رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم متوسطه (شاخه‌نظری) شهرستان سقز
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیسیدداوود حسینی نسب 1 , چنور رحیم زاده 2
1 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی از دانشگاه آزاد اسلامی واحدتبریز
کلید واژه: هوش هیجانی, پیشرفت تحصیلی, هوش شناختی, مؤلفه های هوش هیجانی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم متوسطه (شاخه نظری) شهرستان سقز با استفاده از روش تحقیق توصیفی و همبستگی‌انجام گرفت. حجم نمونه مورد مطالعه 315 نفربود (161نفردخترو154نفرپسر) که‌از طریق‌نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی انتخاب گردیدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه هوش هیجانی (سیبریاشرینگ) و آزمون هوش شناختی (ریون) بوده است، که دانش آموزان به هردو پرسشنامه پاسخ دادند. در این تحقیق پس ازتجزیه وتحلیل وآزمون آماری نتایج زیر به دست آمد:. بین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ومیزان هوش هیجانی آنها رابطه معنادار وجود دارد. بین هوش هیجانی دانش‌آموزان در رشته های مختلف تحصیلی (ریاضی- تجربی- انسانی) تفاوت معنادار مشاهده نشد. بین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر وپسرتفاوت وجود دارد، به طوری که پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از پسران می باشد. درنمره هوش کلی هیجانی بین پسران ودختران تفاوت معنادار وجودندارد ودر مقایسه مؤلفه‌های هوش هیجانی (خودانگیزی، خودآگاهی، خودکنترلی، هوشیاری اجتماعی، مهارتهای اجتماعی) نیز فقط نمره مؤلفه هوشیاری اجتماعی دختران بیشتر از پسران است و در سایر مؤلفه‌ها تفاوت معنادار مشاهده نشد.
This research was done in a kind of correlation -descriptive method with the surrey objective of relationship between emotional intelligence and academic achievement of students who studied in three grade in high school (theorotical course) in Saghez city. 315 people(161 girl and 154 boys) were in researchs range that were chosen in stratified random sampling. The method of collecting data was emotional intelligence questionnaire (siberiya shering) and cognitive intelligence test (ravin) in wich students answered both. Two research questions and four hypotheses were presented that after statistical experiments and analyses,the following results were earned: 1- There was meaningful –relationship between academic achievement and emotional intelligence rate. 2- We did not observe a different –relationship between students emotional intelligence who studied in different field of study (mathematical, experimental, human). 3- There was diffrence between the girls academic achievement and boys academic achievement, so that the girls academic achievement is much more than boys academic achievement. 4- There was no meaningful-difference between boys emotional intelligence score, we made a comparison between emotional intelligence components of (self stimulation, self awareness, self control and social consciousness and social skills) and as result, we saw that girls social conciousness component score was much higer than boys and we did n’t observe any meaningful – difference between other components.
-اسدی،جوانشیر(1382).بررسی رابطه هوش هیجانی،فرسودگی شغلی وسلامت روان کارکنان ایران خودرو،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
- اسکوییلر،نادر وهمکاران (1372).ماهیت وساختار هوش ،تهران: نشرکیوان .
- پاشا شریفی ،حسن (1376) .نظریه وکاربرد آزمونهای هوش وشخصیت،تهران : نشر سخن.
- پارسا،نسرین(1383).هوش هیجانی،تهران:رشد،چاپ سوم.
- جلالی،سیداحمد(1382).هوش هیجانی،فصلنامه تعلیم وتربیت،ویژه نامه ارزشیابی تحصیلی.شماره 69و70..
- حسینی نسب،سید داوودوعلی‌اقدم،اصغر(1375).فرهنگ واژه‌ها،تعاریف واصطلاحات تعلیم. وتربیت.تبریز:احرار.
- خسروجاوید،مهناز(1381).بررسی اعتباروروایی سازه مقیاس هوش هیجانی شات درنوجوانان،پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس .
- دهشیری،غلامرضا(1382).هنجاریابی پرسشنامه بهره هیجانی بار-آن.پایان‌نامه کارشناسی ارشددانشگاه علامه طباطبایی.
- رجبی،فهیمه(1385).مقایسه هوش عاطفی دانش‌آموزان باتوجه به شیوه‌های تدریس فعال وغیرفعال معلمین،پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.
-رضویان شاد،مرتضی(1384).رابطه هوش هیجانی با سازگاری اجتماعی وپیشرفت تحصیلی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.
- سبزعلی سنجانی، بتول(1384).IQ بهتر است یا EQ ،مجله رشد معلم.شماره 5،بهمن 84.
- سیاروچی،ژوزف، فورگاس،ژوزف وجان، مایر(1383).هوش عاطفی‌درزندگی‌روزمره (ترجمه اصغر نوری امام‌زاده ای وحبیب الله نصیری).اصفهان:نشر نوشته،چاپ اول.
-سیف،علی اکبر(1380).روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری‌آموزش) ،تهران:آگاه،چاپ. پنجم.
- شعاری نژاد ،علی اکبر(1364).روانشناسی یادگیری،تهران:طوس..
- منصوری،بهزاد(1380).هنجاریابی پرسشنامه هوش هیجانی سیبریاشرینگ دربین دانشجویان کارشناسی ارشددانشگاه‌های تهران ،پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه علامه طباطبایی.
-Averrill, J(2000).Hand book Of Emotional Intelligence(pp.277-298). Sanfrancisco,Jossey- Bass.
-Bar-on,R(1997).The Emotional Quatient Inventory(EQ-i):Technical manual.Toronto:multi-Healthsystem.INC.
-Bar-on,R(2000).Emotional Quotiont Inventory(EQ-i).Handbook of emotional Intelligence.Sanfrancisco:Jossey-Bass.
- Bar-on,R(1999).The Emotional Quotient Inventory(EQ-i).A measure of Emotional Intelligence. Toronto,Canada: Multi- Health system.
-Carr,A(2000).FamilyTherapy:Concepts,Processand Practice.(pp.1-52). Wales: Edwin Mellen Press.
- Goleman,D(1995)Emotional Intelligence.New York:Bantam Books .
- Goleman,D(1997).Working With Emotional Intelligence. New York: Bantam Book.
- Mayer,J.D.dipaolo, M.T.& Salovey,P.(1990).Perceiving affective content in ambiguous visual stimuli:A component of emotional intelligence.Jornal of personality Assessment, 54772-781.
-Salovey,P.&Mayer,J.D.(1990).Emotional Intelligence Imaginatio,c ognition ,and Perso nality,9,185 -211 .
- Sternberg,R(1993).Sternberg Triarchic Abilities test.Unpublished Manuscript , Available from Dr.Robert Sternberg. Department of Psychology.Yale University.