مقایسه مشکلات رفتاری فرزندان در مادران باهوش هیجانی بالا و پایین

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

رومینا گلچین ¹ , سید داور حسینی نسب ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه روانشناسی، تبریز، ایران
2 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه روانشناسی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1390/11/15 تاریخ پذیرش : 1391/11/20 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: مشکلات رفتاری کودکان, هوش هیجانی مادر,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف مقایسه مشکلات رفتاری در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالا و پایین صورت گرفته است. در یک مطالعه علی – مقایسه‌ای تعداد 200 مادر دانش‌آموز ابتدایی (100 مادر باهوش هیجانی بالا و 100 مادر باهوش هیجانی پایین) به روش نمونه‌گیری ملاکی از بین 386 مادر 30 الی 45 ساله دانش‌آموزان ابتدایی شهر تبریز انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از چک لیست تجدید نظر شده مشکلات رفتاری کوای و پترسیون (RBPC) و پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ و از روش‌های آماری تی تست برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون تی مستقل نشان داد، میانگین مشکلات رفتاری (اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه – ناپختگی، اضطراب – گوشه‌گیری) در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالاکمتر است (P<0.01). دختران نسبت به پسران در میانگین رفتاری (اختلال اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه – ناپختگی، اضطراب – گوشه‌گیری) نمرات کمتری داشتند (P<0.05).

چکیده انگلیسی:

This study aimed at comparing children's behavioral problems among mothers with high and low emotional intelligence. The research method was causal-comparative. The statistical population included 386 elementary students' mothers out of which 200 mothers (100 with high and 100 with low emotional intelligence) among 30 to 45 years old selected as the sample size. The sampling method was criterion sampling. To gather the data, two measures were used, namely Quay and Peterson revised behavioral problems checklist (RBPC), and sheering emotional intelligence questionnaire. To analyses the data the independent t-test was used. Results of the independent t-test demonstrated that the mean behavioral problems (conduct disorder, social aggression, attention-immaturity problems, anxiety-withdrawal) in students with high emotional intelligence mother were lower than students with low emotional intelligence mother (p<0.01). Girls scores in behavioral problems (conduct disorder, social aggression, attention-immaturity problems, withdrawal) were less than that of the boys (p<0.05).

منابع و مأخذ:

منابع

افشار، سهیلا. (1386). بررسی و مقایسه هوش هیجانی مادر با بلوغ اجتماعی و باورهای انگیزشی دختران سال اول دبیرستان‌های دولتی شمال و جنوب تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته مشاوره، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

اسماعیلی، معصومه. احدی، حسن. دلاور، علی و شفیع‌آبادی، عبداله. (1386). تأثیر آموزش مؤلفه‌های هوش هیجانی بر سلامت روان، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 13(2): 165-158.

ترقی، زهره. احمدی، محترم. (1381) بررسی رابطه اختلالالت سلوکی با مشخصات فردی و خانوادگی کودکان دبستانی شهر ساری، ارمغان دانش، 7(25)، 27-32.

خانجانی، زینب. (1384) تحول و آسیب‌شناسی دلبستگی از کودکی تا نوجوانی، تبریز: فروزش.

خزاعی، طبیه. خراعی، محمدمهدی. خزایی، معصومه. (1384). شیوع مشکلات رفتاری در کودکان شهر بیرجند، مجله علوم پزشکی بیرجند، 12(1و2)، 79-85.

خوشابی، کتایون. میراب‌زاده، آرش. مرادی، شهرام. گیلانی‌پور، مهسا. (1386) بررسی نقش عوامل سرشتی و سایر عوامل خطرساز در کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی و کمبود توجه، مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی همدان، 14(2)، 11/15.

دادستان، پری‌رخ. (1385). روان‌شناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی، جلد اول، تهران: سمت.

رضاییان، حمید. محسنی، نیک‌چهره، غباری‌بناب، باقر. سرمد، زهره. غلامعلی‌لواسانی، مسعود. محمدی، محمدرضا. مؤمنی، فرزاد. (1385) بررسی مدل علیتی متغیرهای خانواده، ادراک خود نوجوانان و اختلال سلوک، حکیم، 9(3)، 32-38.

سامانی، سیامک. (1386). بررسی پایایی و روایی پرسشنامه پرخاشگری باس و پری، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 13(4)، 365-359.

سلطانی‌فر، عاطفه. بینا، مهدی. (1386) بررسی شیوع نشانه‌های افسردگی کودکان دبستانی 9 تا 11 ساله در تهران و رابطه آن با دعملکرد خانواده، فصلنامه اصول بهداشت روانی، 9(33 و 34) 7-14.

شهیم، سیما. یوسفی. فریده، قنبری، مزیدی. (1386) ویژگی‌های روان‌سنجی چک لیست تجدید نطر شده مشکلات رفتاری کوای و پترسون، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 13(4)، 350-358.

ضیاالدینی، سیدحسن. میرکافی، احمد. نخعی، نوذر. (1386). شیوع اختلال سلوک در دانش‌اموزان مقطع ابتدایی شهر کرمان در سال‌تحصیلی 83-82. مجله پزشکی هرمزگان، 11(3)، 228-221.

کاهنی، سیما. حسن‌آبادی، محسن. سعادت‌جو، سیدعلیرضا. (1379). بررسی اضطراب افسردگی، پرخاشگری و بزهکاری نوجوانان 19-12 سال در خانواده‌های گسسته و پیوسته، مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار (اسرار)، 7(4)، 22-28.

کمیجانی، مهرناز. ماهر، فرهاد. (1386). مقایسه شیوه‌های فرزندپروری والدین نوجوانان با اختلال سلوک و نوجوانان عادی، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 9(33)، 94-63.

کورش‌نیا، مریم. لطیفیان، مرتضی. (1386). بررسی رابطه ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده با میزان اضطراب و افسردگی فرزندان، خانواده پژوهشی، 3(10)، 587-600.

گلمن. (1385). هوش هیجانی، ترجمه نسرین پارسا، تهران: رشد.

مهانیان‌خامنه، مهری. برجعلی، احمد. و سلیمی، محمدکاظم. (1385). بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی، مجله روان‌شناسی، 10(3)، 320-308.

محمدی، سیدداود. و غرایی، بنفشه. (1386). ارتباط اختلالات رفتاری با هوش هیجانی در دانش‌آموزان ، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 14(4)، 299-289.

واحدی، شهرام. فتحی‌آذر، اسکندر. حسینی‌نسب، سیدداود. مقدم، محمد. (1387). بررسی پایایی و روایی مقیاس پرخاشگری پیش‌دبستانی و ارزیابی میزان پرخاشگری در کودکان پیش‌دبستانی ارومیه، اصول بهداشت روانی، 10(1)، 15-24.

یوحنایی، زهرا. (1385). تفاوت هوش هیجانی مادران کودکان دلبسته ایمن و مادران کودکان دلبسته ناایمن، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

هالان، دانیل. کافمن، جیمزام. (1377). کودکان استثنایی جلد 1 و 2، ترجمه مجتبی جوادیان، تهران: رشد.

Bandu N. Koike K, Matuura H. (2009). Predictive familial risk factors and pharmacological responses in ADHD with co-morbid DBDs, Pediatr Int, 52(3), 415-419.

Blandon AY, CalkinsSD, Keane SP, Q`Brien M. (2008). Individual differences in trajectories processs: the effects of maternal depressive symptomatology and children`s physiological regulation, Dev Psychol, 44(4), 1110-23.

Byrne BA, Haddock CK, & PostonDC, (2002). Mid American Heart Institiute: Parenting style and adolescent smoking. Journal of Adolescent Health, (30)6, 418-425.

Fontana in fiur Brazilian. Public shools. Arq Neuropsychiatrist, 65(1), 134-70.

Linnet. Km, Dalshaard S, Obel C, Wisborg K, Henrikson TB, Rodriguez A, et all. (2003). Maternal lifestyle factors in pregnancy risk of attention deficit hyperactivity disorder and associated behaviors: review of the current evidence. Am J Psychiatry, 160(6), 1028-40.

Mirandn JK, de la Qsa N, Granero R, Ezpeleta L. (2011). Maternal experiences of childhood abuse and intimate partner violence: Psychopatholigy and functional impairment in clinical children and adolescents, child Abuse Negl, 35(9), 700-11.

Prinzie P, Onghena P, Hellinckx W, Grientebs H, Ghesquiere O, Colpin H. (2003). Parent and child Personality charactors as predictors of negative discipline and externalizing problem behavior in children, European Journal of Personality, 18(2), 73-102.

Quay Hc, Peterson DR. (1987). Manual for the Revised Behavior Problem Checklist. Miami: Quay and Peterson.

Rothen S, Vandeleur CL, Lustenberger Y,Jeanprête N. Ayer E, Gamma F, et all. (2009). Parent-child agreement and prevalence estimates of diagnoses in childhood: direct interview versus family history method, Int Methods Psychiatr Res, 18(2), 96-109.

Sohr-Preston SL, Scarmella LV, (2006). Implications of timing of maternal depressive symptoms for early cognitive and language development, Clin Child Fam Psychol Rev, 9(1), 65-83.

Van, Aken C, Junger M, Verhoeven M, van Aken MAG, Dekoviĉ M, Denissen JA, (2007). Parental personality, parenting and toodlers` externalizing behaviours, European Journal of Personaliry, 12(21), 993-1015.