مطالعه‌ی ابعاد برنامه‌ی درسی پنهان روش‌های تدریس معلمان سال اول متوسطه شهر اردبیل از نظر دانش‌آموزان دختر

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

سحر علیزاده‌نیری ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه برنامه‌ریزی درسی، تبریز، ایران.)
یوسف ادیب ² (دانشیار دانشگاه تبریز. نویسنده مسئول)

تاریخ دریافت : 1395/01/20 تاریخ پذیرش : 1395/01/20 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: مهارت‌های اجتماعی, برنامه‌ی درسی پنهان, روش‌های تدریس, روحیه‌‌‌‌‌‎‌‌‌ی علمی, خودپنداره‌ی تحصیلی و نگرش به درس,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه‌ و مقایسه‌ی ابعاد برنامه‌ی درسی پنهان (پیامدهای منفی) روش‌های تدریس معلمان سال اول متوسطه‌ی شهر اردبیل در دروس زیست‌شناسی، ریاضی و ادبیات از نظر دانش‌‌آموزان دختر در سال‌تحصیلی 91-1390 بوده ‌است. جامعه‌ی آماری این پژوهش کلیه‌ی دانش‌آموزان دختر نواحی 1و 2 در حال تحصیل در پایه‌ی اول متوسطه برابر با 4105 نفر می‌باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه‌ی دانش‌آموزان 352 نفر تعیین شد و از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای برای انتخاب نمونه‌ها استفاده شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه‌ی محقق ساخته بوده است که از روایی و پایایی لازم برخوردار بودند. روش‌های آماری مورد استفاده شامل آمار توصیفی و آمار استنباطی و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The present research aimed of studying and comparing the hidden curriculum dimensions (negative outcomes) in biology, mathematics and literature lessonsfrom the female students' point of view in Ardabil city in 2011-2012. The statistical population included 4105 first-grade female students, out of which 352 students were chosen as sample size using Cochran's formula. The method of sampling was cluster sampling. To gather the data a researcher made questionnaire that had acceptable reliability and validity was used. The descriptive and inferential statistics (MANOVA) were used to analyse the data. The results showed that the hidden curriculum dimensions of teachers` method of teaching in biology mathematics and literature in terms of (scientific spirit, social skills, academic self-concept and attitude toward the lessons) were in the intermediate level. So it can be said that there was a significant difference among all hidden curriculum dimensions.

منابع و مأخذ:

ادیب، یوسف ؛ امینی، محمد (1372). معلم و برنامه درسی پنهان. مجموعه مقالات سمپوزیوم نقش‌هایتربیتی معلم، وزارت آموزش‌وپرورش.

ایزدی، صمد ؛ شارع‌پور، محمود ؛ قربانی قهرمان، راضیه (1388). بررسی نقش برنامه درسی پنهان در ایجاد نگرش به اقتدار، تقویت هویت ملی و جهانی شدن (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مدارس متوسطه). نشریه‌یجامعه شناسی و علوم اجتماعی، مطالعات ملی، شماره‌ی39، صفحه‌ی 69-44.

بیان‌فر، فاطمه ؛ ملکی، حسن ؛ سیف، اکبر (1388). تبیین اثر برنامه‌ی درسی پنهان مدارس بر بازده‌های عاطفی یادگیری در دانش‌آموزان دوره راهنمایی به منظور ارائه‌ی مدل. فصلنامه‌ی مطالعات برنامه‌ی درسی ایران،سال پنجم، شماره‌ی 17، صفحه‌ی 85-57.

حداد علوی، رودابه ؛ عبدالهی، احمد ؛ احمدی، امیدعلی (1386). برنامه‌ی درسی پنهان: پژوهشی در یادگیری‌های ضمنی مدرسه ؛ مورد: روحیه‌ی علمی، فصلنامه‌ی تعلیموتربیت. 23(2(مسلسل90)) ؛ صفحه ی‌83-33.

حسینی، افضل‌السادات (1378). ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

‌‌خلیلـی، کامران (1386). بررسی عوامل تضعیف کننده تربیت شهروندی در برنامه‌ی درسی پنهان نظام آموزشمتوسطه نظری از دیدگاه دبیران شهر بابل. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.

رحیمی، مجید (1380). بررسی تجارب دانشجویان از برنامه‌ی درسی مستتر در دانشکده‌ی پرستاری – ماماییدانشگاه علوم پرشکی اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد پرستاری، دانشگاه علوم پرشکی اصفهان.

سرداری، مرضیه (1389)، تبیین ابعاد برنامه‌ی درسی پنهان دروس معارف اسلامی از دیدگاه دانشجویان دانشگاهتبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.

سعیدی رضوانی، محمود (1380). تبیینبرنامه‌ی درسیپنهاندردرسبینشاسلامیدوره‌ی متوسطهو ارائه‌ی راهبردهایی برایاستفادهازاینبرنامهدرآموزشاثربخشدینی. رساله‌ی دکتر‌ا، دانشگاه تربیت معلم.

سیلور، جی. گالن؛ الکساندر ویلیام ام و لوئیس. آرتور جی (1376). برنامه‌ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر. (ترجمه غلام رضا خوی نژاد) (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

عبداللهی، حسین(1387). درآمدی بر روش‌ها، فنون و مهارت‌های تدریس. تهران: انتشارات دانشگاه علامه‌ی طباطبایی.

علیخانی، محمدحسین (1383). بررسیپیامدهایقصدنشده(برنامه‌یدرسیپنهان)محیطاجتماعی مدارسدوره متوسطهشهراصفهانوارایه‌ی‌ راهکارهاییبرایکاهشپیامدهایمنفیآن. رساله‌ی دکترا،دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده‌ی علوم انسانی تهران.

فتحی واجارگاه، کورش ؛ واحد چوکده، سکینه (1388). آسیب های شهروندی در مدارس. تهران: انتشارات آییژ.

فتحی واجارگاه، کورش ؛ واحد چوکده، سکینه (1385). شناسایی آسیب‌های تربیت شهروندی در برنامه‌ی درسی پنهان نظام آموزش متوسطه‌ی نظری از دیدگاه معلمان زن شهر تهران و ارایه‌ی راهکارهایی برای بهبود وضعیت آن. فصلنامه‌ی نوآوری‌های آموزشی، سال پنجم، شماره‌ی 17، صفحه‌ی 171-93.

کارتلج، گندلین و میلبرن، جوان فلوز (1386). آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان. (ترجمه‌ی محمدحسین نظری‌نژاد)، (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1925)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

کارشناسان دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت آموزش‌وپرورش(1379). مجموعه گفتارهای برنامه درسی. تهران: وزرات آموزش‌وپرورش، دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی.

محمدی، رضا (1384). راهنمای عملی انجام ارزیابی درونی در نظام آموزش عالی ایران: تجارب ملی و بین‌المللی.تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.

ملکی، حسن (1385). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش. تهران: انتشارات مدرسه.

 مهرام، بهروز؛ ساکتی، پرویز؛ مسعودی، اکبر؛ مهرمحمدی ؛ محمود (1385). نقش مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان در هویت علمی دانشجویان. فصلنامه‌ی مطالعات برنامه‌ی درسی،سال اول، شماره‌ی 3، صفحه‌ی 29-3.

مهرمحمدی، محمود (1387). برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. یارمحمدیان، محمدحسین (1377). اصول برنامه ریزی درسی، تهران: انتشارات یادواره‌ی کتاب.

Ahola, S(2000). Hidden curriculum in higher education: Something to fear for or comply to? Innovations in higher education research unit for the sociology for education – University of Turku. Available at: http//www.Soc,utu,Fi/RUSE/PDF tiedostot/He article.PDF.

Ausbrooks, R. (2000). What is school’s hidden curriculum teaching your child? Available at: http//www.pare ntigteens.co,/curriculum.shtml.

Chikeung, Ch. (2008). The effect of shared decision-making on the improvement in teacher’s job development. Available at: http//www.eric.ed.gov

Dakle, D. (2004). The Curriculum. The metacurriculum: guarding the colden apples of university culture.Phikapp Phi forum Vol 84. No4. P 33-42.

Doganay,A. (2009). Hidden curriculum on gaining the value of respect for human dignity. A qualitative study in two elementary schools in Adana. Available at: htpp://www.Educationalsciencestheory&practice.com

Goodlad, J. L.(1966,1979). The development of conceptual system for dealing with probloms of curriculum and instruction; Cooperative Program USOE Poject; No. 454, Los Angeles: University of California.

Skelton, A. (2005). Studying hidden curriculum: Devloping a perspective in the postmodern insights. Curriculum studies.

Smith, A. Montgomery, A. (2008). Values and hidden curriculum. Available at: http//www. Cain web service.

Yuksel, S. (2005). Kohlberg and hidden curriculum in moral education: an opportunity for students’ acquisition of moral values in the Turkish primary education curriculum. Educational Sciences: Theory & Practice 5(2). P 329-338.