اثر بخشی نمایش عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت در کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه

رضایی, معصومه; حسینی‌نسب, سیدداود

کد مقاله : 538055 بازدید : 110 صفحه: 13 - 26

نوع مقاله: پژوهشی

اثر بخشی نمایش عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت در کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

معصومه رضایی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
سیدداود حسینی‌نسب ² (استاد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/02/20 تاریخ پذیرش : 1395/03/18 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: خلاقیت, مهارت‌های اجتماعی, نمایش عروسکی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر نمایش عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت در کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه پیش‌دبستانی‌های شهرستان مراغه بود. نمونه آماری تحقیق حاضر دو پیش‌دبستانی از بین پیش‌دبستانی‌های شهرستان مراغه بصورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه بصورت تصادفی جایگزین شد. برنامه نمایش عروسکی طی 8 جلسه توسط مربی کارشناس نمایش، برای گروه آزمایش هفته‌ای یک جلسه یکساعته اجرا شد. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس درجه بندی مهارت‌های اجتماعی گرشام و الیوت و پرسشنامه خلاقیت تورنس بود. داده‌های با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد نمایش عروسکی بر میزان مهارت‌های اجتماعی (شامل همکاری، قاطعیت، خویشتن‌داری و مهارت رفتاری) کودکان پیش‌دبستانی تأثیر دارد (05/0>P). همچنین بر اساس نتایج نمایش عروسکی بر خلاقیت (بسط، نوآوری، ابتکار و سیالی) کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه تأثیر دارد(05/0 > P).

چکیده انگلیسی:

This study was aimed to determine the effectiveness of puppet show on preschools' social skills and creativity in Maragheh city. The research method of the current study was quasi-experimental with pretest-posttest and control group. The statistical population of this study included all preschoolers of Maragheh. The statistical sample of the current study included two preschools of Maragheh which were randomly chosen and assigned as the experimental and control groups. Puppet show was performed for eight one-hour sessions by a show expert instructor for the experimental group per a week. The instruments included Gresham and Elliott's social skills grading scale and Torrance creativity test. The data were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results indicated that puppet show was effective on preschoolers, social skill levels (including cooperation assertiveness, self-control and behavioral skills) (p<0/05). Moreover, according to the results, puppet show was effective on the preschoolers, creativity (development, innovation, initiative and fluency) in Maragheh (p<.05).

منابع و مأخذ:

انارکی، آسیه (1386). بررسی اثر بخشی نمایش درمانگری در کاهش نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی کودک، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

برون، سارا، حیدریی، علیرضا، بختیاری، سعید و برون، سیما ( 1392). تأثیر آموزش حل خلاق مسأله بر مؤلفه‌های خلاقیت دانش آموزان. ابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، 2(4)، 56-71.

به‌پژوه، احمد و نوری، فریده (1381). تأثیر نقاشی درمانی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان عقب مانده ذهنی تهران. مجلهروانشناسیوعلومتربیتی، 32، (2)، 155-170.

به‌پژوه، احمد؛ غباری‌بناب، باقر؛ حسن خانزاده، عباسعلی و حجازی، الهه (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌شنوا در مدارس تلفیقی و استثنایی. مجله روانشناسی و علوم‌تربیتی، 35، 2، 62- 83.

بیابانگرد، اسماعیل (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی نابینا، ناشنوا و عادی شهر تهران. فصلنامه پژوهش، حیطه کودکان استثنایی، 5 (1)، 14-1.

پلومر، دی بورا ام (1391). بازیهای تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان. ترجمه شهرام واحدی و خلیل اسماعیل و پیروز قادری. تبریز: نشر فروزش

پیرخائفی، علیرضا (1384). مبانیوروش‌هایپرورشخلاقیت. تهران: انتشارات هزاره ققنوس.

تورنس،‌ ای.، پال. (1381). خلاقیت، مترجم حسن قاسم‌زاده. تهران: نشر دنیای نو.

حسینی‌نسب، الهام (1378). بررسی تأثیر کار با عروسک‌های نمایشی بر میزان مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی (6-4) شهر کرمان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

خدام، حمیرا؛ مدانلو، معصومه ؛ ضیایی، طیبه و کشتکار ، عباسعلی. (1388). اختلالات رفتاری و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان سن مدرسه شهر گرگان. پژوهشپرستاری،14، 29-37.

خمسه، علیرضا(1381). آموزش تئاتر کودکان. نشریه داخلی نامه مربی. 22. شهریور و مهر.

رحمانی، پریسا. (1388). بررسی مقایسه‌ای دوروش قصه درمانی و گل درمانی بر اضطراب کودکان پیش‌دبستانی شهرتبریز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

سبزوار، مریم؛ عابدی، احمد؛ و لیاقتدار، محمدجواد، (1392 ). مقایسه یادگیری اجتماعی – هیجانی و مهارت‌های اجتماعی مدارس غیردولتی بدون کیف در مدارس دولتی، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره ششم، سال 20، شماره 1، صص 188-171.

سیدعامری، میرحسن (1380). بررسی تأثیر بازی‌های پرورشی در میزان رشد خلاقیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی آذربایجان‌غربی. فصلنامه المپیک، 9، (19)، 74 -84.

شهیم، سیما (1384). هنجاریابی مقیاس روش درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی برای کودکان پیش‌دبستانی. مجله اندیشه و رفتار.41، 176-186.

فخری، فاطمه (1379). نمایش درمانی و تأثیر آن بر روی کودکان و معلولین. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته کارگردانی. تهران. دانشگاه آزاد تهران مرکز.

قاسم‌تبار، نبی‌الله؛ اللهویردیانی، قاسم‌تبار، محسن؛ محمدجانی، هیوا و خسروی، فرزاد (1391). تأثیر نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی، روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 8(32)، 405-414.

کوشان، محسن و بهنام‌وشانی، حمیدرضا (1380). بررسی شیوع برخی اختلالات رفتاری وعوامل خانوادگی مؤثر در کودکان دبستانی شهر سبزوار. مجله اسرار، 8(4)، 39-46.

گنجی، حمزه؛ شریفی، حسن‌پاشا و میرهاشمی، مالک (1384). اثر روش بارش مغزی درافزایش خلاقیت دانش‌آموزان فصلنامه تعلیم و تربیت، 28(1)89-112

لاریجانی، زرین‌السادات و رزاقی، نرگس (1387). بررسی کاربرد هنرهای نمایشی در رشد اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی. پژوهشدرحیطه کودکاناستثنایی، 8(1)، 43-52.

مستعلی‌زاده، لیلا (1393). بررسی اثربخشی نمایش عروسکی بر افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان پسر (10-7) سال، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال.

مقدسی، حمیده (1372). روانشناسی هنر برای کودکان عادی و استثنایی، تهران: انتشارات فرزانگان.

نورانفر، سمیه (1392). بررسی رابطه نقص در مهارت‌های اجتماعی با اختلالات رفتاری کودکان 12-7 ساله . پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

هترینگتون، ‌ای و پارک. د .(1373). روانشناسی کودک از دیدگاه معاصر. ترجمه طهوریان. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

Anaraki, A. (2007). The Effect of Drama Therapy on Reducing Social Anxiety Symptoms in Children. [Unpublished Masterʼs thesis]. Tehran: Shahid Beheshti University [In Persian].

Behpajhouh, A., & Nouri, F. (2002). The Effect of Painting Therapy on Reducing theAggressive Behaviors of Tehran's Mentally Retarded Students. Psychology & Educational Sciences Journal, 32(2), 155-170 [In Persian].

Behpajhouh, A., GhobariBonab, B., Hasan, Khanzadeh, Abasali. A., & Hejazi, Elahe. (2005). A comparison of Social skills of Hypacusis Students in General and Exceptional Schools. Psychology and Educational Sciences Journal, 35(2), 62-83 [In Persian].

Biabangard, I. (2005). A comparison of social skills of blind, deaf and normal high school female girls in Tehran. Quarterly Journal of Research, Exceptional Children, 5(1), 1-14 [In Persian].

Bouron, S., Heydari, A. Bakhtiari, S., & Bouron, S. (2012). The effect of creative problem solving training on the components of student’s creativity. Innovation and Creativity in the Humanities, 2(4), 56-71[In Persian].

Broon, S., Heydari, A., Bakhtiyari, S., & Broon, S. (1392). The effect of creative solving training on students' creativity components. Innovation and creativity in the humanities, 2 (4), 56-71 [In Persian].

Fakhri, F. (1999). Drama therapy and its impact on children and the disabled individuals, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Central Branch. Tehran [In Persian].

Ganji, H. Pasha Sharifi, H. & Mirhashemi, M. (2004) The Effect of Brain precipitation on Students' Creativity. Education Quarterly, 28(1)89-112 [In Persian].

Gresham, F. M., & Elliot, S. N. (1990). Social Skills Rating System Manual. Cricle pines M.N: American Guidance Service.

Gronna, S, S. (1999). Promoting generalized social interactions using puppets and script training in an integrated preschool. A single-case study using multiple baseline design. Behav Modif, 23(3),419-40.

Hortington, E., & Park, d. (1993). Child psychology from contemporary perspeivect. (Tahorian Trans.). Mashhad: Astan Quds Razavi Publishing [In Persian].

Hosseini Nasab, E. (1998). The effect of working with puppets on skills of preschool children (4-6) in Kerman city. [Unpublished Masterʼs thesis]. Allameh Tabatabaei University [In Persian].

Khadam, H., Madanlou, M., Ziaee, T., & Keshtkar, A. A. (2008) Behavioral disorders and some related factors in school age children in Gorgan. Nursing research,14, 29-37 [In Persian].

Khamseh, A. (2001) Teaching theater for children. Internal Journal of the Coach's Letter, 22. September & October [In Persian].

Koushan, M., & Behnamushani, H. R. (2000). Investigating the Prevalence of some behavioral disorders and effective family factors in primary school children in Sabzevar. Asrar Magazine, 8 (4), 39-46.

Larijani, Z., & Razzaghi, N. (2007). Investigating the use of presenting arts in the social development of mentally retarded students. Research in Exceptional Children, 8 (1), 43-52 [In Persian].

Moghadasi, H. (1392). Psychology of art for ordinary and exceptional children. Tehran: Farzanegan Publishing House [In Persian].

Mustaali Zadeh, L. (2013). Effectiveness of puppet show on enhancing male childrens (7-10 years). [Unpublished Masterʼs thesis]., Khalkhal Branch, Islamic Azad University [In Persian].

Noranfar, S. (1392). Investigating the relationship betweensocial skills deficitsand behavioral disorders in children aged 12-7 years. [Unpublished Master's thesis], General Psychology, Azad University of Tabriz [In Persian].

Pirkhaefi, A. (2004), Principles and methods of creativity development. Tehran: Hezareh ghoghnus Publishing [In Persian].

Plomer, D B, M (2011). Children's Social Skills Strengthening Games. (Sh. Vahid, Kh. Esmaeel, & P. Ghaderi, Trans.). Tabriz: Foruzesh Publishing [In Persian].

QasemTabar, N., Allahwardiani, K., GhasemTabar, M., MohammadJani, H., & Khosravi, F. (2011). The effect of creative presentation on the social evolution of pre-school children, Evolutionary Psychology: Iranian Psychologists, 8 (32), 405-414 [In Persian].

Rahmani, P. (2008). Comparative Study of Two Methods of Story Therapy and Mud Therapy on Anxiety in Preschool Children in Tabriz, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Tabriz [In Persian].

Sabzevar, M., Abedi, A., & Liaghatdar, M. J., (2012). A comparison of social-emotional learning and social skills in private no bag schools and public schools. Journal of Educational Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, 20(1).188-171 [In Persian].

Segrin, C., & Flora, J. (2000) Poorsocial skills are a vulnerability factor in the development of psychosocial problems. Human Communication Research, 26, 489-514.

Segrin, C., & Taylor, M.(2007). Positive interpersonal relationships mediate of association between social skills and psychological well-being. Personality And Individual Differences; 43(4):637-46.

Seyyed Ameri, M. H. (2000). Investigating the effect of educational games on creativity development among elementary students of West Azarbaijan. Quarterly Olympics, 9, (19), 74-84 [In Persian].

Shahim, S. (2004). Standardization of Social Skill Rating Scale for Preschool Children. Magazine of Thought and Behavior, 41, 176-186 [In Persian].

Slavin, R. H. (1994). Educational psychology.4^th.ed. Boston: Allyn & Baconco.

Smith, S. W., & Travis, P. C. (2001). Conducting Social competence research: Considering conceptual frameworks. Behavioral Disorders, 26, 360-369.

Tony, P.(1999). Creative Problem Solving for Managers. London and New York. Francis and Tyler.

Torrance, E. P. (1975). Creativity research in education: Still alive. In I. A. Taylor & J. W. Getzelz (Eds), Pers pective in creativity. (pp. 8-28), Chicago: Aldine.

Torrance, E., Pal (2001). Creativity, (H. Ghasemzadeh, Trans.). Tehran: New World Publishing [In Persian].

Wallace, A. Midhina, I. (2004). Relation between the ues of puppetry in the classroom, student attention and student involve. Brooklyn.

_||_