تبیین عوامل موثر بر سرمایه گذاری طرح های فناورانه در مرحله رشد با تاکید بر نظام بانکی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

محمود خطیب ¹ , محمد جواد محقق نیا ² , مهدی صادقی شاهدانی ³ , مصطفی سرگلزایی ⁴

1 - دانشجوی دکترا مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - استادیاردانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی
3 - استاد دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق
4 - استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی

تاریخ دریافت : 1399/06/26 تاریخ پذیرش : 1399/10/01 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: "سرمایه گذاری ریسک پذیر", "روش آنتروپی شانون", "نظام بانکی", "طرح های فناورانه", "روش تاپسیس",

چکیده مقاله :

شناسایی عوامل موثردرسرمایه گذاری طرح های فناورانه درنظام بانکی نقش کلیدی در توسعه بانکداری مشارکتی ایفا می کند.این پژوهش با هدف رتبه بندی عوامل سرمایه گذاری درطرح های فناورانه مرحله رشد در نظام بانکی بوده است. روش تحقیق از نوع کابردی و نحوه گرده آوری داده ها از نوع پیمایشی است که برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته در میان خبرگان نظام سرمایه گذاری ریسک پذیر و مدیران نظام بانکی استفاده گردید.تعیین درجه اهمیت گام های سرمایه گذاری طرح های فناورانه شامل شناسایی و ارزیابی طرح، مذاکره و انعقاد قرارداد، اجرا و نظارت مشارکت وخروج از سرمایه گذاری با استفاده روش کمی" آنتروپی شانون" و اولویت بندی پنج عامل سرمایه گذاری طرح های فناورانه با استفاده از روش تاپسیس صورت گرفت که نتایج آن نشان می دهد که ویژگی شرکت فناورانه، ویژگی محصول، خرد، ویژگی های تیم کارآفرینی و کلان مهم ترین عوامل می باشند.

چکیده انگلیسی:

The identification of effective factors of investment in technological projects plays a key role in the development of collaborative banking. This study aims to ranking investment factors in the technological projects of the growth phase in the banking system. The method of research is practical and the data are collected through survey using questionnaires filled by venture capital experts and bank system managers.Determining importance degree of investment projects includes identification and evaluation of plan, negotiation and signing contract, implementation, Cooperation supervision and investment exit by using “Shanon entropy” quantitative method and prioritizing of five investment factors in technological projects by using TOPSIS method. Results show that the characteristics of technological company, product property, micro economic factors, characteristics of the entrepreneurial team and macroeconomic factors are the most important factors.

منابع و مأخذ:

• آذر، عادل و علی رجب زاده (1389)، تصمیم گیری کاربردی، رویکرد MADM، تهران، نگاه دانش.


• آذر، عادل و منصور مؤمنی (1387)، آمار و کاربرد آن در مدیریت (تحلیل آماری)، تهران، سمت


• احسنی زاده، سامان، میرسامان پیشوایی و امیرعلی کریمی، (1395) ؛ رتبه بندی طرح هایی کسب وکار سرمایه گذاری خطرپذیر با روش تحلیل پوششی داده ها- مورد مطالعه: یک شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر ایرانی،مدیریت نوآوری،سال پنجم،شماره 2،تابستان95، صفحات 108-87


• اسلامی بیگدلی، غلامرضا و کاظمیان ، مهدی(1384) ، " طراحی الگوی صندوق سرمایه گذاری ریسک پذیر با توجه به فقه امامیه"، فصلنامه تحقیقات مالی، تهران ، شماره 20، پاییز و زمستان


• اصغرپور ،محمدجواد(1377) ، تصمیم گیری های چندمعیاره ،تهران ، دانشگاه تهران


• ایمانی پور، نرگس و مهدی کنعانی (1388) شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم به خروج سرمایه گذاران مخاطره پذیر، توسعه کارآفرینی، سال اول،شماره چهار، صص 83-67


• بهرامی، مهناز(1381) بررسی رتبه بندی CAMEL در بانـکهـای اسـلامی، مجموعـه مقـالات سیزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران، مؤسسه عالی بانکداری


• پالیزدار،کاظم،شیما مدنی و محسن عسگری نیا (1397) بررسی عوامل رفتاری و محیطی مؤثر بر جذب سرمایه گذار خطرپذیر جهت سرمایه گذاری در شرکتهای دانش بنیان (مطالعه مورری: صنعت بیوتکنولوژی ایران)، دوفصلنامة سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا(س)، سال ششم، شمارة اول، بهار و تابستان (پیاپی 17)، صفحات 124-92


• تولایی، سیدمهبد و فتانه تقی یاره (1385)طبقه بندی پارک های علم و فناوری ایران براساس فناوری های اطلاعاتی،فصلنامة تخصصی پارک ها و مراکز رشد: رشد فناوری، شماره9 ،48


• حسن میرزاخانی،حسن و عباس نوری (1390) ، شناسایی مهمترین عوامل افزایش ریسک سرمایه گذاری در بخش صنعت ایران و ارائه راهکارهایی ب همنظور کاهش آثار منفی آنها ، مجله اقتصادی ، شماره های9 و 10، آذر و دی ، صفحات23-48


• حسین زاده بحرینی،محمد حسین ، 1383 ، عوامل موثر بر امنیت سرمایه گذاران در ایران، نشریه جستارهای اقتصادی ،دوره 1،شماره3،صفحات 116-70


• حیدری سورجانی ، مهرناز و پرستو محمدی (1396)؛ مسائل کارگزاری در سرمایه گذاری خطرپذیر و راهکارهای رفع آنها در مراحل رشد شرکتهای نوآور ایران، نشریه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری،سال ششم، شماره 3،صفحات 140-113


• خیاطان ، محمد صادق، مهدی الیاسی و سید حبیب اله طباطباییان(1395) الگوی پایداری شرکتهای دانش بنیان در ایران، نشریه علمی-پژوهشی سیاست علم و فناوری،شماره2، صفحات 62-49


• درخشان، شهرزاد و پرستو محمدی(1393)؛ اولویت بندی عوامل تأثیرگذار بر ارزیابی طرح های سرمایه گذاری خطرپذیر. نشریه علمی-پژوهشی مدیریت نوآوری، (4)3، 152


• ذاکرنیا، احسان ، مهدی خواجه زاده دزفولی و میثم فدایی واحد (1395) ؛ اولویت بندی عوامل موثر بر انتخاب شیوه تامین مالی در ایران با استفاده از روش TOPSISدر محیط فازی مبتنی بر متغیرهای کلامی،مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره بیست و هفتم / تابستان 5،صفحات 70-51


• رود ساز،حبیب و طباطبائیان،حبیب اله و خرمی،محدثه.(1390) ، شناسایی و دسته بندی سیاست ها و راهکارهای در صنعت سرمایه گذاری خطر پذیر: مطالعه موردی فناوری نانو،ماهنامه فناوری نانو،سال دهم،شماره1


• ستایش،هدیه(1394) الگوی تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط؛بانکداری ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط: تجربیات جهانی و راهکارهای توسعه در ایران، مرکز پژوهش های مجلس، معاونت پژوهشهای اقتصادی ، دفترمطالعات اقتصادی(گروه بازارهای مالی) ، شماره مسلسل: 14354


• سروش، ابوذر و موسویان، سید عباس (1395)، طراحی مدلهای مالی اوراق سفارش ساخت در بازار سرمایة ایران، تحقیقات مالی ،دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، دوره 18 شماره4


• شقاقی شهری، وحید؛ علیزاده، شیوا؛ آرغا، لیلا( 1396 (، نقش اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی با رویکرد اسلامی، دومین همایش بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه تهران، دانشگاه اسوه، دانشگاه تهران .


• شهریاری، مجید (1395)، صکووک مشارکت ترکیبی؛ ابزار اسلامی تامین مالی طرح های دانش بنیان ، دوفصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی ، سال پنجم، شماره دوم، صص 154-133


• شهسواری،مهدی و شهره کرمی (1395) بررسی عوامل موثر بر رشد مالی شرکت های دانش بنیان، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و کارآفرینی، شهریور ماه


• شیبانی، بهشته، جرموزی، هیلدا ، ربانی، حامد) ۱۳۹۵ (، اقتصاد دانش بنیان و کارآفرینی؛ پیشنهاداتی در عرصه و اقدام جهت تحقق اقتصادمقاومتی)مطالعه ای در شرکتهای مستقر در پارک علم و فن آوری استان اصفهان(، دومین کنفرانس بین المللی در مدیریت، حسابداری و اقتصاد، دی ماه ۱۳۹۵ ،ص


• صمدآقایی، جلیل (1387)، کارآفرینی پیشرفته (کارآفرینی در کارآفرینی) ، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، تهران، چاپ دوم


• عقیلی کرمانی، پرویز(1381) مدیریت ریسک در بانکـداری سـنتی در مقایـسه بـا بانکـداری بدون ربا، مجموعه مقالات سیزدهمین همایش بانکداری اسـلامی، تهـران، مؤسـسه عـالی بانکداری


• فلاح شمس،میرفیض و شهریار عزیزی (1387) ؛ بررسی عوامل تاثیر گذار بر قصد سرمایه گذاری سرمایه گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادار تهران،پژوهش های اقتصادی، سال هشتم،شماره 4، صفحات 20-1


• قاضی نوری نائینی، س. س.، سرکیسیان، آ و علیزاده(1388)؛دولت و کارآفرینی تکنولوژیک: مقدمه ای بر سیاست های حمایت از شرکتهای تازه تأسیس تکنولوژی محور. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.


• قاضی نوری،سید سروش، جهانیار بامداد صوفی ، نیلوفر ردائی(1396)؛ چارچوب انتخاب ابزارهای تأمین مالی بر اساس خوشه بندی شرکت های دانش بنیان،سیاست علم و فناوری، سال نهم،شماره2 ، صفحات30-13


• کاشیان ،عبدالحمید و بهرام بیات (1398) تعیین اولویتهای حمایت از شرکتهای دانش بنیان در ایران مبتنی بر آسیب شناسی وضع موجود، فصلنامه راهبرد توسعه،سال پانزدهم، شماره2 (پیاپی 58)،صفحات 107-80


• کاظمیان ، مهدی(1383)، طراحی الگوی صندوق سرمایه گذاری ریسک پذیر با توجه به نقد اسلامی پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران :دانشگاه امام صادق (ع)


• کاظمیان ، مهدی(1383)، طراحی الگوی صندوق سرمایه گذاری ریسک پذیر با توجه به نقد اسلامی پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران :دانشگاه امام صادق (ع)


• گلعلی زاده، م، طباطبائیان، س. ح. ا و زعفرانیان، ر (1387)، ارائه راهکار سیستمی ایجاد نهادهایی جهت تأمین مالی بنگاه ها نوپا دانش بنیان در ایران. پارک فناوری پردیس، جلد 17، صفحات 52-46


• متوسلی،محمود، سعیدشجاعی ، قنبر محمد الیاسی و چیت سازان،هستی (1396) ؛ واکاوی چا لشهای نهادی تبادلات سرمایه گذاران خطرپذیر با شرکتهای فناوری محور،نشریه علمی-پژوهشی سیاست علم و فناوری،شماره4


• مرتضی نیا ، حمید و میر فیض فلاح شمس(1391)؛ شناخت و اولویت های سرمایه بندی ریسک گذاری در پروژه های دارای فناوری پیشرفته؛ مورد مطالعه فناوری نانو، اندیشه مدیریت راهبردی، سال دومم، شماره شش پاییز و زمستان شماره پیاپی12 ، صفحات 120-99


• منصوری ، سمیه ، زهرا وظیفه و حلیمه یوسفی طبس(1390) اولویت بندی پیشران های عوامل اثرگذار در راستای توسعة شرکت های دانش بنیان در استان کرمان، توسعه کارآفرینی، دورة 10، شمارة 2، تابستان ، صفحات 338-319


• موسویان،سیدعباس(1384) ارزیابی قراردادها و شیوه های اعطای تسهیلات در بانکداری بدون ربا ، اقتصاد اسلامی، سال پنجم ،پاییز


• نبوی چاشمی، سید علی و معصومی، محدثه(۱۳۹۳)، اقتصاد دانش بنیان، دومین کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، تهران.ص ۳۹ .


• نقی زاده ، رضا ، هاجری،مهدی و بستاوند، هاجره(1397)؛شناسایی ابعاد و علل کاهش رضایت شرکت های دانش بنیان در همکاری با صندوق های مالی ازنگاه مجریان و سیاستگذاران ، مدیریت نوآوری،سال هفتم،شماره 2،صفحات 93-69


• والی نژاد، مرتضی(1368) مجموعه قوانین و مقررات بانکی، تهران: مرکز آموزش بانکداری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول


•  

 

• Ayyagari, M., Demirguc-Kunt, A. and Maksimovic, V. (2012), “Financing of firms in developing countries, lessons from research”, Policy Research Working Paper 6036, The World Bank Development Research Group, Finance and Private Sector Development Team. April.


• Becker, R. and Hellmann, T. (2005), “The genesis of venture capital: lessons from the German experience”, in Keuschnigg, C., and Kanniainen, V. (Eds), Venture Capital, Entrepreneurship, and Public Policy, MIT Press, Cambridge, pp. 33-67


• Berger, A. N., & Udell, G. F. (2006). A more complete conceptual framework for SME finance. Journal of Banking & Finance, 30(11), 2945-2966.


• Bindiya, S. & Priyan, P. K., 2013. A Study on Pre-Investment Actions of Indian Venture Capitalists. Pacific Business Review International, 512, pp. 1-9.


• Bozkaya, A., Van Pottelsberghe Dela Potterie, B.(2008). Who fund technology-based small firms? Evidence from belgium. Economics of Innovation and New Technology, 17(1&2), 97-122.


• Bruton, G.D. and Ahlstrom, D. (2003), “An institutional view of China’s venture capital industry, explaining the differences between China and the West”, Journal of Business Venturing, Vol. 18 No. 2, pp. 233-259.


• Carrick, M. A. K. (2003). Commercial Debt Rising for PFI Projects, Ernst & Young UK, Corporation Finance


• Cumming, D.J. (2005), “Agency costs, institutions, learning, and taxation in venture capital contracting”, Journal of Business Venturing, Vol. 20 No. 5, pp. 573-622.


• Cumming, D.J. and Johan, S.A. (2006), “Is the law or the lawyers? Investments covenants around the world”, European Financial Management, Vol. 12 No. 4, pp. 535-574.


• Cumming, D.J. and Johan, S.A. (2013), Venture Capital and Private Equity Contracting: An International Perspective, 2nd ed., Elsevier Science Academic Press, New York, NY.


• Deventer, B.. V. & Mlambo, C., 2009. Factors Influencing Venture Capitalists’project Financing Decisions in South Africa. Bus Manage, 40(1), pp. 33-41


• Dutta, S., Lanvin, B. and Wunsch-Vincent, S., (Eds) (2016) The Global Innovation Index 2016: Winning with Global Innovation, Cornell University, INSEAD, and the World Intellectual Property Organization, Beijing and Geneva.


• Fan, J.P., Titman, S. and Twite, G. (2012), “An international comparison of capital structure and debt maturity choices”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, Vol. 47 No. 01, pp. 23-56.


• Franke, N., Gruber, M., Harhoff, D. & Henkel, J., 2006. Venture Capitalists’ Evaluations of Start-up Teams: Trade-offs, Knock-out Criteria, and the Impact of VC Experience. Entrepreneurship Theory and Practice(ETP), 32)3(.


• Gorman, G., & McCarthy, S. (2006), Business Development Support and Knowledge-Based Businesses, Journal of Technology Transfer, 31 (1), 131–143


• Groh, A., Von Liechtenstein, H. and Lieser, K. (2010), “The European venture capital and private equity country attractiveness indices”, Journal of Corporate Finance, Vol. 16 No. 2, pp. 205-224.


• Hain, D., Johan, S., & Wang, D. (2016). Determinants of Cross-Border Venture Capital Investments in Emerging and Developed Economies: The Effects of Relational and Institutional Trust. Journal of Business Ethics, 138, 743-764


• Hall, B.H. and Lerner, J. (2010), “The financing of R&D and innovation”, in Hall, B.H., and Rosenberg, N. (Eds), Handbook of the Economics of Innovation, Elsevier, pp. 609-639.


• Hamila, M. C. (2013). "Financial Contracting in Islamic Venture Capital, The FormSubstance Dichotomy", A Thesis in the John Molson School of Business, Canada: Concordia University, Montreal.


• Hamzah, Z. & Lahsasno, A. (2011). "Islamic Private Equity and Venture Capital; principles and practices", IBFIM.


• Harrison, R. T. & Mason, C. M. (1996), “Developing the informal Venture Capital market: A review of the department of Trade and industry’s informal investment demonstration projects”, Regional studies, Vol.30, No. 8, Pp. 765-771.


• Jeng, L. and Wells, P. (2000), “The determinants of venture capital funding: evidence across countries”, Journal of Corporate Finance, Vol. 6 No. 3, pp. 241-289.


• Kara, Ahmet,(1999), "On the Efficiency of the Financial Institutions of Profit-and-Loss- Sharing"; Jornal of Economics and Social Research 3 (2).


• Klonowski, D. (2006), “Venture capitalists’ perspectives on corporate governance in transition economies: a comparative analysis of Hungary, Poland, the Czech Republic, Slovakia, and Russia”, Problems of Economic Transition, Vol. 49 No. 8, pp. 44-6


• Klonowski, D. (2012), “Liquidity gaps in financing the SME sector in an emerging market: evidence fromPoland”, International Journal of Emerging Markets, Vol. 7 No. 3, pp. 335-355.


• Kollmann, T. & Kuckertz, A.,( 2010), Evaluation uncertainty of venture capitalists’ investment criteria. J. Bus.Res, 63(7), pp. 741-747.


• La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A. and Vishny, R. (1998), “Law and finance”, Journal of Political Economy, Vol. 106 No. 6, pp. 1113-1155.


• Landstrom hans (2007), "Handbook of Research on Venture Capital", Edward Elgar Publishing Limited;


• Lerner, J. and Tag, J. (2013), “Institutions and venture capital”, Industrial and Corporate Change, Vol. 22 No. 1, pp. 153-182.


• Macmillan, I. C., Siegel, R. & Narasimha, S., 1985. Criteria Used by Venture Capitalists to Evaluate New Venture Proposals. Journal of Business Venturing, 1(1), pp. 119-128.


• Mason, C.M. and Stark, M. (2003), “What do investors look for in a business plan? A comparison of the investment criteria of bankers, venture capitalists and business angels”, International Small Business Journal, Vol. 22 No. 3, pp. 227-246.


• Metrick, A. and Yasuda, A. (2010), Venture Capital and the Finance of Innovation, John Wiley and Sons, Hoboken, NJ


• (2009). Financing high growth and innovative start-ups and SMEs: data and measurement issues, OECD Paris, COM/STD/CFE/SME(2008)2/FINAL.


• (2015). New Approaches to SME and Entrepreneurship Financing: Broadening the Range of Instruments


• Omar Farooq, Mohammad (2006), Partnership, Equity-financing and Islamic finance: Whither profit-Loss-Sharing?, Iowa University.


• Peneder, M. (2008), “The problem of private under-investment in innovation: a policy mind map”, Technovation, Vol. 28 No. 8, pp. 518-530


• Revest, V. and Sapio, A. (2012), “Financing technology-based small firms in Europe: what do we know?”, Small Business Economics, Vol. 39 No. 1, pp. 179-205.


• Scheela, W. and Jittrapanun, T. (2012), “Do institutions matter for business angel investing in emerging Asian markets?”, Venture Capital, Vol. 14 No. 4, pp. 289-308.


• Shepherd, D.A. and Zacharakis, A. (2001), “The venture capitalist–entrepreneur relationship: control, trust and confidence in cooperative behavior”, Venture Capital, Vol. 3 No. 2, pp. 129-149.


• Shojaei,S, Motavaseli,M , Bitaab,A , Chitsazan,H and Elyasi,Gh (2018) "Institutional barriers to venture capital financing: an explorative study for the case of Iran", Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, https://doi.org/10.1108/JEEE-01-2018-0001


• Silva, J., 2004. Venture Capitalists’ Decision-Making in Small Equity Markets: A Case Study Using Participant Observation. Venture Capital, 6(2/3), pp. 125-145.


• Siri Terjesen, R. D., Patel, P. C., Fiet, J. O. & D’Souza, R., 2013. Normative rationality in venture capital financing. technovation, 33(1), p. 255–264.


• Steffen, Bjarne (2018). The importance of project finance for renewableenergy projects, Energy Economics, 69: 280-294.


• Tariqullah Khan and Bendjilali (2002), "Modeling an Exit Strategy for Islamic Verture Capital Finance", International Journal of Islamic Financial Servoces, vol. 4, No. 2


• Tyebjee, T. T. & Bruno, A. V. (1984), "A model of venture capital investment activity", Managerial Science, Vol. 30, No. 9, Pp. 1051-1066


• Ur Rehman, N. (2016), “Innovation performance of Chilean firms, a bivariate probit analysis”, Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, Vol. 8 No. 2, pp. 204-224.


• Vanacker, T., Heughebaert, A. and Manigart, S. (2014), “Institutional frameworks, venture capital and the financing of European new technology-based firms”, Corporate Governance: An International Review, Vol. 22 No. 3, pp. 199-215.


• Vinay, K. & Mohinder, N.( 2003), Venture Capitalists’ Screening Criteria. vikalpa, 28(2), pp. 49-59.


• Zacharakis, A. & Meyer, G.,( 2000), The potential of actuarial decision models. Journal of Business Venturing, 15(4), pp. 323-346.