بررسی اصول حقوق مصرف، رقابت و مالکیت فکری در حقوق اسلامی و اتحادیۀ اروپا

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

یحیی میرزامحمدی فرد قراخانلو ¹ , اباست پورمحمد ² , ناصر مسعودی ³ , مصطفی نورالهی ⁴

1 - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران . [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق ، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - استادیار گروه حقوق ، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران. [e-mail]
4 - استادیار گروه حقوق، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/06/20 تاریخ پذیرش : 1401/06/20 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: اسلام, رقابت, اروپا, مصرف, مالکیت فکری,

چکیده مقاله :

با بررسی حقوق رقایت اتحادیۀ اروپایی که بر مواد ۱۰۱ تا ۱۰۲ معاهده اروپایی مبتنی می‌باشد حقوق بهره برداری یک بنگاه اقتصادی از قدرت بازار با استفاده از راههای نا مناسب تحصیل یا حفظ بازار را در صورتی که دارای موقعیت مسلط یا منجر به سوء استفاده گشته و موجب اخلال در رقابت سالم گردد، مرتکب عمل ضد رقابتی دانسته و سوء استفاده از موقعیت مسلط را به موجب ماده ی ۸۲ معاهده ممنوع دانسته است. قیمت گذاری محصولات و خدمات از ابزارهای اساسی رقابت و یکی از شروط لازم برای یک بازار رقابتی، حق تعیین قیمت به صورت آزادانه برای بنگاه‌ها است. تمام انحصارهای قانونی از جمله انحصار ناشی از حقوق مالکیت فکری از دیدگاه حقوق رقابت ممکن است در مواردی از موانع ورود به بازار و با ایجاد اختلال در بازار گردد. مفاد قاعدۀ نهی از ایجاد ضرر، نفی حکم به لسان نفی موضوع و یا حکم حکومتی باشد. در حقوق اسلامی قاعده لاضرر، موضوع عدم اسراف در خصوص حقوق رقابت و ماکیت فکری صادق است ولی نمی‌توان به استناد این قاعده اثبات حکم کرد؛ اما اگر مفاد آن نهی از ضرر و یا حکم حکومتی باشد می‌توان برای ممانعت از انحصار قانون وضع کرد، زیرا حاکم میتواند مانع انحصاری شود که موجب ضرر می‌شود. این مقاله در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اصول حقوق مصرف، رقابت و مالکیت فکری در حقوق اسلامی و اتحادیۀ اروپا بپردازد.