واکاوی دلالت معنایی صیغ عموم در اصول فقه مقارن

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

قاسم عبیداوی ¹ , راضیه امینی ²

1 - استاد یار پیام نور
2 - دانش آموخته دکتری دانشگاه فردوسی مشهد، مدرس موسسه آموزش عالی خراسان و عطار

تاریخ دریافت : 1398/11/08 تاریخ پذیرش : 1398/11/08 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: الفاظ, واژگان کلیدی: دلالت الفاظ, لفظ عام, شمول و فراگیری, صیغ عموم,

چکیده مقاله :

یکی از بزرگترین مبانی اجتهاد بلکه محور مباحث آن، استفاده از عمومات کتاب و سنت است، از یک سو برای کشف احکام باید همواره به بحث شمول و عدم آن نظر داشت از سوی دیگر اختلافاتی که در این زمینه وجود دارد، لزوم تدقیق و بازنگری در این مباحث را آشکار می‌کند کما اینکه همین امر باعث شده که علمای بزرگ اصولی اهتمام ویژه‌ای به مباحث آن داشته باشند. اصولیان درباره کیفیت دلالت الفاظ به مفهوم عمومیت نظریات متفاوت و پراکنده‌ای ارائه نموده‌اند، در این پژوهش سعی شده با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، با ابزار فیش برداری از منابع اصولی گوناگون، الهام از گفته‌های اصولیان بزرگ و جستجو در قواعد زبان عربی، به تحلیل هریک از این نظریات پرداخته و در نهایت نیاز یا عدم نیاز احراز مقدمات حکمت در ساز و کار دلالت الفاظ بر عموم مورد بررسی قرار گیرید، تحقیق حاضر با مبنا قرار دادن فهم عرفی، وضع و استعمال را محدود به دلالت لفظی دانسته و در بحث عام دانستن قیاس اولویت این نتیجه حاصل شد که دلالت الفاظ بر مدلول‌های فحوائى خود از دلالت نصّ، قوى تر است و مخاطب در این باب نیازى به تأمّل ندارد چرا که خطابی مستقلّ است و مراد آن از ظاهرش، بدون اضافه امر دیگر قابل دریافت است.

چکیده انگلیسی:

One of the major foundations of ijtihad, but also the focus of its discussions, is the use of the book and tradition in general. On the one hand, the discovery of sentences must always be considered and avoided. It reveals these debates, as this has led the great scholars to take a special interest in their debates. Principles on the quality of the terms have been interpreted to mean the generality of different and dispersed theories. In this research, using descriptive-analytical method, with the help of various principled sources, the inspiration of the words of the Great Principles and search has been tried. In the Arabic language, analyze each of these theories, and finally examine the need or need for the introduction of wisdom in the mechanism of the term public speaking, limiting the present research to the status quo by applying conventional understanding. It is a literal signification, and in the general discussion of the analogy of priority, it was concluded that the literal signification of the causal modalities