رابطه بین جوّ سازمانی با عملکرد مدیران مدارس ابتدائی شهرستان ارومیه

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

علی نقی اقدسی ^{1 *} , شاهین ثمری ² , سیفعلی باقری ³

1 - گروه علوم تربیتی، مشاوره، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - ارومیه
3 - تبریز

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1395/01/25 تاریخ انتشار : 1387/01/01

کلید واژه: عملکرد, جو سازمانی, رفتارحمایتی, هدایتی, حرفه ای و صمیمی,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تبیین رابطه بین جوّ سازمانی با عملکرد مدیران مدارس ابتدائی شهرستان ارومیه با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی در مدارس ابتدائی شهرستان ارومیه با حجم نمونه (105 مدیر و 315 معلم) که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده انجام گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه جوّ سازمانی هوی و همکارانش و پرسشنامه عملکرد بوده است بطوری که معلمان به هر دو پرسشنامه جوّ سازمانی و عملکرد پاسخ دادند.برای تجزیه و تحلیل سوالات و فرضیه ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تست، تحلیل واریانس یک طرفه مستقل و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است، نتایج نشان داده است که: بالاترین درصد ابعاد جوّ سازمانی مدارس پسرانه و دخترانه، شهری و روستایی مربوط به رفتار حرفه ای و رفتار صمیمی و پائین ترین درصد مربوط به رفتار بیگانه می باشد. بالاترین درصد سطوح عملکرد مدیران در مدارس پسرانه و دخترانه مربوط به سطح امور کارکنان آموزشی و پائین ترین درصد مربوط به سطح امور اداری و مالی بوده و نیز بالاترین درصد سطوح عملکرد مدیران در مدارس شهری سطح امور کارکنان آموزشی و پائین ترین درصد سطح امور اداری و مالی و مدارس روستایی بالاترین درصد سطح تجهیزات و تسهیلات آموزشی و پائین ترین درصد سطح امور اداری و مالی می باشند. بین جوّ سازمانی و عملکرد مدیران مدارس ابتدائی شهرستان ارومیه رابطه وجود دارد. بین ابعاد جوّ سازمانی (رفتار حمایتی، هدایتی، حرفه ای، صمیمی) رابطه معنی دار (مثبت) و بین دو بعد دیگر جوّ سازمانی (رفتار ممانعتی و بیگانه) رابطه معنی دار (منفی) با عملکرد مدیران مدارس ابتدایی شهرستان ارومیه وجود دارد. 79 % تغییرات متغیر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی شهرستان ارومیه از طریق ابعاد مختلف جوّ سازمانی (بر اساس هر شش بُعد) قابل تبیین است. بین جوّ سازمانی مدارس ابتدایی پسرانه و دخترانه شهرستان ارومیه تفاوت معنی دار وجود ندارد. بین جوّ سازمانی مدارس ابتدایی شهری و روستایی شهرستان ارومیه تفاوت معنی دار وجود ندارد. بین جوّ سازمانی مدارس با مدرک تحصیلی معلمان تفاوت معنی داری وجود ندارد. بین جوّ سازمانی مدارس بر اساس وضعیت تاهل معلمان تفاوت معنی دار وجود ندارد. بین عملکرد مدیران مدارس بر اساس وضعیت تاهل معلمان تفاوت معنی داری وجود ندارد

چکیده انگلیسی:

            This research was done to find out the relationship between the organizational climate and the performance of primary school managers in the city of Urmieh. Statistical population consisted of 105 managers and 315 teachers. The number of managers was randomly selected with stratified sampling. The method of gathering data was done through two questionnaires, a standard questionnaire by Hoy & Miscle. The other one was researcher made. The respondents were teachers. The statistical analyses were done through person correlation co efficiency. T test and one way ANOVA and multiple regression were used.             The results were as follow: The highest percentage of organizational climate dimensions both rural and urban boys' and girls' schools were related to professional and intimate behavior, the lowest percentage were the lowest alien behavior. The highest percentage of managers' performance level in boys' and girls' schools were related to the educational staff level, the lowest   related to administrative and financial level. There is a significant relationship between the organizational climate and primary school managers' performance. There is a significant positive relationship between the organizational climate behavioral dimensions (supportive, directive professional and intimate) and between the alien and restrictive behavior, a significant negative relationship was found. The school managers' performance variable showed 79% change based on the six aforementioned dimensions. There is no significant difference between the organizational climate between boys' and girls' in Urmieh elementary schools. There is no significant difference between the organizational climate in rural and urban elementary schools. There is no significant difference between the organizational climate of the school and academic level of teachers. There is no significant difference between the organizational climate and the teachers' marital status.  

منابع و مأخذ:

- بدری، جعفر صادق، (1380)، » بررسی رابطه جوّ سازمان با شیوه کنترل دانش آموزان در مدارس متوسطه آذربایجان غربی« دانشگاه علامه  طباطبایی.

- پیشوا، سروش، (1378)، » بررسی رابطه جوّ سازمانی مدارس با میزان تعهد دبیران 

دبیرستانهای دخترانه دولتی شیراز«، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

- پرداختچی، محمد حسن، (1372)، مدیریت آموزشی به عنوان قلمرو  حرفه ای، مجله مدیریت در آموزش و پرورش، شماره 13.

- حیدرزادگان، علیرضا، (1375)،»بررسی تاثیر جوّ سازمانی مدارس بر عملکرد دبیران دبیرستانهای پسرانه شهرستان زاهدان«، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

- دسلر، گری، (1373)، مبانی مدیریت، ترجمه داوود مدنی، تهران: انتشارات قومس

- دیویس، کیت وَ جان، نیواستورم، (1375)، رفتار انسانی در کار (رفتار سازمانی)، ترجمه محمد علی طوسی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

- رابینز، استیفن پی، (1380)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه پارسائیان و اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.

- زنگل، مرضیه، (1374)، »بررسی و مقایسه جوّ سازمانی از بُعد سلامت سازمانی در

 مدارس دولتی و غیر انتفاعی دوره های تحصیلی راهنمایی و متوسطه شهر           تهران«،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

- شیرازی،علی، (1373)، مدیریت آموزشی، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

- علاقه بند، علی، (1377)، جوّ سازمانی مدرسه، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش،  شماره 20، ص 4.

- علاقه بند، علی، (1377)، مبانی نظری و اصول مدیریت، نشر روان: ویرایش چهارم.

- علاقه بند، علی، (1377)، مقدمات مدیریت آموزشی، نشر روان: ویرایش چهارم.

- علاقه بند، علی، (1378)، مدیریت عمومی، تهران: نشر و ویرایش.

- فرهادی، سعید، (1375)، » مطالعه و بررسی جوّ سازمانی مدارس راهنمایی نوشهر براساس مدل هالپین و کرافت«، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی   دانشگاه اصفهان.

-کونانی، رودابه، (1374)» بررسی و مقایسه جوّ سازمانی مدارس ابتدایی شهر کوهدشت«، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.

-گریفین ومورهد، (1374)، رفتار سازمانی، ترجمه سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، تهران:انتشارات مروارید.

- میرکمالی، سید محمد و میرصنایع، ژاله، (1380)، کنکاشی در بهره وری و ارائه الگو برای اندازه گیری آن در سازمانهای آموزشی، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، شماره 28.

- مرادمنش، نورعلی(1382)بررسی رابطه بین جوّسازمانی وعملکردمدیران مدارس راهنمایی شهرستان سلماس«، پایان نامه کارشناسی ارشد،مرکز مدیریت و برنامه ریزی.

- هوی، وین و میسکل، سیسیل، (1376)، تئوری تحقیق و عمل در مدیریت آموزشی،  ترجمه میر محمد سید عباس زاده، ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.

- Ellen،Vinginia.(2003).Elementry teacher attrition and factors of organizational climate.

- Hoy،Vyne، and sabo،Dennis.(1998).organizational climate description uestionary – Middle level.w.w.w.OCDQ-ML.com.

- Hoy،Vyne،and sabo،Dennis.(2000).Organizational climate  description questionary- Middle level.w.w.w.mllc.Org.OCDQ-  ML.com.

- Ochitwa، Orwestp.(2000).Astudy of the organizational climate of igh and low a dopter celiement ntry school in saskat  chewan.w.w.w.google organizational climate. Com

- Owens:R.(1990).organizational behavior in education، New York:perentic Hall.

- patrick، Michael.(2003).Astudy of the relation ship between transformational leader ship and organizational climate of elementary schools in western Pennsylvania.

- Rogerc.Peek.(2003).The relationship between organizational climate and job satisfaction. Http:w.w.w.lib.umi.com

- Webster New collegiate Dictionary، (1993)،Tehran: Mahtab-  boosta.