مطالعه تطبیقی کنوانسیون منع و مجازات نسل زدائی با مقررات فقهی اسلام

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

محمد تقی گهرنیا ¹ , اسمعیل رحیمی نژاد ² , رضا فانی ³

1 - دانشجوی دکترای حقوق جزا وجرم شناسی،واحد تبریز،دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران [e-mail]
2 - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]
3 - استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1402/07/19 تاریخ پذیرش : 1402/09/26 تاریخ انتشار : 1403/03/27

کلید واژه: نسل زدائی, فقه اسلامی, کنوانسیون,

چکیده مقاله :

از زمان تصویب کنوانسیون منع ومجازات نسل زدایی در 1948 نسل زدائی مورد توجه جدی جامعه بین المللی قرار گرفت.از طرف دیگر،فقه اسلام با الهام از تعالیم دینی ضمن تأکید فراوان برحرمت خون انسان،در جهت حفظ حیات ونسل وی،قائل به حرمت نسل کشی شده وآنچه که به عنوان حقوق انسانی در اعلامیه های حقوق بشر وکنوانسیون های بین المللی بیان گردیده مورد توجه قرار داده است.موّید این امرآیات و روایات متعدد و نظرات فقها و قواعد مختلف فقهی در حرمت خون انسانها می باشد که تماماّ دلالت بر اهتمام اسلام به حرمت سنگین نسل کشی دارد(مثلاِّ آیه33سوره اسرا).موضوع تحقیق حاضر نیز در خصوص مطالعه تطبیقی کنوانسیون منع و مجازات نسل زدائی با مقررات فقه اسلام و از نوع نظری بوده و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار و منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.برهمین مبنا،آیات،روایات،قواعد فقهی ونظریات فقها در مورد ممنوعیت نسل کشی باکنوانسیون منع و مجازات نسل زدائی،بصورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد که فقه اسلام،عواملی را که ممکن است منجر به نسل زدائی گردد و راهکارهای مقابله با آن را مورد توجه قرار داده است.

چکیده انگلیسی:

Since the adoption of the Convention on the Prohibition and Punishment of Genocide in 1948, genocide has received serious attention from the international community. On the other hand, Islamic jurisprudence, inspired by religious teachings, while emphasizing the sanctity of human blood, in order to preserve life and its descendants, emphasizes the sanctity of generations. and what is stated as human rights in human rights declarations and international conventions has been taken into consideration. This is confirmed by numerous verses and narrations and the opinions of jurists and various jurisprudential rules on the sanctity of human blood, which all indicate the concern of Islam. Genocide is highly respected (for example, verse 33 of Surah Asra). The topic of the present research is also about the comparative study of the Convention on the Prohibition and Punishment of Genocide with the provisions of Islamic jurisprudence and it is of a theoretical type and is based on the descriptive-analytical method using library tools and resources. Jurisprudence and the theories of jurists regarding the prohibition of genocide with the Convention on the Prohibition and Punishment of Genocide have been studied in a comparative manner. The results of the research show that Islamic jurisprudence considers the factors that may lead to genocide and the strategies to deal with it.

منابع و مأخذ:

- قرآن کریم
- تورات
-آشوری،محمد،1376،"عدالت کیفری"چاپ اول،تهران،نشر گنج دانش
-اردبیلی،محمد علی،1368،” کشتار جمعی” مجله تحقیقات حقوقی، ،شماره یازدهم
-بیگلری،پویان،،"عنصر روانی نسل زدائی از نظر اسلام".فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام وغرب شماره اول
-جمعی از محققان پژوهشگاه تحقیقات اسلامی،1429"فرهنگ موضوعی جهاد و دفاع درآئینه آیات و روایات"چاپ اول،قم،انتشارات زمزم هدایت
-جوانمردی صاحب،مرتضی، 1384،"نسل زدائی،ساختار عناصر جرم "مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 27
- حسینی بهارانچی،سید محمد حسین،بی تا،"تفسیر اهل بیت ع."قم.نشر مطیع
-حرعاملی،محمدبن حسن،1409،"تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه"گروه پژوهش موسسه آل البیت ع،قم،موسسه ال البیت(ع)
-ضیائی بیگدلی،محمدرضا،1395"اسلام وحقوق بین الملل"،تهران،گنج دانش
- طباطبایی،سید محمدحسین.1388"تفسیر المیزان"دفتر نشر اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- طیب،عبدالحسین،1348"تفسیر اطیب البیان فی تفسیر قرآن"،موسسه جهانی سبطین،تهران،کتاب فروشی اسلام
-فارسی،جلال الدین،بی تا،"حقوق بین الملل اسلامی"چاپ اول،انتشارات جهان آرا
-عمید زنجانی،1385،"فقه سیاسی"چاپ پنجم،تهران،انتشارات امیرکبیر
-مجلسی دوم،محمدباقربن محمدتقی اصفهانی،1410"بحارالانوار"چاپ اول،بیروت،موسسه طبع ونشر
-مجلسی دوم،محمدباقربن محمدتقی اصفهانی،1404،"مرآه العقول فی شرح الاخبار آل الرسول"سید هاشم رسولی،چاپ دوم،تهران،دارالکتب الاسلامیه.1404
-میرمحمد صادقی،حسین،1393،"دادگاه بین المللی کیفری"،چاپ هفتم،تهران،نشر دادگستر
-مطهری،مرتضی،بی تا،"فقه وحقوق"چاپ اول،قم،بی نا
- مکارم شیرازی،ناصر،1393"تفسیر نمونه"چاپ بیست ویکم،دارالکتب الاسلامیه
-نیکوکار،حمیدرضا1397،"رویکردهای جرم شناختی به حقوق بین المللی کیفری".ترجمه گروهی از پژوهشگران علوم جنائی،چاپ اول.تهران،نشر میزان
-نیکوکار،حمیدرضا،1396"جرم شناسی فراملی،"ترجمه گروهی از پژوهشگران علوم جنائی،چاپ اول،تهران،نشر میزان
- نوری،محدث،میرزا حسین،1408،"مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل"گروه تحقیق موسسه آل البیت ع،چاپ اول،بیروت،موسسه آل البیت ع
- هنر بخش،زهرا،1398،"نسل کشی از دیدگاه فقهی و حقوقی" تهران،نشر شاپرک سرخ،
Rafter, Nicole.(2016)The Crime of all Crimes,New York university press -
-Wolf Patrik.(2010).Structur and event:settler colonialism,time and the question of genocide.ch.4.New york:Berghaham books