رابطه عملکرد خانواده و تعارض والد-نوجوان با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیمحمّد قمری 1 , مجتبی امیری‌مجد 2 , امیرحسین خوشنام 3
1 - گروه مشاوره واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران
2 - گروه روانشناسی واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران
3 - گروه روانشناسی واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران
کلید واژه: عملکرد خانواده, پیشرفت تحصیلی, تعارض والد- نوجوان,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق حاضر تعیین رابطه عملکرد خانواده و تعارض والد- نوجوان با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی بود. روش تحقیق از نوع همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه 309 نفر از دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهر ابهر بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از ابزار سنجش خانواده (FAD)، مقیاس سنجش نگرش نسبت به والد و معدل تحصیلی دانش‌آموزان استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون تحلیل و فرضیه‌های تحقیق آزمون شدند. نتیجه نشان داد بین اختلال در عملکرد خانواده و پیشرفت تحصیلی رابطه معکوس وجود دارد. بین تعارض والد-نوجوان و پیشرفت تحصیلی رابطه معکوس وجود دارد. نتیجه تحلیل رگرسیون نشان داد که حدود 13درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی را در دانش‌آموزان متغیرهای عملکرد خانواده و تعارض والد- نوجوان تبیین می‌کنند. نتیجه تحقیق حاضر می‌تواند اشارات کاربردی برای دست اندرکاران امر آموزش و پرورش و خانواده‌ها داشته باشد.
The aim of this study was to examine the relationship between family functioning and parent – adolescent conflict with academic achievement among secondary school students. The study had a correlational research design. Using cluster sampling, the researches randomly selected 309 secondary school students in Abhar. The data were collected through Family Assessment Device (F A D), a scale of measuring attitudes toward parents, and students GPAs. The collected data were analyzed through Pearson correlation coefficient and regression analysis, and the research hypotheses were tested. The results indicated that there was a reverse relationship between dysfunction in families and academic achievement. The regression analysis showed that about 13 percent of the change in students` academic achievement can be explained by dysfunction in families and parent – adolescent conflict. The study could have implications for education professionals and families.
احمدی، ساره، شیخ‌الاسلامی، راضیه. (1390). بررسی رابطه هوش عاطفی و پیشرفت تحصیلی با واسطه‌گری رضایت از تحصیل، مطالعات روانشناسی‌تربیتی، ش8، 1-20.
امامی‌پور، سوزان؛ سیف، علی‌اکبر. (1382). بررسی سبک‌های تفکر در دانش‌آموزان و رابطه آن با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، ش20، 56-35.
پاییزی، مریم؛ شهرآرای، مهرناز؛ فرزاد، ولی‌الله؛ صفایی، پریوش (1386). بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر شادکامی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه دوم رشته علوم تجربی دبیرستان‌های تهران، فصلنامه مطالعات روانشناسی، ش4، 25-43.
ترخان، مرتضی. (1380). بررسی ارتباط بین عوامل شخصیتی و پیشرفت تحصیلی ریاضیات در دانش‌آموزان سال اول دبیرستان، فصلنامه تعلیم و تربیت، ش 66، 94-73.
ثنایی، باقر. (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج، تهران: انتشارات بعثت
حیدری، عباس؛ کوشا، محسن. (1382). بررسی ارتباط بین سبک‌های اسنادی دانشجویان رشته پرستاری با پیشرفت تحصیلی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ش 3، 37-38.
دلاور، علی. (1381). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش
دهشیری، غلامرضا. (1385). بررسی رابطه هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ش5، 95-106.
رضاخانی، سیمین دخت. (1386). بررسی انگیزه درونی و بیرونی پیشرفت تحصیلی دانشجویان رشته‌های مختلف، اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، ش2، 85-106.
زاده‌محمد، علی؛ ملک‌خسروی، غفار. (1385). بررسی مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی و اعتباریابی مقیاس سنجش کارکرد خانواده، فصلنامه خانواده پژوهی، 5، 69-89.
سلیمان‌نژاد، اکبر؛ شهرآرای، مهرناز. (1380). منبع کنترل و خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی، فصلنامه روانشناسی و علوم تربیتی، ش31، 175-198.
شریفی، حسن‌پاشا (1385). سنجش انگیزش درونی و بیرونی پیشرفت و نگرش دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی نسبت به مسایل آموزشی و سهم این متغیرها در تبین پیشرفت تحصیلی آنان، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، ش18، 171-202.
غلامی، یونس؛ خدا پناهی، محمدکریم؛ رحیمی‌نژاد، عباس؛ حیدری، محمود (1385). رابطه انگیزش پیشرفت و خود پنداشت با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه هشتم در درس علوم بر اساس تحلیل نتایج "نیمز-آر"، فصلنامه روانشناسان ایرانی، ش7، 207-218.
مایلز، ج و شولین، مارک. (2001).رگرسیون و همبستگی کاربردی (ترجمه علیرضا کیامنش و مسعود کبیری، 1388)، تهران: جهاد دانشگاهی علامه‌طباطبایی.
Allison, B. N. (2000). Parent- adolescent conflict in early adolescence: research and implications for middle school programs, Journal of Family and Consumer Sciences Education, 18(2), 1-6.
Annunziata, D. Hogue, A. Faw, L. Howard, A. & Liddle, H. A. (2006). Family functioning and school success in At-Risk, Inner-City adolescents, J Youth Adolescents, 35,100-108.
Bean, R. A., Bush, K. R., McKenry, P. C., & Wilson, S. M. (2003). The impact of parentalsupport, behavioral control, and psychological control on the academic achievementand self-esteem of African American and European American adolescents. Journal ofAdolescent Research, 18, 523-541.
Boccanfuso, C; Moore, K. A., Whitney.C. (2010). Ten ways to promote educational achievement and attainment beyond the classroom, www.mentoring.org/downloads/ mentoring_1263. pdf
De Bruyn EH, Deković M, Meijnen GW. (2003). Parenting, goal orientations, classroom behavior, and school success in early adolescence.Appl. Dev. Psychol, 24: 393–412
Dornbusch, S. M., Ritter, P. & Leiderman, P. H. (1987). The relation of parenting style to adolescent school performance. Child Development, 51, 1244-1257.
El-Sheikh, M., & Elmore-Staton, L. (2004). The link between marital conflict and childadjustment: Parent-child conflict and perceived attachments as mediators, potentiates, and mitigators of risk. Development & Psychopathology, 16, 631- 648.
Gross, I. M. (2011). Predictors of academic achievement and failure among low-income urban African-American adolescents: An ecological perspective, Loyona University Chicago, http//.ecomons.luc.edu/luc_theses/498
Hill N. E., Craft S. A. (2003). Parent-school involvement and school performance: Mediated pathways among socioeconomically comparable African American and Euro-American families. J. Educ. Psychol, 95,74–83.
Hill, N.E. (2001). Parenting and academic socialization as they related to school readiness:The roles of ethnicity and family income. Journal of Educational psychology, 93, 686-697.
Hoover-Dempsey, K. V., Battiato, A. C., Walker, J. M. T., Reed, R. P., DeJong, J. M., & Jones, K. P. (2001). Parental involvement in homework. Educational psychologist,36, 195-209.
Monadara, J. (2006). The impact of African- American males academic achievement’s review and clarification of the empirical literature, Teacher collage record, 108, 206-223.
Marmorstein, N. R., & Iacono, W. G. (2004). Major depression and conduct disorder in youth:Associations with parental psychopathology and parent-child conflict. Journal of ChildPsychology and Psychiatry, 45, 377-386.
Nebel-Schwalm, M. S. (2006). The relationship between parent-adolescent and academic achievement, MA Thesis Submitted to the Graduate Faculty of the Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College
Neisser, V; Bood, G; Bovchard, T. J; Boykin, A. W; Brody, N; Ceci.J. (1996). Intelligence: knowns and unknowns, American psychologist, 51, 77-101.
Revken, S; Hanushek, E; & Kain, J. (2005). Teachers, schools, and academic achievement, Econometrica, vol.73, No.2. 417-458
Shearman, S. M. and Dumlao, R. (2008). A cross-cultural comparison of family communication patterns and conflict between young adults and parents, Journal of Family Communication, 8 (3): 186–211.
Silburn S., Zubrick S., De Maio J., Shepherd C., Griffin J., Mitrou F. et al. (2006). The Western Australian Aboriginal Child Health Survey: Strengthening the capacity of Aboriginal children, families and communities. Perth: Curtin University of Technology and Telethon Institute for Child Health Research
Sirin SR, Rogers-Sirin L. (2004). Exploring school engagement of middle-class African American adolescents. Youth and Soc, 35:323–340.
Taylor RD, Lopez EI. (2005). Family management practice, school achievement, and problem behavior in African-American adolescents: Mediating processes. Appl. Dev. Psychol, 26:39–49.
Toney, L. P., Kelley, M. L., & Lanclos, N. F. (2003). Self- and parental monitoring of homeworkin adolescents: Comparative effects on parents’ perceptions of homework behaviorproblems. Child & Family Behavior Therapy, 25, 35-51.
Unger, D. G., McLeod, L. E., Brown, M. B., & Tressell, P. A. (2000). The role of familysupport in interparental conflict and adolescent academic achievement. Journal of Childand Family Studies, 9, 191-202.
Walker, Roz; shepherd, Carrington. (2006).strengthening aboriginal family functioning: what works and why? Telethon institute for child health research