واکاوی جایگاه قیاس در حقوق اسلامی باتاکید برآرای امام خمینی (ره)

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

محمود حق بجانب ¹ , احمد رضا توکلی ² , محمدعلی حیدری ³

1 - گروه الهیات و معارف اسلامی (فقه و مبانی حقوق )،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد ایران
2 - استادیار فقه ومبانی حقوق اسلامی،واحد نجف اباد،دانشگاه ازاد اسلامی،نجف اباد،ایران
3 - استادیار فقه ومبانی حقوق اسلامی،واحد نجف آباد،دانشگاه ازاد اسلامی،نجف آباد ،ایران

تاریخ دریافت : 1397/08/28 تاریخ پذیرش : 1398/05/11 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: قیاس, امامیه, دیدگاه عامه, کاربرد عقل,

چکیده مقاله :

در این تحقیق دو رویکرد عمده در زمینه مشروع بودن استفاده از قیاس در استنباط و استخراج احکام اسلامی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند: یکی عامه که اعتقاد دارد قیاس باعث تدوین قوانین و احکامی می‌گردد که شبیه آن در قرآن یا دیگر مکتوبات نیست؛ گروه دیگر امامیه است که رویکردی متفاوت با عامه دارد و استفاده از قیاس برای طراحی قوانین جدید اسلامی را ناکافی و ناصحیح می داند و شیوه های دیگری را جایگزین آن نموده است. با این وجود در این تحقیق مشخص گردید که شیعیان نیز در موارد زیادی ازقیاس استفاده نموده وازآن به عنوان قیاس منصوص‌العله، قیاس اولویت و تنقیح مناط ودرک ملاک یاد می کنند. نمونه های زیادی در قانون فعلی ایران مشاهده می‌گردد که در آن برای استخراج قوانین از قیاس استفاده شده است. به این ترتیب می‌توان دریافت که برخلاف تفاوت نظری، تشابه عملی گسترده‌ای در استخراج قوانین به واسطه قیاس میان دو گروه عامه و امامیه مشاهده می‌گردد. این تحقیق خط بطلانی بر پژوهش ها و دیدگاه هایی است که تاکنون کاربردهمه اقسام قیاس را در میان شیعه رد کرده و آنها را مخالف اساسی قیاس برای استنباط احکام و قوانین اسلامی ذکر کرده‌اند.

چکیده انگلیسی:

1004/5000In this research, two main approaches to legitimizing the use of analogy in deducing and extracting Islamic law are among the following: one who believes that analogy leads to the formulation of laws and rules that are not like the Qur'an or other writings; the group Another is the Imam, who has a different approach to the public, and considers the use of analogy to design new Islamic laws inadequate and incorrect and has replaced other methods. However, in this research, it became clear that the Shi'ites were also used in many cases, and they are used as analogy to the rule of man, the precedence and parity analysis of domains and criteria. There are many examples in Iran's current law in which analogies have been used to derive laws. In this way, it can be seen that, contrary to the theoretical differences, there is a great deal of similarity in the extraction of laws by the analogy between the two groups of the public and the Imamiyah. This research is a vindication of the studies and views that have already been rejected by the Shi'a in their use of analogies, and they disagree with the fundamental analogy for the inference of Islamic law and laws.