ارائه الگویی جهت شناسایی عوامل انسانی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

ارزو خسروانی ¹ , قدرت اله طالب نیا ² , فاطمه صراف ³

1 - گروه حسابداری، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران.
2 - گروه آموزشی حسابداری، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - گروه آموزشی حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/01/26 تاریخ پذیرش : 1400/02/15 تاریخ انتشار : 1400/10/01

کلید واژه: عملکرد بازار سرمایه, سواد مالی, هوش تجاری, واژگان کلیدی: رفتار سرمایه گذاران, میزان سرمایه گذاری در بازار,

چکیده مقاله :

چکیدهبا توجه به اهمیت بازار سرمایه به عنوان منبع تامین مالی صنایع کشور در این پژوهش سعی شده با بهره‌گیری از روش تحقیق کیفی داده‌بنیاد، عوامل انسانی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران شناسایی، دسته‌بندی و مدلسازی شود. بر این اساس، با انجام مصاحبه با سی نفر از کارشناسان ارشد در استخدام شرکت های سرمایه گذاری تهران، تعداد 11 مقوله اصلی براساس مدل پارادایمی شناسایی شده که در قالب شش بعد ساختاردهی شده است: انگیزش، شخصیت و نگرش به عنوان شرایط علّی، اعتماد بنفس به عنوان شرایط مداخله گر، سواد مالی به عنوان شرایط زمینه‌ای، حسابداری ذهنی، هوش تجاری و هوش هیجانی به عنوان بعد تعاملی، رفتار سرمایه گذاران به عنوان پدیده محوری و میزان سرمایه گذاری در بازار و عملکرد بازار سرمایه به عنوان بعد پیامدی. در بخش کمی با توزیع 384 پرسشنامه مدل بدست آمده بوسیله مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت و وضعیت متغیرها بوسیله t تک نمونه آزمون گردید که نتایج نشان داد وضعیت متغیرهای حسابداری ذهنی، هوش تجاری، هوش هیجانی و میزان سرمایه گذاری در بازار در حد متوسط و وضعیت متغیر عملکرد بازار سرمایه نامناسب است. همچنین در رتبه بندی عوامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران مشخص شد سواد مالی و هوش تجاری بیشترین اهمیت را دارند.

چکیده انگلیسی:

ABSTRACTConsidering the importance of capital market as a source of financing for Iranian industries in this research, it is attempted to identify, classify and model factors affecting investors' behavior in Iranian capital market using qualitative research method. Accordingly, by interviewing thirty senior experts, 16 key themes were identified based on a paradigm model and structured in six dimensions: motivation, personality, and attitude as "causal conditions"., Media as "interventionist", self-esteem, social status, and financial literacy as "context", social interactions, mental accounting, business intelligence, emotional intelligence, foresight and risk tolerance as "interactive dimension", behavior Investors as the "pivotal phenomenon" and the amount of market investment and capital market performance as the "consequence dimension". The quantitative part of the model was tested by structural equation modeling and the status of the variables was tested by one sample t-test. The capital market is inappropriate. It also found that financial literacy, business intelligence, and futures were the most important factors influencing investor behavior.

منابع و مأخذ:

• استراوس، انسلم. و کربین, جولیت. (1395). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریه مینه ای ( ترجمه ابراهیم افشار، چاپ پنجم). تهران: نشرنی.


• حبیب پور، کرم و صفری، رضا. (1388)،راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل دادههای کمی)، چاپ دوم، تهران: انتشارات متفکران.


• محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش (ویرایش دوم)، تهران: جامعه شناسان.


• ساعدی, ر., & مختاریان, ا. (1388). بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مالی, 3(1), 147-168.


• Abreu, M. (2019). How biased is the behavior of the individual investor in warrants? Research in International Business and Finance, 47, 139-149. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0275531918301843. doi:https://doi.org/10.1016/ribaf.2018.07.006


• Aney, M. S., Appelbaum, E., & Banerji, S. (2019). Firm boundaries and financing with opportunistic stakeholder behaviour. Journal of Corporate Finance, 56, 437-457. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0929119917307290. doi:https://doi.org/10.1016/j.jcorpfin.2018.12.003


• Apartsin, Y., Maymon, Y., Cohen, Y., & Singer, G. (2013). Nationality and risk attitude: Testing differences and similarities of investors' behavior in selected financial markets. Global Finance Journal, 24(2), 114-118. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1044028313000240. doi:https://doi.org/10.1016/j.gfj.2013.07.005


• Barber, B. M., & Odean, T. (2013). Chapter 22 - The Behavior of Individual Investors. In G. M. Constantinides, M. Harris, & R. M. Stulz (Eds.), Handbook of the Economics of Finance (Vol. 2, pp. 1533-1570): Elsevier.


• Bellofatto, A., D’Hondt, C., & De Winne, R. (2018). Subjective financial literacy and retail investors’ behavior. Journal of Banking & Finance, 92, 168-181. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378426618300980. doi:https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2018.05.004


• Bertelli, R. (2017). Chapter 13 - Doctor Jekyll and Mr. Hyde: Stress Testing of Investor Behavior. In F. Economou, K. Gavriilidis, G. N. Gregoriou, & V. Kallinterakis (Eds.), Handbook of Investors' Behavior During Financial Crises (pp. 219-239): Academic Press.


• Beshears, J., Choi, J. J., Laibson, D., & Madrian, B. C. (2018). Chapter 3 - Behavioral Household Finance✶✶We thank Doug Bernheim, Stefano DellaVigna, and audience participants at the Stanford Institute for Theoretical Economics for helpful comments. Ross Chu, Sarah Holmes, Justin Katz, Omeed Maghzian, and Charlie Rafkin provided excellent research assistance. We acknowledge financial support from the National Institute on Aging (grant R01AG021650) and the Eric M. Mindich Research Fund for the Foundations of Human Behavior. In B. D. Bernheim, S. DellaVigna, & D. Laibson (Eds.), Handbook of Behavioral Economics: Applications and Foundations 1 (Vol. 1, pp. 177-276): North-Holland.


• Bhatia, A., Chandani, A., & Chhateja, J. (2020). Robo advisory and its potential in addressing the behavioral biases of investors — A qualitative study in Indian context. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 25, 100281. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214635019302394. doi:https://doi.org/10.1016/j.jbef.2020.100281


• Borgers, A., Derwall, J., Koedijk, K., & ter Horst, J. (2015). Do social factors influence investment behavior and performance? Evidence from mutual fund holdings. Journal of Banking & Finance, 60, 112-126.


• Duxbury, D., Hudson, R., Keasey, K., Yang, Z., & Yao, S. (2015). Do the disposition and house money effects coexist? A reconciliation of two behavioral biases using individual investor-level data. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 34, 55-68. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1042443114001292. doi:https://doi.org/10.1016/j.intfin.2014.11.004


• Fan, L., & Chatterjee, S. (2018). Application of situational stimuli for examining the effectiveness of financial education: A behavioral finance perspective. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 17, 68-75. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214635017301119. doi:https://doi.org/10.1016/j.jbef.2017.12.009


• Farrell, L., Fry, T. R. L., & Risse, L. (2016). The significance of financial self-efficacy in explaining women’s personal finance behaviour. Journal of Economic Psychology, 54, 85-99. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S016748701500094X. doi:https://doi.org/10.1016/j.joep.2015.07.001


• Haguet, D. (2017). Chapter 20 - The Behavior of Individual Online Investors Before and After the 2007 Financial Crisis: Lessons From the French Case. In F. Economou, K. Gavriilidis, G. N. Gregoriou, & V. Kallinterakis (Eds.), Handbook of Investors' Behavior During Financial Crises (pp. 363-379): Academic Press.


• Hellmann, A. (2016). The role of accounting in behavioral finance. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 9, 39-42. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214635016000071. doi:https://doi.org/10.1016/j.jbef.2015.11.004


• Joo, B. A., & Durri, K. (2018). Impact of Psychological Traits on Rationality of Individual Investors. Theoretical Economics Letters, 8(11), 1973.


• Kannadhasan, M. (2015). Retail investors' financial risk tolerance and their risk-taking behaviour: The role of demographics as differentiating and classifying factors. IIMB Management Review, 27(3), 175-184. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0970389615000658. doi:https://doi.org/10.1016/j.iimb.2015.06.004


• Kim, A., Yang, Y., Lessmann, S., Ma, T., Sung, M. C., & Johnson, J. E. V. (2020). Can deep learning predict risky retail investors? A case study in financial risk behavior forecasting. European Journal of Operational Research, 283(1), 217-234. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0377221719309099. doi:https://doi.org/10.1016/j.ejor.2019.11.007


• Kourtidis, D., Šević, Ž., & Chatzoglou, P. (2011). Investors’ trading activity: A behavioural perspective and empirical results. The Journal of Socio-Economics, 40(5), 548-557. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053535711000394. doi:https://doi.org/10.1016/j.socec.2011.04.008


• Lai, H.-C., & Wang, K.-M. (2014). Relationship between the trading behavior of three institutional investors and Taiwan Stock Index futures returns. Economic Modelling, 41, 156-165. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264999314001746. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2014.05.007


• Liu, C., & Li, X. (2019). Media coverage and investor scare behavior diffusion. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 527, 121398. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378437119308180. doi:https://doi.org/10.1016/j.physa.2019.121398


• Malmendier, U. (2018). Chapter 4 - Behavioral Corporate Finance✶✶I thank Alexandra Steiny, Marius Günzel, and Woojin Kim for excellent research assistance. In B. D. Bernheim, S. DellaVigna, & D. Laibson (Eds.), Handbook of Behavioral Economics: Applications and Foundations 1 ( 1, pp. 277-379): North-Holland.


• Mirowsky, J. (2017). Education, social status, and health: Routledge.


• Shahzad, F. (2019). Does weather influence investor behavior, stock returns, and volatility? Evidence from the Greater China region. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 523, 525-543. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378437119301682. doi:https://doi.org/10.1016/j.physa.2019.02.015


• Shanmugham, R., & Ramya, K. (2012). Impact of Social Factors on Individual Investors’ Trading Behaviour. Procedia Economics and Finance, 2, 237-246. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212567112000846. doi:https://doi.org/10.1016/S2212-5671(12)00084-6


• Statman, M. (2019). A Second Generation Behavioral Finance. Behavioral Finance: The Coming Of Age, 1.


• Tauni, M. Z., Fang, H. X., Rao, Z.-u.-R., & Yousaf, S. (2015). The influence of Investor personality traits on information acquisition and trading behavior: Evidence from Chinese futures exchange. Personality and Individual Differences, 87, 248-255. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0191886915005310. doi:https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.08.026


• Teixeira, J. C. A., Matos, T. F. A., da Costa, G. L. P., & Fortuna, M. A. (2020). Investor protection, regulation and bank risk-taking behavior. The North American Journal of Economics and Finance, 51, 101051. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1062940818304546. doi:https://doi.org/10.1016/j.najef.2019.101051


• Wu, C.-H., & Lin, C.-J. (2017). The impact of media coverage on investor trading behavior and stock returns. Pacific-Basin Finance Journal, 43, 151-172. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0927538X17301877. doi:https://doi.org/10.1016/j.pacfin.2017.04.001


• Yang, J. Y., & Segara, R. (2019). Foreign investors’ trading behaviors around merger and acquisition announcements: Evidence from Korea. Finance Research Letters, 101375. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1544612319304404. doi:https://doi.org/10.1016/j.frl.2019.101375