تضمینات شروط غیر منصفانه در قراردادهای الحاقی؛ با مطالعه در نظام حقوقی ایران و انگلستان

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

علی اکبر گروسی ¹ , محمد رضا پیرهادی ²

1 - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول

تاریخ دریافت : 1398/10/23 تاریخ پذیرش : 1398/10/23 تاریخ انتشار : 1398/10/23

کلید واژه: حقوق ایران, ضمانت اجراها, حقوق انگلیس, قراردادهای الحاقی, شروط غیرمنصفانه,

چکیده مقاله :

قرارداد الحاقی یکی از انواع قراردادهاست که یکی از طرفین آن با تکیه بر موقعیت برتر خویش هر نوع شرطی را لازم بداند، در قرارداد می‌گنجاند. در این نوع قراردادها، طرف قوی یک ایجاب از پیش ساخته کامل و غیر قابل تغییر را انشاء نموده و طرف مقابل ناچار از پذیرش این نظم از پیش تعیین شده، بدون هیچ گونه حقی در تغییر یا تعدیل مفاد قرارداد است. این نابرابری معنادار، طرف ضعیف را با چالش جدی مواجه می کند و با انصاف و روح عدالت ناسازگار است. اگر چه اصولا انعقاد قرارداد الحاقی مبتنی بر اصل حاکمیت اراده و رهآورد غیرقابل انکارش یعنی "آزادی قراردادی" است اما امروزه اصل مذکور در نظام حقوقی ایران و انگلستان مانند بیشتر نظام‌های حقوقی دنیا، رویه سابق خود را از دست داده به نحوی که پیش بینی و اعمال شروط غیرمنصفانه در قراردادهای الحاقی را با محدودیت هایی مواجه نموده است. مقاله پژوهشی حاضر با روش تحلیلی و توصیفی، با مطالعه تطبیقی تضمینات مقابله با شروط غیر منصفانه در قراردادهای الحاقی در ایران و انگلستان را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق مؤید راهکارهایی نظیر اعلام بی اعتباری و عدم پذیرش، حذف، تعدیل شروط و در مواردی بطلان قرارداد به مثابه تضمینات مقابله با غیر منصفانگی قرارداد الحاقی در دو نظام حقوقی مورد بحث است.

چکیده انگلیسی:

The Supplementary Contract is a printed and proprietary contract necessary for either party to rely on the sole authority deriving from the law or due to its bargaining power, with the aim of generating more rights and privileges and disclaiming it. And the other party is forced to accept this predetermined order without the right to change or modify its provisions. Unfair contract is a situation where the strong side of the contract misuses its position and imposes one-sided and unbalanced conditions on the other. Although in principle the conclusion of an extension contract is based on the principle of sovereign will and indisputable approach, namely "contractual freedom", but today in the legal system of Iran and the United Kingdom, like most legal systems in the world, it has lost its former footholds. The provision and the imposition of unfair terms on