تحلیل محتوای پژوهش های مدیریت ریسک مالی در بانک های ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

سیدمحمدرضا میری لواسانی ¹ (استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
هانیه نیکومرام ² (استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
محمد خادمیان ³ (دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/06/16 تاریخ پذیرش : 1400/06/29 تاریخ انتشار : 1403/07/01

کلید واژه: تحلیل, محتوا, ریسک, مدیریت,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به تحلیل محتوای مطالعات مدیریت ریسک مالی در بانک‌های ایران می‌پردازد. ارائه چارچوب مفهومی، ایجاد بانک اطلاعاتی و ارائه تصویری جامع از وضعیت فعلی پژوهش‌های مذکور هدف اصلی پژوهش می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی، مروری و گذشته‌نگر است و داده‌ها به روش اسنادکاوی گردآوری شده‌اند. جامعه آماری پژوهش شامل 509 مقاله می‌باشد که در نشریه‌های علمی‌پژوهشی و علمی‌ترویجی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بین سال‌های 1384 تا 1397 به چاپ رسیده-اند. این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیل محتوا یک مدل مفهومی برای مطالعات ریسک بانکی ارائه می‌کند. محتوای پژوهش براساس تحلیل نشریه‌ها، سیر زمانی، واژگان کلیدی، ادبیات موضوعی، اهداف، نحوه جمع‌آوری داده‌ها، ابزارهای تحلیل، مدل‌های ارزیابی، متغیرهای تحقیق، آزمون‌های آماری و گرایش‌‌های موضوعی در پژوهش‌های پیشین بررسی و تحلیل گردیده است. ریسک‌ اعتباری، هدف کاربردی، تحلیل همبستگی، روش آرشیوی، نرم‌افزار ایویوز، روش‌ آماری، آزمون‌ رگرسیون، متغیر وابسته احتمال نکول و متغیر مستقل نرخ بهره بیش‌ترین فراوانی را در مقاله‌ها داشته‌اند. تحریم، هنجارهای فردی و اجتماعی، ارزش‌ها و تمایلات فرهنگی، شرایط اقلیمی و جغرافیایی، اخلاق، دینداری و ارزش‌های خانوادگی که ممکن است در بروز ریسک موثر باشند، در محتوای مقاله‌ها یافت نگردید.

چکیده انگلیسی:

The present study analyzes the content of financial risk management studies in Iranian banks. The main purpose of the research is to provide a conceptual framework, create a database and provide a comprehensive picture of the current state of the research. The present study is applied, review and retrospective and the data were collected by document analysis. The statistical population of the research includes 509 articles that have been published in scientific research and extension scientific journals approved by the Ministry of Science, Research and Technology between 2005 and 2019. This research presents a conceptual model for banking risk studies with a descriptive approach and content analysis. The content of the research has been reviewed and analyzed based on the analysis of journals, time course, keywords, thematic literature, objectives, data collection method, analysis tools, evaluation models, research variables, statistical tests and thematic trends in previous researches. Credit risk, practical purpose, correlation analysis, archival method, ivory software, statistical method, regression test, dependent variable of default probability and independent variable of interest rate had the highest frequency in articles. Sanctions, individual and social norms, cultural values and inclinations, climatic and geographical conditions, ethics, religiosity and family values that may contribute to risk were not found in the content of the articles.

منابع و مأخذ:

• آذری­پناه، شهلا. فلاح­شمس، میرفیض. (1392). بررسی ارتباط بین احتمال نکول و ساختار سرمایه با استفاده از مدل KMV و روش پنل دیتا. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. سال ششم. شماره 18، صص 85-96.


• بنی­مهد، بهمن. عربی، مهدی. حسن­پور، شیوا. (1397). پژوهش­های تجربی و روش­شناسی در حسابداری. چاپ پنجم. تهران: انتشارات ترمه.


• ثقفی، علی. دامغانیان، جمال. سیاح، سجاد. خضوعی، حسین. (1396). الگوی جامع مدیریت ریسک اعتباری در نظام بانکداری ایران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری. سال ششم. شماره بیست و چهارم، صص 82-55.


• حسینی، سیدیعقوب. (1382). آمارناپارامتریک (روش تحقیق و نرم­افزار آماری spss). چاپ اول. تهران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.


• خادم­علیزاده، امیر. پورکاظمی، محمدحسین. کشاورز، محسن. (1394). کاربرد ریاضیات در اقتصاد اسلامی؛ مزایا و محدودیت­ها. فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی. سال هشتم. شماره 1، پاییز و زمستان 1394، صص 90-57.


• خاکی، غلام­رضا. (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان­نامه نویسی. چاپ اول. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات علمی کشور.


• خطابخش، اشکان. پویاکیان، مصطفی. جعفری، محمدجواد. (1399). به سوی بهبود مدیریت ریسک: مروری بر الگوهای اولویت بندی راهکارهای کنترل ریسک و ارائه یک چارچوب مفهومی جدید. فصلنامه بهداشت در عرصه. دوره 8. شماره 3، صص 43-31.


• خواجه­پور، الهام. (1396). مروری بر مطالعات نوین مدیریت ریسک در ایران. اولین کنفرانس ملی مطالعات نوین مدیریت ریسک در ایران.


• دیانتی­دیلمی، زهرا. (1397). روش تحقیق در حسابداری. چاپ دوم. تهران: انتشارات عدالت نوین.


• سلیمی زاویه، سیدقاسم. فکری، رکسانا. (1393). مروری بر پژوهش­های انجام شده در زمینه مدیریت ریسک. دومین همایش ملی مهندسی صنایع و مدیریت پایدار.


• ساعی، محمدجواد. لاری دشت­بیاض، محمود. فاتح­گوش، حسین. (1394). بررسی و تحلیل محتوای تحقیقات علمی­پژوهشی حسابرسی در دو دهة اخیر. مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی. دوره 22. شماره 2، صص 220-203.


• صادقی، امیر. مشبکی­اصفهانی، اصغر. کردنائیچ، اسداله، خدادادحسینی، سیدحمید. (1394). فرا روش پژوهش­های مدیریت اسلامی در ایران. فصل­نامه علمی­پژوهشی مدیریت اسلامی. سال 23. شماره 4، صص 131-101.


• صلصالی، مهوش. موحدی، علی فخر. چراغی، محمدعلی. (1386). پژوهش گراندد تئوری در علوم پزشکی، فلسفه و علوم کاربردی. انتشارات بشری.


• عباس زاده، مریم. روشن روان، آزاده. عطرکار روشن، صدیقه. (1393). مدیریت ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی. https://civilica.com/doc/970004


• گرجی، مهسا. سجاد، رسول. (1395). برآورد ارزش در معرض خطر چند دوره­ای بر پایه روش­های شبیه­سازی و پارامتریک. مجله تحقیقات مالی. دوره 18. شماره 1، صص 184-167.


• محمدنژادشورکایی، مجتبی. جشنی آرایی، مجتبی. یزدانی، حمیدرضا. (1390). فرا روش تحقیقات انجام شده در زمینه عوامل موثر بر رضایت مشتری: تحلیل اسنادی پایان نامه­های کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه­های دولتی تهران. مجله چشم انداز مدیریت بازرگانی. شماره 6. تابستان 1390. صص 164-141.


• ناطقی، سمیرا. مهرانی، کاوه. تحریری، آرش. (1397). مروری بر پژوهش­های حسابرسی در ایران. مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی. دوره 25، شماره 1، صص 179-159.


• وفائیان، امیر. منصوریان، یزدان. (1393). چگونه یک تحقیق مروری انجام دهیم. مجله کلیات کتاب ماه. سال هفدهم، شماره 5، صص 90-85.


• Aveyard, H. (2010). Doing a literature review in health and social care: A practical UK: Open University Press.


• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures forDeveloping Grounded Theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.


• Jill, F. Solomon, ARIS Solomon and Simon D. Norton. (2000). A Conceptual Framework for Corporate Risk Disclosure Emerging From the Agenda for Corporate Governance Reform. 447–478.


• Khanboubi, F., & Boulmakoul, A. (2020). era, A Road map to lead risk management in the digital. LIM/Innovative Open Systema, FSTM, Hassan II University of Casablanca, B.P. 146 Mohamedia.


• Kumar, M., Arora, A., & Lahille, J.-P. (2011). Construct of credit risk management index for commercial banks. Banks and Bank Systems, 6(1) .


• Lean, Yu. (2014). Credit Risk Evaluation with a Least Squares Fuzzy Support Vector Machines Classifier. Published 12 June 2014.1–10.


• Michel, Power. (2004). the risk management of everything. Journal of Risk Finance, Vol. 5 No. 3, pp. 58-65.


• Mohan, R. (2008). Global financial crisis and key risks – impact on India and Asia. India: Deputy Governor of the Reserve Bank of India.


• Terje Aven. (2016). Risk assessment and risk management: Review of recent advances ontheir foundation. uropean Journal of Operational Research. pp.1-13.


• Petticrew, M. & Roberts, H. (2006). Systematic reviews in the social sciences: Apractical guide. Oxford, UK: Blackwell Publishing Ltd.