحانی‌نژاد، مهدی، عابدی و احمد. (1385). بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری خود تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان اصفهان با عملکرد تحصیلی آنان دردرس ریاضی،فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز،1(1):97-82.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1390). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگاه.
سیف، علی‌اکبر.(1390). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: نشر دوران.
شیخ فینی، علی‌اکبر. (1372). بررسی رابطه انگیزش پیشرفت، منبع کنترل، و پیشرفت تحصیلی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
طالب‌پور، اکبر. (1381). تأثیر آموزش شناختی بر مسند مهارگذاری، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان شاهد. مجله روانشناسی. شماره21، صص18-29.
عبدوس، زهرا. (1381). بررسی رابطه خلاقیت و راهبردهای فرا شناختی در بین دانش‌آموزان سال سوم مقطع متوسطه. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه الزهرا.
غفوری، منصور. (1376). بررسی رابطه بین یادگیری خودنظم داده، منبع کنترل، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان‌های نظام جدید متوسطه شهرستان تبریز. پایان‌نامه کار شناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
کدیور، پروین. (1388). روانشناسی تربیتی. تهران: نشر سمت.
کریمی، یوسف. (1387).روانشناسی تربیتی. تهران: نشر ارسباران.
محسن‌پور، مریم، حجازی، مریم، الهه و کیامنش، علیرضا. (1386). نقش خودکارآمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 16، سال 5، تابستان.86.
نعامی، عبدالزهرا. (1388). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله مطالعات روان شناختی. دوره 5/ شماره 3. پاییز 88.
ولی نژاد، یدالله. (1380). بررسی رابطه سبک شناختی وابسته ونابسته به زمینه و راهبردهای یادگیری خودنظم داده شده‌ی عملکرد ریاضی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی. منطقه چاپیاره، پایان‌نامه کارشناسی کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
Ahola, K. & Hakanen, J. (2007). Jobstrain, burnout and depressive symptams:a prospective study among dentists. Journal of affective disorders.
Ames, c., & Archer, j. (1988). Achivement gouls in the classroom: student learning strttegies and motivation processes. Journal of educational psychology, 80,260-267.
Bandura, A, & Schunk, D. H. (1981). Cultirating competence self efficacy, and intrinsic interest through proximal self-motivation. Journal of personality and social psychology,41,586-598.
Butler, R. & Nisan, M. (1986). Effect of no feedbach task-selected comments, and grads on intrinsic motivation and proformance, Journal of educational psychology,78,210-216.
Chang, C. Y. (1991). A study of relation ship between college studens academic per formance and their conghitive tyle meta congnition, motivatinal and self regulated factor. Educational psychology, 24, 145-161.
Covington, M. V. (1984). The self –worth thery of achihemen motivation : findings and implication. The elementry school journal, 85, 5-20.
Deci, E. L, & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior New York: plenum press.
Demerouti, Bakker, A. B, Nachreiner, E & Schaufeil, W. B. (2001). The job demands-resources model of burnout, Journal of applied psychology, 86,499-512.
Elliot, S. N. (1988). Acceptability of behavirol treatments: review of variables that in fluence treatement selection. professional psychology: research and practice, 19,68-80.
Evers, W. J. Brouwers, A. & Tomic, W. (2002). Burnout and self-efficcaly: astudy on teachers beliefs when implementing an innovative educational system in the Netherlands-british. Journal of educational psychology, 72277e243.
Grau, R. Salanova. M & Peiro, J. (2001). Modertor effects of self-efficacy on occupational streses. Psychology in sain, 5.1, 1, 63-74.
Lee. R & Ashforth, B. (2008). A Meta – analytic examination of the correlates of the three dimension of job burnout. Jurnjal of applied psychology, 81,123-133.
Linnenbrine, E. A., & Pintrich, P. R. (2003). therole of self-efeeicacy beliefs student engement and learninig in the classroom.
Masalach, C, Schaufeil, W. B & Liter, M. P. (2001). Job burnout,annual review of psychology, 52, 397- 422.
Maslach, C & Qjakson, S. E. (1984).Burnout in organizational setting, applied social psychology annual, 5,133-153.
Neuman, Y. (1990). Derrminants and conse quences of student, burnout in universities. The gournal of higher education, 61(1), 20-3-
Pintrich, P. R. & Degrooth, E. (1990) Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of self-regulated learning educational psychology, 82(1), 33-40.
Ryerson, D. Marks, N. (1981). Carrer burnout in the human servies: strategies for interrention.in: jones, j. w. (ed.), burnout syndrome. Landon hones press, parkridge. il, pp. 751-164.
Salmela- Aro, k & Natanen, P. (2005). ppi-10: nuorten kouluuupumus-menetelma, adolescent school hourn out method, Helsinki, finland, edita.
Salmela-Aro, K, Savola Inen, H. & Holopainen. L. (2008) Nepressive symptoms and school burnout during adolescence. Journal of royth and ad olesence, 6, 34- 45.
Schaufeil, W. B and Enzmann, D. (1998). The burnout companion to study and reaserch: a critical analysis taylor & fraancis, London.
Schaufeli, W. b. Baunk, B. P. (2002). Burnout: an overview of 25 years of research and theorizing in m.j. schabracq, j.a.m ninnubst, & c.l.cooper (eds), handbook of work and healthpsychology chichestev :wiley.
Shawarzer, Ralf & Hallum, Suhair. (2008). Perceived teacher self-efficacy asa predictor of job stress and burnout: mediation analases. Applied psychology: an international review, 57, 52,171.
Yang, Hui-jen & Fran, Cheng. (2005). An invenstigation the factors mis student burnout in technical – viocational collegc.computersin human behavior yang, hui-jen. Factors affecting student burnout and academic achievement in multiple enrollment programs in talwans technical-vocational collegwes international. Journal of educational development, 24(2002) 283-301.
Zang, Riwen; Gan, Rigun Cham. (2007). Heining.Prefectionism,Academic burnout and engagement among chine secollege students:a structural equation modeling analysis. Personality &invidual differences 43(2007)1529-1540.