مصادیق قاعده نفی عسر و حرج در قوانین اسلامی
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
قواعد فقهیقواعدی محدود و مشخص هستند که فقیه به کمک آن ها جزئیات و وقایع بی‌پایان در زندگی روزمره را حل می کند ودرکی بهتر از اسرار و احکام شریعت به دست می آورد. قاعده ینفی عسر وحرج از جمله قواعد فقهی کاربردی است که ازنظر علماءامامیه بر پایه ادله ی چهارگانه (کتاب، سنت، اجماع و عقل) قرار گرفته است. در معنای این قاعده باید گفت هرگاه از اجرای احکام اولیه مشقتی غیر قابل تحمل پدید آید، آن تکلیف برداشته می شود.با استناد به آن هرگاه انجام حکمی برای مکلّف سخت و همراه با مشقت زیاد باشد، آن حکم مرتفع شده و امتثالش لازم نیست. اگر قاعده ی مذکور به درستی عمل شود، مکلّفان از برخی تکلّفات ناشی از حرص و وسواس رهایی خواهند یافت. محدوده ی این قاعده تنها زمان خاصی را شامل نمی شود و فقها می توانند بنا بر مقتضیات و شرایط هر دوره قوانین فقهی جدیدی را وضع کنند که عسر و حرج و مشقت را از دوش مکلّفان بردارد. سعی نگارنده در پژوهش حاضر با عنوان مصادیق قاعده نفی عسر و حرج در قوانین اسلامی بر آن است که معنا و مفهوم قاعده را بیان کند و مبانی و مستندات قرآنی و روایی آن را بیابد و پس از آن کاربرد آن راد ر حیطه های گوناگون زندگی کنونی انسان مورد بررسی قرار دهد.