رتبه‌بندی شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای ریسک تسویه صندوق تضمین تسویه شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
محورهای موضوعی : دانش سرمایهگذاریعلی صالح‌آبادی 1 , میثم علی محمدی 2 * , سیدجواد مرزانی 3
1 - عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع)
2 - مدرس دانشگاه خوارزمی(نویسنده مسئول)،
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)
کلید واژه: رتبه‌بندی, صندوق تضمین تسویه, شرکت‌های کارگزاری, مدل های تصمیم‌گیری چندشاخصه (M,
چکیده مقاله :
شرکت‌های کارگزاری از جمله مهم‌ترین نهادهای مالی در بازار سرمایه به حساب می‌آیند و با توجه به ماهیت خدماتی شرکت‌های کارگزاری، رتبه‌بندی آنها لازم و ضروری به نظر می‌رسد. این شرکت‌ها را به طرق بسیار زیادی می‌توان مورد رتبه‌بندی قرارداد که هر کدام بر اساس معیارها و ضوابط خاصی می‌باشد. یکی از فرآیندهای پرمخاطره بازارسرمایه، تسویه می‌باشد. صندوق تضمین تسویه به عنوان یکی از روش‌های مدیریت ریسک‌های تسویه معاملات اوراق بهادار، درخور توجه می‌باشد. در این مقاله برآنیم که شرکت‌های کارگزاری را بر اساس معیارهای صندوق تضمین تسویه مورد ارزیابی قرار دهیم. صندوق تضمین تسویه به عنوان واحدی از تشکیلات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی فعالیت کرده و ریسک تسویه اعضای پایاپای درتسویۀ معاملات بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را مدیریت می‌کند. با استفاده از معیارهای دفعات نکول کارگزاری، مبلغ نکول و زمان تأخیر و با استفاده از روش TOPSIS به رتبه‌بندی کارگزاران فعال بورس تهران در سال 1392 می‌پردازیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بین شرکت‌های کارگزاری عضو صندوق تضمین تسویه شرکت کارگزاری ساوآفرین بالاترین رتبه و درجه و شرکت کارگزاری صباجهاد پایین‌ترین رتبه‌بندی را از نظر شاخص‌های ریسک تسویه دارند. همچنین تأسیس یک نهاد نظارتی جهت ارزیابی و رتبه‌بندی نهادهای فعال بازار سرمایه ضروری به نظر می‌رسد.
Brokerage firms are major financial institutions in the capital market and Due to the nature of the service brokerage firms, ranking them seem necessary. These firms can be compare and rank in different aspect that based on specific criteria. One of the risky processes in capital market is Settlement. Settlement Guarantee Fund as a risk management is one of common settlement method of securities transactions and need to be notice. This research is looking to evaluated brokerage firms based on the criteria of Settlement Guarantee Fund. Now Settlement Guarantee Fund is active as a unit of the Central Depository Company Formation and manage settlement risk in Tehran Stock Exchange (TSE) and Iran Fara Bourse (IFB). Using measures brokerage repeated default, default amount of latency and using TOPSIS method to rank list of active firms described Tehran Stock Exchange in 2013. The results show that in the list of members, SavAfarin and Saba Jahad Brokerage Company are highest and lowest ranking degree of settlement risk factors. There also appears to be a risk rating system established in the capital market seems necessary.
* آذر، عادل؛ صالح‌آبادی، علی؛ تاجمیر ریاحی، حامد؛ «بررسی کارایی شرکت های کارگزاری بر اساس معیارهای عملکرد حرفه ای(رویکرد DEA)»؛فصلنامه سازمان بورس و اوراق بهادار، شماره 19، پاییز 91، ص 85-103
* دستورالعمل رتبه‌بندی کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران
* مومنی، منصور، (1385)، مباحث نوین تحقیق در عملیات، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
* رستمی، محمدرضا؛ قاسمی، جواد؛ اسکندری، فرزانه؛ «ارزیابی عملکرد مالی بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار (بکارگیری منطق TOPSIS در تحلیل پوششی داده ها)»؛ حسابداری مدیریت، شماره هشتم، بهار 1390
* دستورالعمل صندوق تضمین تسویه معاملات بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران
* مدنی محمدی، «ارزیابی عملکرد شرکت های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندی آنها بر اساس مدل TOPSIS»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، 1387
* Al-Suwailem, Sami; “Islamic Approach to Risk”; 2011.
* Barber, B.Lehavy, R. &Trueman, B. (2000), "Are All Brokerage HousesCreated Equal? Testing for Systematic Differences in The Performance",Available at: http://webuser.bus.umich.edu/rlehavy/Broker03-24-00.pdf(Accessed 2 april 2011).
* Bank for International Settlements, “Recommendations forCentral Counterparties”; 2004.
* International Organization of Securities Commissions, “Clearing and Settlement in Emerging Markets: A Blueprint”; 1992.
* M. Kabir Hassan &Rasem N. Kayed; “ The Global Financial Crisis Risk Management & Social Justice in Islamic Finance”; ISRA International Jornal of Islamic Finance, Vol.1, 2009