ارزیابی اثر سیاست‌های مالی بر سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با وجود اصطکاک مالی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

مسعود آقائی ¹ , علی نجفی مقدم ² , شادی شاهوردیانی ³ , رویا دارابی ⁴

1 - گروه مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی کیش
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
4 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

تاریخ دریافت : 1400/09/14 تاریخ پذیرش : 1401/08/23 تاریخ انتشار : 1403/01/01

کلید واژه: روش خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی, اصطکاک مالی, بازار سرمایه, سرمایه گذاری, سیاست مالی,

چکیده مقاله :

در این تحقیق به ارزیابی اثر سیاست‌های مالی بر سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه در شرایط اصطکاک مالی پرداخته شده است. به این منظور دو الگو براساس سیاست‌های مالی (مالیات و مخارج دولت) طراحی و در دوره زمانی 1370 تا 1396 با روش خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی (ARDL) رابطه پویای کوتاه‌مدت، حالت بلندمدت و تصحیح خطای مدل‌ها تخمین زده شد. شاخص اصطکاک مالی در این تحقیق براساس تعریف شکاف نرخ بهره (تفاوت نرخ بهره تسهیلات و سپرده‌گذاری) استفاده شده است. طبق نتایج در شرایط اصطکاک مالی، سیاست مالی در الگوی اول (براساس مالیات) تأثیر منفی و معنی‌دار و در الگوی دوم (براساس مخارج دولت) تأثیر مثبت و معنی‌دار بر شاخص کل قیمت سهام داشت که مطابق با دیدگاه کینزی است. همچنین شاخص اصطکاک مالی تأثیر منفی بر شاخص کل قیمت سهام در هر دو الگو داشت. ولی از آنجایی که مالیات بطور مستقیم مسأله تأمین نقدینگی شرکت‌ها را متأثر می‌کند، درنتیجه در سیاست مالی براساس درآمدهای مالیاتی، تأثیر شاخص اصطکاک مالی بر متغیر وابسته بیشتر از سیاست مالی براساس مخارج دولت بود. نتایج برآورد سایر متغیرها در الگوها به این صورت بود که تولید خالص داخلی طبق نظریات کینزی، درآمدهای نفتی براساس نظریه حمایتی و نرخ ارز در قالب مدل‌های جریان‌گرا تأثیر مثبت و معنی‌دار بر متغیر مستقل داشتند.

چکیده انگلیسی:

This study evaluates the effect of financial policies on stock market investment in financial friction conditions. For this purpose, two models were designed based on financial policies (taxes and government expenditures) and in the period from 1991 to 2017, the short-term dynamic relationship, long-term state and error correction of the models were estimated with the Auto Regressive Distributed Lag (ARDL). The financial friction index is used in this study based on the definition of the interest rate gap (the difference between on the lending interest rate and the deposit interest rate). The results show that in terms of financial friction, fiscal policy had a significant and negative impact on the first model (tax based) and in the second model (based on government spending) a positive and significant effect on the total stock price index. This result is in line with Keynesian view. The financial friction index also had a negative effect on the total stock price index in both models. However, since taxation directly affects corporate liquidity, therefore, in fiscal policy based on tax revenues, the effect of fiscal friction on the dependent variable was more dependent on government spending than fiscal policy. The results of estimating the other variables in the models were that GDP based on Keynesian theory, oil revenues based on support theory and exchange rate in flow-oriented models had a significant and positive effect on the total stock price index.

منابع و مأخذ:

• آل عمران، ر. و آل عمران، س. (1393). بررسی اثر اعمال سیاست مالی بر بازدهی بورس در ایران. دانش حسابرسی، 14(56)، 103-120.‏


• اسکندری، م.، پدرام، م. و بوستانی، ر. (1397). ارزیابی اثر اصطکاک مالی بر متغیرهای اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوی تعادل عمومی ‏پویای تصادفی. فصلنامه علمی پژوهشی نظریه های کاربردی اقتصاد، 5(1)، 25-52.‏


• ایزدخواستی، ح. و‏‎ ‎عرب مازار، ع. (1395). تحلیل اثرات سیاست‌های مالی و مالیاتی کارآمد بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران: با تأکید ‏بر مالیات بر درآمد شرکت‌ها و بی‌انضباطی مالی دولت.‏‎ ‎پژوهشنامه مالیات، 24(32)، 11-34.‏


• تشکینی، ا. (1385). اقتصاد سنجی کاربردی به کمک ‏Microfit‏. تهران: انتشارات دیباگران تهران.‏


• دموری، د. و قدک فروشان، م. (1397). سیاست‌های تأمین مالی و کارآیی سرمایه‌گذاری. راهبرد مدیریت مالی، 6(23)، 157-175.‏


• رنجبرآریانی، پ.، سلمانی باتقوی یزد، ف. و فیل سرایی، م. (1395). اصطکاک مالی و سیاست‌های همکاری. فصلنامه پژوهش‌های جدید ‏در مدیریت و حسابداری، 3(14), 129-134.‏


• سمیع پور، ز. (1396). بررسی تاثیر اصطکاک سرمایه‌گذاری بر رابطه بین شدت ‏R&D‏ و بازده آتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. ‏پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی زند، شیراز.‏


• عباسی نژاد، ح. ‏‎ ‎و‎ ‎یاری،‎ ‎ح . (1386). بررسی اثرگذاری نرخ سود تسهیلات بانکی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در افق بلندمدت ایران‎. ‎تحقیقات اقتصادی، 139-158، 81، ‏


• عبدلی، ق. (1380). تأثیرپذیری سرمایه‌گذاری بخش خصوصی از بودجه دولت (بودجه عمرانی) در ایران. فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، ‏‏6(5)، 29-47.‏


• فرزین وش، ا.، احسانی، م. و کشاورز، ه. (1394). اصطکاک مالی و نوسانات بازار کار (مطالعه موردی: اقتصاد ایران به عنوان‌ یک اقتصاد باز ‏کوچک). تحقیقات اقتصادی، 50(2)، 415-447.‏


• قنبری، ع.، آقایی خوندابی، م. و رضایی, م. (1386). بررسی آثار سیاست مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران. فصلنامه برنامه-‏ریزی و بودجه، 12(4), 59-84.‏


• محسنی زنوزی، س.، حیدری، ح. و طالبی, ف. (1394). تأثیر سیاست مالی بر قیمت دارایی‌ها و نااطمینانی آن در ایران. مدیریت دارایی و ‏تأمین مالی، 3(1)، 107-130.‏


• محمودزاده، م.، صادقی، س. و صادقی، ث. (1390). اثر مخارج مالی بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران (آزمون فرضیه ‏COE‏). برنامه ‏ریزی و بودجه، 16(2)، 131-146.‏


• نوفرستی، م. (1387). ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی. تهران: انتشارات رسا، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصاد و ‏سیاسی.‏


• هادیان، ا. و تحویلی، ‏‎ ‎ع. (1393). تأثیر نوسانات سیاست های مالی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران.‏‎ ‎فصلنامه مطالعات اقتصادی ‏کاربردی ایران، 3(12)، 91-110.‏


• Almeida, H., & Campello, M. (2007). Financial constraints, asset tangibility, and corporate investment. The Review of Financial ‎Studies, 20(5), 1429-1460.‎


• Banerjee, A., Dolado, J., & Mestre, R. (1998). Error‐correction mechanism tests for cointegration in a single‐equation framework. ‎Journal of time series analysis, 19(3), 267-283.‎


• Barro, R. (1989). The Ricardian approach to budget deficits. Journal of Economic perspectives, 3(2), 37-54.‎


• Bernanke, B., & Gertler, M. (1989). Agency costs, net worth, and business uctuations. The American Economic Review, 79(1), 14-‎‎‎


• Blanchard, O., & Sheen, J. (2013). Macroeconomics; Australasian Edition. Pearson Higher Education AU.‎


• Branson, W. (1983). Macroeconomic determinants of real exchange risk. Cambridge: Cambridge University Press.‎


• Branson, W. (1988). Macroeconomic theory and policy. New York: Universal Book Stall.‎


• Brockman, P., & Unlu, E. (2009). Dividend Policy, Creditor Rights, and The Agency Costs of Debt. Journal of Financial ‎Economics, 92, 276-299.‎


• Cooke, D., & Damjanovic, T. (2020). Optimal fiscal policy in a model of firm entry and financial frictions. Review of Economic ‎Dynamics, 35, 74-96.‎


• Dornbusch, R., & Fischer, S. (1980). Exchange rates and current account. American Economic Review, 70, 960–971.‎


• Duy-Tung, B., Llorca, M., & Hoai, B. (2018). Dynamics between stock market movements and fiscal policy: Empirical evidence ‎from emerging Asian economies. Pacific-Basin Finance Journal, 51, 65-74.‎


• Fama, E. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Journal of Finance, 25(2), 383-417.‎


• Fisher, I. (1930). Theory of interest: as determined by impatience to spend income and opportunity to invest it‏‎. Clifton: Augustusm ‎Kelly Publishers.‎


• Gavin, M. (1989). The stock market and exchange rate dynamics. Journal of International Money and Finance, 8, 181–200.‎


• Hall, R., & Jorgenson, D. (1967). Tax policy and investment behavior. The American Economic Review, 57(3), 391-414.‎


• Iacoviello, M. (2005). House prices, borrowing constraints, and monetary policy in the business cycle. American Economic ‎Review, 3(95), 739-764.‎


• Kasselaki, M., & Tagkalakis, A. (2016). Fiscal policy and private investment in Greece. International Economics, 147, 53-106.‎


• Kiyotaki, N., & Moore, J. (1997). Credit cycles. Journal of Political Economy, 2(105), 211-248.‎


• McKnight, P., & Weir, C. (2009). Agency costs, Corporate Governance Mechanisms and Ownership Structure in Large UK ‎Publicly Quoted Companies: A Panel Data Analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, 139-158.‎


• Pesaran, M., Shin, Y., & Smith, R. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships‏‎. Journal of applied ‎econometrics, 16(3), 289-326.‎


• Pesaran, M., & Shin, Y. (1996). Cointegration and speed of convergence to equilibrium. Journal of econometrics, 71(1-2), 117-143.‎


• Richardson, S. (2006). Over-investment of free cash flow. Review of accounting studies, 11 (2-3), 159-189.‎


• Stoian, A., & Iorgulescu, F. (2019). Sustainable Capital Market. In Financing Sustainable Development, 193-226.‎


• Tavares, J., & Valkanov, R. (2003). In The Neglected Effect of Fiscal Policy on Stock and Bond Returns. EFA, Annual Conference ‎Paper, (p. No. 201).‎


• Tobin, J. (1969). A general equilibrium approach to monetary theory. Journal of money, credit and banking, 1(1), 15-29.‎


• Zwick, E., & Mahon, J. (2014). Do financial frictions amplify fiscal policy? Evidence from business investment stimulus. ‎Unpublished manuscript. 1-68.‎


• https://www.cbi.ir/‎


• https://www.imf.org/‎


• https://commons.wikimedia.org