نقش دسترسی آسان و سریع به محکمه در گسترش هنجاری صلاحیت محلی جرائم سایبری (تحلیل فقهی و حقوقی)

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

اسماعیل باغبان ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی پژوهش محور رشته حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران)
بابک پورقهرمانی ² (دانشیار گروه حقوق کیفری وجرم شناسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد مراغه)
فاطمه احدی ³ (فاطمه احدی، استاد یار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق وعلوم انسانی ، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/07/27 تاریخ پذیرش : 1401/10/16 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: عدالت کیفری, جرائم سایبری, صلاحیت محلی, احتجاب,

چکیده مقاله :

مشخص نبودن قلمرو و مرز در فضای سایبر موجبات مشکلات عدیده‌ای درزمینه‌ی‌ صلاحیت کیفری می‌گردد؛ که مسائلی همچون تعدد محل ارتکاب جرم و درنتیجه تعدد صلاحیت در این فضا و تعیین دقیق محل وقوع جرم نمونه‌های بارزی از آن است. از مهم‌ترین مسائلی که باید در این حوزه موردتوجه قرار داد، تعیین مرجع صالح ازنظر محلی، جهت رسیدگی به جرائم ارتکابی در فضای مذکوراست.سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که دسترسی آسان و سریع به محکمه به چه نحوی می‌تواند اعمال صلاحیت محلی را در فضای سایبر ممکن نماید. مقاله حاضر با یاری جستن از روش توصیفی-تحلیلی و استقراء در موازین داخلی، بین‌المللی و فقهی ناظر به صلاحیت محاکم، سعی در ارائه‌ی راهکاری برای گسترش صلاحیت محلی در این زمینه دارد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شیوه‌های نوین رسیدگی به جرائم سایبری ازجمله دادرسی الکترونیکی و لحاظ نمودن شرایط همگون حقوقی با جامعه‌ی بین‌المللی و ایجاد یک سیستم قضایی با صلاحیت جهانی، می‌تواند چالش‌های اعمال صلاحیت محلی در جرائم سایبری را حل و دادرسی را تسهیل و تسریع نماید.

چکیده انگلیسی:

Uncertainty of territory and borders in cyberspace causes many problems in the field of criminal jurisdiction; Issues such as the multiplicity of places where the crime was committed and, consequently, the multiplicity of jurisdiction in this space and the precise determination of the crime scene are clear examples of this. One of the most important issues to be considered in this area is the determination of a competent local authority to investigate crimes committed in the area. The main question of the present study is how to of easy and fast access to the court can make it possible to exercise this competence in cyberspace. This article, with the help of the descriptive-analytical method and induction in domestic, international and Islamic jurisprudential standards regarding the jurisdiction of courts in Iran, tries to provide a solution to expand local jurisdiction in this field. The results of the research show that the new methods of dealing with cyber crimes, including electronic proceedings and taking into account the same legal conditions with the international community and creating a judicial system with global jurisdiction,can solve the challenges of applying local jurisdiction in cyber crimes and facilitate and speed up the proceedings.