اثربخشی روایت‌درمانی گروهی بر میزان امیدبه‌زندگی و شادکامی سالمندان شهرتبریز
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
فرشته چنگیزی چنگیزی
1
(کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد علوم تحقیقات آذربایجان‌شرقی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
امیر پناه‌علی
2
(گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
کلید واژه: شادکامی, امید به زندگی, روایت‌درمانی, سالمندی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف، بررسی تأثیر روایت‌درمانی گروهی بر میزان امید به زندگی و شادکامی سالمندان شهر تبریز انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه‌تجربی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری را کلیه افراد 60 سال به بالای ساکن در شهر تبریز تشکیل می‌داد،که اختلالات روان شناختی (فراموشی، دمانس و آلزایمر) نداشتند. نمونه آماری پژوهش شامل 20 آزمودنی (10 زن و 10 مرد) بود، که به شیوه نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و در 2 گروه 10 نفره (آزمایش و کنترل)، به شیوه تصادفی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های شادکامی آکسفورد OHI (1989) و امید به زندگی میلر MHS استفاده شد. ابتدا همه نمونه‌ها به پرسشنامه‌های مذکور پاسخ دادند. سپس برنامه روایت‌درمانی گروهی بر روی گروه آزمایش در 10 جلسه اجرا شد و در نهایت پس‌آزمون از گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS، و آزمون تحلیل کواریانس یک‌طرفه استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهند که فرایند جلسات روایت‌درمانی گروهی باعث افزایش میزان امید به زندگی و شادکامی سالمندان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است (P < /) نتایج بیانگر این است که روایت‌درمانی‌گروهی بر میزان امید به زندگی و شادکامی سالمندان مؤثر است.
This study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of group narrative therapy on life expectancy and happiness of the elderly in Tabriz. It was a semi-experimental study with pre-test, post-test and a control group. The research population included all 60 and older people living in Tabriz who did not have any psychological disorders (amnesia, dementia or Alzheimer). The research sample included 20 people (10 woman and 10 man) who were selected randomly using voluntary sampling in two groups of 10 (experimental and control). Oxford Happiness Inventory (OHI 1989) and Miller Hope Scale (MHS) were used for the data collection. First, all the participants answered the questionnaires. Then, group narrative therapy was employed the experimental group in 10 sessions, and finally, a post-test was given to the experimental and control groups. SPSS and one-way ANOVA were used in order to analyze the data. The research findings showed that the process of group narrative therapy increases life expectancy and happiness among the elderly in the experimental group as compared to the control group (P < 0/05). The research results showed that group narrative therapy is effective in enhancing life expectancy and happiness among the elderly
برک، لورا (1391). روانشناسی رشد از نوجوانی تا پایان زندگی. ترجمه: یحیی سید محمدی، چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات ارسباران.
پروچاسکا، جیمز و نورکراس، جان (1392). نظریه های روان درمانی. ترجمه: یحیی سید محمدی، چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات روان.
حسینی، سیده مونس (1385). رابطه امید به زندگی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناختی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
خدابخش، محمدرضا؛ کیانی، فریبا؛ نوری‌تیرتاشی، ابراهیم و هشجین، حامد (1393). اثربخشی روایت‌درمانی بر افزایش صمیمیت زوجین. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 4 (4).632-607
ستوده، سیدامید؛ پورآقا، فاطمه؛ کافی، سیدموسی و پورنسایی، غزال‌السعادت (1391). اثربخشی روایت‌درمانی گروهی بر سلامت روان مردان سالمند. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 22 (85)، 61-67.
سلیگمن، مارتین (1386). خوش بینی آموخته شده. ترجمه: قربانعلی خدایی، تهران: انتشارات چنار.
شیبانی، فاطمه؛ پاکدامن، شهلا؛ دادخواه، اصغر و حسن‌زاده‌توکلی، محمدرضا (1389). تأثیر موسیقی‌درمانی بر میزان افسردگی و احساس تنهایی سالمندان. مجله سالمندی ایران، 5 (16). 60-54
علی‌پور، احمد و نور بالا، احمدعلی (1378). بررسی مقدماتی پایائی و روائی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در ایرانی‌ها. مجله اندیشه و رفتار، 18،65/55.
فرانکل، ویکتور (1385). انسان در جستجوی معنا. ترجمه: نهضت صادقیان و مهین میلانی، تهران: انتشارات درسا.
قوامی، مرجان؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ فرامرزی، سالار و نوری امامزاده‌ئی، اصغر (1393). اثر بخشی رویکرد روایت‌درمانی بر اضطراب اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان دختر دوره راهنمایی. مجله روانشناسی مدرسه، 3،73-61.
کار، آلن (1393). روانشناسی مثبت. ترجمه: حسن پاشاشریفی و جعفر نجفی زند، تهران: انتشارات سخن.
کریمی، مریم؛ اسماعیلی، معصومه و آرین، سیده‌خدیجه (1390). اثربخشی روایت‌درمانی بر کاهش شدت افسردگی زنان سالمند. مجله سالمندی ایران، 5 (16). 45-41.
کشفی، سیدمنصور (1393). سالمندی در ادب پارسی. چاپ دوم، تهران: انتشارات همسایه.
معتمدی، عبدالله (1384). نقش رویدادهای زندگی در سالمندی موفق. مجله علوم اجتماعی- انسانی دانشگاه شیراز، 4 (22). 203- 189
ویسی، اسدالله (1391). طراحی و مقایسه‌ی اثربخشی دو برنامه‌ی درمانی مبتنی بر اصول روایت‌درمانی و درمان مبتنی آموزه‌های قرآنی در کاهش تعارض‌های زناشویی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 3 (2). 357-340.
Ball, J., Mitchell, P., Malhi, G., Skillecorem, A., & Smith, M. (2014). Analyses of Young Couples Relationship Narratives Monograph of the society for Research in child Development. Co-Construction marriage, 12(2), 37-51.
Bohlemijer, E., Westerhof, GJ., & Emmeric, M. (2011). The Effects of Narrative Therapy on meaning in life. Aging and Mental Health Journal, 13(5), 639.
Cook, K. (2013). The effect of Narrative Therapy on depression in Yong girls. Journal of Clinical Psychology, 56 (1).
Hills, P. & Argyle, M. (2009). Emotional Stability as a major dimension of happiness. Personality and individual differences, 31(8), 1375-1364.
Jokar, B. (2007). Relationship between goal – oriented and happiness in Persian. Journal of Psychology, 2(5), 35-53.
King, L. & Napa, CK. (1998). What makes a life good? Journal of Personality and Social Psychology, 75, 156- 165.
Lynette, P. & Schowetzer, D. (2010). Narrative Therapy for adults with major depressive disorder. Psychotherapy Research, 1, 1-12.
Morgan, JH. (2013). what to do when there is nothing to do: The Psychotherapeutic value of Narrative therapy in the treatment of late life depression. Journal of Health, Cutler & Society, 5 (1).
Myers, DG. & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Sciences,6, 10- 19.
Polkinghrone, DE. (2010). Narrative and Postmodernism. In the handbook of narrative and psychotherapy, (pp. 53 -103), London: SAGE Publication,
Rahimi, M. & Khayyer, M. (2007). The relationship between family communication patterns and quality of life in Shiraz high school. Educational studies and Psychology Ferdowsi University of Mashhad, 1, 5- 25.
White, M. & Epston, D. (1990). Narrative means to therapeutic. New York: Norton.
_||_