تبیین رابطه مهارت‌های مدیریتی مدیران با جو سازمانی مدارس و رضایت شغلی معلمان از دیدگاه معلمان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

جواد ایمانی ¹

1 - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودان.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1391/03/01

کلید واژه: رضایت شغلی, مهارت‌های مدیریتی, مدارس متوسطه, جو سازمانی, معلمان.‌,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تبیین رابطه مهارت‌های مدیریتی مدیران با جو سازمانی مدارس و رضایت شغلی معلمان از دیدگاه معلمان می‌باشد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش کلیه معلمان مدارس متوسطه استان هرمزگان هستند که در سال91–1390 مورد بررسی قرار گرفته‌اند و تعدادشان برابر با 8143 (4030 نفر مرد و 4113 نفر زن) نفر می‌باشد. جهت انتخاب نمونه با توجه به جدول مورگان 368 (184 نفر مرد و 184 نفر زن) نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه مهارت‌های مدیریتی، رضایت شغلی و جو سازمانی می‌باشد که جهت تعیین پایایی کلیه ابزارهای پژوهش از ضریب آلفای کرانباخ استفاده گردید. جهت بررسی سؤالات از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی دو نمونه مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی توکی و ضریب رگرسیون استفاده گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، نتایج نشان داد: بین مهارت‌های مدیریتی با جو سازمانی و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد و ابعاد مهارت‌های مدیریتی قادر به پیش بینی جو سازمانی و رضایت شغلی می‌باشند. بین دیدگاه معلمان زن و مرد در رابطه با جو سازمانی تفاوت معنادار آماری وجود ندارد. دیدگاه معلمان زن و مرد در رابطه با مهارت‌های کلی و نیز مهارت‌های فنی، انسانی و ادراکی با رضایت شغلی متفاوت است. بین دیدگاه معلمان با سوابق خدمتی مختلف از لحاظ مهارت‌های فنی، انسانی و مهارت‌های کلی مدیریتی با جو سازمانی و رضایت شغلی تفاوت معنادار آماری وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was to explain the relationship between managers` managerial skills with organizational climate schools of and teachers` job satisfaction from teachers` viewpoints. The research method was descriptive correlation. Statistical population was all the employed teachers of secondary schools in Hormozgan province in academic year of 2011-2012, which include 8143 persons. Using Morgan's table the sample size was 368 people. For gathering the data three questionnaires were used namely one researcher made and two standardized ones. Managers` skills questionnaire, organizational climate questionnaire and job satisfaction questionnaire. To analysis the data Pearson coefficient correlation, independent sample t-test, one-way ANOVA, Tukey test and Regressions coefficient were conducted. Findings Showed that there was significant difference between managerial skills with organizational climate and Job satisfaction, managerial skills dimension was able to forecast organizational climate and Job satisfaction. No significant relationship was found between teachers regarding the sex. There was significant relationship between the three kind of skills (technical, human and conceptual). On the whole with Organizational Climate and Job satisfaction regarding the sexes, no significant relationship was found between variables.  

منابع و مأخذ:

اتحاد نژاد، شاپور(1380). نظر دبیران در خصوص میزان مهارتهای اثر بخش مدیران و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

اچسون، کیت و دامین گال، مردیت(1380). نظارت و راهنمایی تعلیمات(کاربرد فنون کلینیکی)، ترجمه محمدرضا بهرنگی، تهران: کمال تربیت.

اسدی، حمید(1386). بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی بر مبنای نظریه دوعاملی هرزبرگ، پایان‌نامه فوق‌لیسانس رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی.

الوانی، سید مهدی(1376). مدیریت عمومی، چاپ دهم، تهران: نشر نی

انتصاری، ناهید(1379). بررسی نیازهای آموزشی در سه مهارت های فنی، انسانی و ادراکی و ارائه الگوی مناسب برای آموزش ضمن خدمت به مدیران مدارس راهنمایی دخترانه تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشکده روان شناسی وعلوم تربیتی دانشگاه تهران

انصاری جابری، مسعود(1389). بررسی نقش مدیر درایجاد و رشد خلاقیت ونوآوری در مدرسه، نقل از وبگاه تکنولوژیست آموزشی.

انصاف، زهرا(1377 ). بررسی رابطه سبک مدیریت مدیران با اثر بخشی آنان از نظر دبیران، سازمان آموزش و پرورش استان تهران.

ایران نژاد پاریزی، مهدی و پرویز ساسان گهر(1371). سازمان ومدیریت: از تئوری تاعمل. تهران: نشر بانکداری ایران.

ایمانی، جواد(1388). بررسیرابطه یعدالتسازمانی و تعهدسازمانیبارضایتشغلیدربینمعلمان مدارس استثنایی شهرستان بندرعباس، فصلنامه علوم تربیتی دانشگاه آزاد تبریز، سال دوم، شماره 5، ص: 33-7.

بابایی زکلیکی، محمد علی و مؤمنی، نونا(1386). رهبران و خلق فضای سازمانی متعالی، ماهنامه تدبیر، سال هجدهم، شماره 186.

براخوری مقدم، محمدجواد(1379). مقایسه قابلیت انطباق نظریه‌های مزلو و هرزبرگ در شرایط فرهنگی ایران، پایان‌نامه فوق‌لیسانس مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی، ص60- 65.

پرداختچی، محمد حسن(1374). مدیریت آموزشی به عنوان قلمرو حرفه ای، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، شماره 13،بهار.

جاسبی، عبدالله(1376). اصول و مبانی مدیریت، تهران، دانشگاه آزاداسلامی.

جوانمرد، مجید(1380). بررسی ادراکات مدیران و دبیران نسبت به مهارتهای روابط انسانی مدیران در دبیرستانهای شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته مدیریت آموزشی دانشگاه اصفهان.

حسینی نیا، مجتبی(1385). بررسی میزان برخورداری مدیران سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور از مهارت­های سه­گانه مدیریتی (فنی، انسانی، ادراکی) از نگاه کارکنان و تأثیر آن بر اثربخشی آن­ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.  

حیدری، زهرا و همکاران(1389). بررسی رابطه بین جو سازمانی و مدیریت تعارض از دیدگاه دبیران، فصلنامه تازه های روانشناختی صنعتی و سازمانی، سال اول، شماره 3، ص:74-65.

خورشیدی، عباس(1381). بررسی تأثیر سن، جنسیت، تجربه به طور اعم و کنترل بر رضایت شغلی معلمان، پایان‌نامه فوق‌لیسانس مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی.

دری، بهروز(1373). آموزش مدیریت در نظام سازمانی، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.

زارع، امیر (1386). ارتباط جو سازمانی و بهره وری کارکنان دربیمارستانهای عمومی- آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

زهرائیان، زهرا سادات(1380). بررسی نگرش اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان در مورد میزان ارتباط رفتارهای مدیریتی مدیران گروههای آموزشی با مولفه های ساختار سازمانی (ارگانیکی –مکانیکی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته مدیریت آموزشی دانشگاه اصفهان.

سلیمانی، نادر(1386). بررسی نگرش و شیوه های برخورد کارکنان مدارس با تعارض، فصلنامه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال اول، شماره 1، ص: 92-81.

سیوانی نژاد، ع (1387).  بررسینقشسبکرهبریمدیرانبررضایتشغلیدبیران متوسطهپسرانهشهرستانخویدرسالتحصیلی 87-86، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد تبریز.

صادقیان، رامین(1382). بررسی پیرامون تأثیر عوامل رضایت از شغل و محیط شغلی در سطح کارایی کارکنان دیپلم به بالا در شرکت ایران خودرو، پایان‌نامه فوق‌لیسانس مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی.

صبوری، مراد(1389). بررسی میزان مهارت های مدیریتی مدیران مدارس ابتدایی شهرستان جاسک و رابطه آن با جو سازمانی و رضایت شغلی آنها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

صدوقی، حسن(1384). بررسی میزان تأثیر سن، سابقه کار، میزان تحصیلات، ویژگیهای شخصیتی، درون‌گرایی، برون‌گرایی بر رضایت شغلی کارکنان شرکت مخابرات ساوه، پایان‌نامه فوق‌لیسانس مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

صفاری آشتبانی، مرتضی(1382). بررسی رابطه ابهام تضاد نقش با خشنودی شغلی در کارخانجات گروه ملی صنعتی فولاد ایران- پایان‌نامه فوق‌لیسانس مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ص: 5.

صفاریان همدانی، سعید(1384). بررسی تأثیر اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و برخی از عوامل دیگر بر رضایت شغلی کارکنان کارخانجات شیر پاستوریزه تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.

صفاری، پویا و همکاران(1389). بررسیعواملمرتبطبارضایتشغلیورابطهآنباجوسازمانیدربینکارکنان دانشگاهآزاداسلامیواحددماوند، فصلنامه علمی پژوهشی فراسوی مدیریت دانشگاه آزاد تبریز، سال 4، شماره 15، ص: 160-145.

عباسی، طیبه(1381). بررسی مهارتهای مورد نیاز مدیران در مدیریت مسیر شغلی کارکنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

عزیزی، غلامرضا(1386). بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان شرکت سالمین بر اساس عوامل مذکور در تئوری هرزبرگ، رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

فخاریان، محمد(1385). بررسی رابطه آموزش، کنترل کیفیت فراگیر، گروه شغلی، سن، سابقه کار، میزان تحصیلات و وضعیت تأهل کارگران شرکت لاستیک پارس با رضایت شغلی آنها، رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.

کاتز، رابرت(1370). مهارتهای یک مدیر موفق، ترجمه محمود توتونچیان، مقاله هایی درباره مدیریت، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

گودرزی، اکرم و گمینیان، وجیهه(1381). اصول، مبانی و نظریه های جو سازمانی، اصفهان: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.

مارسی، گیبسون(1376). مهارت های لازم برای موفقیت در مدیریت. ترجمه امیر رشیدی نیک. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

محمدی، غلامرضا(1377). بررسی مهارتهای مدیریتی مدیران بیمه مرکزی ایران و تاثیر آن بر بهره وری آن سازمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت ، رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران.

محمدی قشلاق، پریوش(1380). بررسی میزان عملکرد مدیران آموزشی شهر ارومیه در ابعاد (رهبری، آموزشی، روابط انسانی، حرفه‌ای، اداری) از دیدگاه دبیران و معلمان و دوره‌‌های مختلف تحصیلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته مدیریت آموزشی دانشگاه اصفهان.

مجد. منصور (1378). «سازمان مجازی چیست؟». ماهنامه تدبیر شماره 98.

مقیمی، سید محمد(1385)، سازمان و مدیریت رویکردی پژوهشی، تهران، انتشارات ترمه.

میر کمالی، سیدمحمد(1378). رهبری و مدیریت آموزشی، چاپ پنجم. تهران: نشر یسطرون.

هرسی، پاول و بلانچارد،کنت‌اچ(1996). مدیریت رفتار سازمانی استفاده از منابع انسانی‌، ترجمه: قاسم کبیری، چاپ پنجم،انتشارات: جهاد دانشگاهی،1375.

یگانگی، سیده عاطفه(1389). نقششایستگیمدیراندراثربخشیمدیریت(مطالعهموردیدرشرکتمخابراتاستانقزوین)، مجله مدیریت توسعه و تحول، 5(1389)، ص: 68-57.

 

Anderson, Carl A.(1998). Management: skill function Organization performance, 2nd edition. Mc Graw Hill.

Andrew W. Haloin and Don B. Croft (1962). The Organizational Climate of Schools , Washington, DC: U.S. Office of Education, Research Project, Contract, SAE 543- 8639, August 1962), pp.175-176.

Johnson, j(2004). What school leader want. Educational leadership, 61(7)924-928.

Katz Robert. (1974) "Skills Of Effective Administrators" Harvard Business Review.

Kowalski, Theodore(1992). Perceptions of desired Skills for effective principals, Journal of school leadership, Vol. 2, No. 3, Pp: 299-309.

Roshini, Rachel(2012). Management Skills and job Satisfaction in Jawaharlal Nehru Technological University, Journal of Educational leader ship, Vol. 1, No. 3, Pp: 143-162.

Storat, James H. (1991). The dynamics of effective performance valuation systems in education: conceptual, human relations and technical domains, journal of personal evaluation education Vol. p 77-87.

Sussman, Lyle & Deep, Sam(1989). Comex: the communication experience in human Relation, 2^nd ed, Cincinnatiohio, south – western Publishing co, Pp. 214- 216. 

Vijayakumar(2007). Management Styles, Work Values and Organizational Climate, Journal of the IndianAcademy of Applied Psychology, July 2007, Vol. 33, No.2,Pp: 249-260.