طراحی مدل تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط با رویکرد (DANP)

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

بیژن نصرتی برندق ¹ ( گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران. )
عباس طلوعی اشلقی ² ( گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )
احسان ساده ³ ( گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران )
زین العابدین امینی سابق ⁴ ( گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران )

تاریخ دریافت : 1398/04/05 تاریخ پذیرش : 1398/06/04 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: تأمین مالی, روش غربالگری فازی, آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری بر پایه فرآیند تحلیل شبکه‌ای (دنپ), بنگاه‌های کوچک و متوسط,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله طراحی مدل تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط، می‌باشد. آن‌چه این مقاله را از سایر مقالات در حوزه تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط متمایز می‌کند شناسایی معیار‌های تأمین مالی با روش غربالگری فازی، بررسی ارتباطات و وزن-دهی به این معیار‌ها با استفاده از مدل آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای (دنپ)، است. جامعه و نمونه تحقیق 23 نفر از کارشناسان ارشد صنایع کوچک و متوسط، مدیران ارشد بانک‌ها و اساتید دانشگاهی آشنا با مفاهیم تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط می‌باشند. نتایج مقاله حاکی از آن است که هشت بعد و بیست معیار با روش غربالگری فازی و نظر خبرگان شناسایی شدند. همچنین نتایج حاصل از تکنیک دنپ نشان داد، جذب عضو جدید مهم‌ترین معیار تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط و نرخ وام از محل وکالتی و مالکانه بانک‌ها رتبه دوم را کسب نمودند و بقیه معیارها نیز وزن‌دهی و رتبه‌بندی شدند. نتایج حاصل از بررسی روابط علّی معلولی معیارها نشان داد، تجدید ارزیابی دارایی‌ها اثرگذارترین معیار و نرخ رشد وام بانکی اثرپذیرترین معیار در تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط شناخته شدند. نتایج مقاله حاضر می‌تواند منجر به بهبود تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در بهبود عملکرد مالی، راه‌های تأمین مالی بهینه را در جهت توسعه اقتصاد کشور و رشد این بنگاه‌ها در اختیار خبرگان قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this paper is to design small and medium-sized enterprises (SMEs) financing model. The present research is distinct from other papers published on SMEs financing in that it identifies financing criteria using fuzzy screening (FC), considers the relations, and weighs these criteria using Decision Making Trial and Evaluation Laboratory model based on Analytic Network Process (DANP). Statistical population and sample included 23 senior experts of SMEs industries, senior managers of banks, and university professors familiar with the concepts of SMEs financing. The results indicated that 8 dimensions and 20 criteria were identified using FC and expert opinions. Moreover, the results of DANP method showed that attracting new members is the most important criterion of SMEs financing, and loan rate from procuration and proprietary sources of banks is ranked the second. The other criteria were also weighed and ranked. Considering the causal relationships of criteria showed that revaluation of assets is the most effective criterion, and bank loan growth rate is the most affected criterion in SMEs financing. The research findings can enhance decision making and decision taking in financial performance improvement, and experts can be provided with optimal financing practices so as to develop the economy of Iran and growth these enterprises.

منابع و مأخذ:

• ابراهیمی‌سروعلیا، ‌محمد‌حسن؛ عظیمی، ‌ماشاالله؛ رودساز، ‌حبیب و قربانی‌زاده، ‌وجه‌الله، (۱۳۹۶)، "تبیین الگوی تأمین مالی تعاونی‌ها برای مشارکت‌های عمومی خصوصی در توسعه زیرساخت‌های کشور با استفاده از نظریه داده بنیاد"، تعاون و کشاورزی، 241(6): 172-149.


• الفت، لعیا و شهریاری­نیا، آرش، (1393)، "مدل­سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر انتخاب همکار در زنجیره تأمین چابک"، مدیریت تولید و عملیات، 2 (9): 128-109.


• ‏‫احمدی، ‌موسی و احمدی، ‌سعید، (۱۳۹۶)، " اوراق مشارکت‌کاهنده راهکار عملیاتی در تأمین مالی فرآیند ادغام و تملک"، تحقیقات مالی - اسلامی، 13(7): 162-127.


• ‏‫اسدبیگی، سارا؛ حاج باقر زنجانی، سودابه و اختیاری نیکجه، سارا، (۱۳۹3)، " بررسی مشکل ضمانت­ها و وثائق در صنایع خرد و کوچک کشور و ارائه راهکارهایی برای آن با رویکرد تطبیقی"، طرح پژوهشی معاونت امور اقتصادی و دارایی: 55-1.


• باقری، اکبر؛ رمضانی، علی و پورسعید، عباس، (۱۳۹۷)، " آزمون مدل تأثیرگذاری روش­های تأمین مالی داخلی و خارجی بر بازده کل واقعی سهام"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 26(7): 198-185.


• ‏‫باقری، اویس و تهرانی، رضا، (۱۳۹۷)، " ارائه مدل تأثیر ریسک غیر سیستماتیک بر سیاست­های تأمین مالی کل شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 27(7):38-21.


• ‏‫بت شکن، محمدهاشم و رحیمی الماسی، فرشته، (۱۳۹۷)، " نهادهای مالی مؤثر در تأمین مالی طرح­های زیرساختی حمل و نقل در بازار سرمایه ایران"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 26(7): 48-31.


• ترابی، تقی؛ قربانی، مهسا؛ باقری، میثم و طریقی، سمانه، (۱۳۹۴)، " روش­های نوین تأمین مالی باشگاه­های فوتبال در کشورهای توسعه یافته و بررسی تطبیقی آن با کشورهای در حال توسعه (مورد خاص: ‌باشگاه­های فوتبال حرفه­ای لیگ برتر ایران و انگلستان)"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 13(14):231-217.


• ‏‫حاجی‌نبی، ‌مژگان، (۱۳۸۶)، " تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی زودبازده (SMEs) در ترکیه"، تازه‌های اقتصاد، 117(5): 87-76.


• حساس یگانه، یحیی و افخمی، عادل، (۱۳۹۷)، "مدلسازی رفتاری تصمیمات سرمایه­گذاری فرشتگان کسب و کار (سرمایه گذار)"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 28(7): 329-313.


• ‏‫خدامرادی، سعید و راعی عز آبادی، محمد ابراهیم، (۱۳۹۴)، "مدلسازی تأمین مالی شرکت های هلدینگ با رویکرد کاهش هزینه سرمایه"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 13(4):61-43.


• ‏‫رستمی، ‌کرم رضا؛ شیری، ‌اردشیر؛ محمدی، ‌اسفندیار و یاسینی، ‌علی، (۱۳۹۷)، "طراحی الگوی تأمین مالی شرکت‌های تعاونی استان ایلام"، تعاون و کشاورزی، 245(7): 145-119.


• ‏‫رضایی، ‌روح‌الله و صفا، ‌لیلا، (۱۳۹۵)، "عوامل اثرگذار بر توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط کشاورزی در استان زنجان"، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 18(5): 164-142.


• ‏‫رضایی‌دولت‌آبادی، ‌حسین و صادق‌فلاح، ‌راضیه، (۱۳۹۳)، "تحلیل دیدگاه سهامداران بزرگ به عمل واگذاری بلوکی سهام برای تأمین مالی بنگاه به روش مچینگ (موردمطالعه: شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران)"، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 5(2): 64-49.


• ‏‫شاهچرا، ‌مهشید و طاهری، ‌ماندانا، (۱۳۹۷)، "تأثیر استراتژی‌های تأمین مالی پایدار بر حاشیه سود بانکی"، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 75(23): 136-103.


• ‏‫شهریاری، ‌مجید، (۱۳۹۵)، "صکوک مشارکت ترکیبی؛ ابزار اسلامی تأمین مالی طرح‌های دانش‌بنیان"، تحقیقات مالی - اسلامی، 10(5): 154-133.


• صدری نیا، محمد؛ میراسدی، سمانه و وروانی، محسن، (1388)، "روش­های مختلف تامین مالی بنگاه­های کوچک و متوسط در مراحل مختلف دوره عمر"، فصلنامه رشد فناوری، 19(5): 21-13.


• ‏‫طیبی، ‌سیدکمیل؛ یزدانی، ‌نفیسه؛ یزدانی، ‌مهدی و زمانی، ‌زهرا، (۱۳۹۱)، "نقش تسهیلات بانکی در تأمین مالی سرمایه‌گذاری بنگاه‌های کوچک و متوسط: ملاحظاتی از بال 3 "، پژوهش‌های پولی - بانکی، 14(6): 110-87.


• ‏‫طیبی، سید کمیل، یزدانی، مهدی و یزدانی، نفیسه، (۱۳۹2)، "نقش نظام بانکی در تأمین مالی بنگاه­های کوچک و متوسط"، نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی وبانکی، 8و9 بهمن،تهران: 15-1.


• فرید، داریوش و قدک فروشان، مریم، (۱۳۹۷)، "بررسی تأثیر نوع تأمین مالی بر کارایی سرمایه گذاری با تأکید بر ارزش شرکت"، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 28(7):126-103.


• ‏‫قاسمی، ‌علی و علمی‌مقدم، ‌مصطفی، (۱۳۸۸)، " افزایش رقابت‌پذیری بنگاه‌های کوچک و متوسط و تأمین مالی آن‌ها با تأکید بر توسعه رویکرد خوشه‌ای"، مجله اقتصادی، 93(9): 90-71.


• ‏‫کیانوش، مهسا؛ جلیلی، محمد؛ احمدی، موسی و حسین آبادی ساده، داود، (۱۳۹۳)، "میزان درک و شناخت دانشجویان از دانش تأمین مالی شخصی (تحلیل رفتار دانشجویان نسبت به دانش تأمین مالی شخصی)"، فصلنامه دانش سرمایه­گذاری، 12(3): 53-41.


• ‏‫کریمی، آصف و بوذر جمهری، شهریار، (۱۳۹2)، "تحلیل موانع تأمین مالی برای شرکت­های کوچک و متوسط"، فصلنامه توسعه کار آفرینی، 1(6): 144-125.


• محصصی، احمد علی و معدن چی زاج، مهدی، (۱۳۹۴)، "اوراق منفعت برند ابزاری برای تأمین مالی شرکت­های دارای دارایی­های فکری و سرمایه انسانی"، فصلنامه دانش سرمایه­گذاری، 16(4): 123-111.


• مؤتمنی، علیرضا و طبقیان، نیما، (۱۳۹۴)، "شناسایی و اولویت­بندی روش­های تأمین مالی کسب و کارهای کوچک و متوسط با توجه به چرخه­ی عمر بنگاه"، فصلنامه چشم­انداز مدیریت مالی، شماره11: 82-71.


• مصطفی­زاده، آرمین، (۱۳۹۴)، "الگوی تأمین مالی بنگاه­های کوچک و متوسط، تحلیل بر مفهوم و اهمیت تأمین مالی بنگاه­های کوچک و متوسط"، طرح پژوهشی مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، شماره14380: 39-1.


• نوری، روح ال...؛ فتحی، سعید و یگانه، لیلا، (۱۳۹5)، "شناسایی علل مشکلات تأمین سرمایه­ی در گردشدر شرکت­های کوچک و متوسط کشور"، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، 3 (4): 16-1.


• یزدانی، مهدی و طیبی، سید کمیل، (۱۳۹۴)، "سازوکار اثـرگذاری نوسان‌های نرخ ارز بر تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور"، راهبرد اقتصادی، 13(4): 270-256.


• Abdulsaleh, A.M., & Worthington, A.C. (2013), “Small and Medium-Sized Enterprises Financing: A Review of Literature”, International Journal of Business and Management, 8(14).


• Abe, M., Troilo, M., & Batsaikhan, O. (2015), “Financing small and medium enterprises in Asia and the Pacific”, Journal of Entrepreneurship and Public Policy, 4(1), 2-32.


• Ali, Z., Gongbing, Bi., & Mehreen, A. (2019), “Predicting supply chain effectiveness through supply chain finance: Evidence from small and medium enterprises”, The International Journal of Logistics Management, 30(2), 488-505.


• Almansour, B., Almansour, Y., & Almansour, A. (2019), “Small and medium size enterprise: Access the financial and non-financial factors”, Management Science Letters, 9, 687-694.


• Barth, J.R., Lin, D., & Yost, K. (2011), “Small and Medium Enterprise Financing in Transition Economies”, Atlantic Economic Journal, 39(1), 19-38.


• Beck, T., Demirgüç-Kunt, A., & Pería, M. S. M. (2011), “Bank Financing for SMEs: Evidence Across Countries and Bank Ownership Types”, Journal of Financial Services Research, 39(1-2), 35-54.


• Cook, P., & Nixson, F. (2000), “Finance and small and medium-sized enterprise development”, Manchester: Institute for Development Policy and Management, University of Manchester.


• Cainelli, G., & Giannini, V. (2019), “Small firms and bank financing in bad times”, Springer science +Business Media, LLC, part of Springer Nature, 1-11.


• Erina, J., & Erins, I. (2015), “Assessment of Higher Education Financing Models in the CEE Countries”, Social and Behavioral Sciences, 177, 186-189.


• Forte, R., & Salomé Moreira, A. (2018), “Financial Constraints and Small and Medium-Sized Firms’ Export Propensity: Evidence from Portuguese Manufacturing Firms”, International Journal of the Economics of Business, 25(2), 223-241.


• Han, X., Zhang, H., Yu, X., & Wang, L. (2016), “Economic evaluation of grid-connected micro-grid system with photovoltaic and energy storage under different investment and financing models”, Applied Energy, 184, 103-118.


• Irwin, D., & Scott, J. M. (2010), “Barriers faced by SMEs in raising bank finance”, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 16(3), 245-259.


• Kaya, O., & Masetti, O. (2019), “Small- and medium-sized enterprise financing and securitization: Firm-level evidence from the euro area:SME financing” , Economic Inquiry, 57(1), 391-409.


• Kira, A. R., & He, Z. (2012), “The Impact of Firm Characteristics in Access of Financing by Small and Medium-sized Enterprises in Tanzania” , International Journal of Business and Management, 7(24).


• Lekkakos, S. D., & Serrano, A. (2016), “Supply chain finance for small and medium sized enterprises: the case of reverse factoring” , International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 46(4), 367-392.


• Liou, J.J., Tzeng, G.H. and Chang, H.C. (2007), “Airline safety measurement using a hybrid model”, Journal of Air Transport Manangement, (13) 4, 243-249.


• Luo, S., Zhang, Y., & Zhou, G. (2018), “Financial Structure and Financing Constraints: Evidence on Small- and Medium-Sized Enterprises in China” , Sustainability, 10(6), 1774.


• Owen, R., Deakins, D., & Savic, M. (2019), “Finance pathways for young innovative small- and medium-size enterprises: A demand-side examination of finance gaps and policy implications for the post-global financial crisis finance escalator” , Strategic Change, 28(1), 19-36.


• Scannella, E. (2012), “Project Finance in the Energy Industry: New Debt-based Financing Models” , International Business Research, 5(2).


• Schwab, L., Gold, S., & Reiner, G. (2018), “Exploring financial sustainability of SMEs during periods of production growth: A simulation study” , International Journal of Production Economics.


• Serrasqueiro, Z., & Nunes, P. M. (2012), “Is Age a Determinant of SMEs’ Financing Decisions? Empirical Evidence Using Panel Data Models” , Entrepreneurship Theory and Practice, 36(4), 627-654.


• Titiyal, R., Bhattacharya, S., & Thakkar, J.J. (2019), “The distribution strategy selection for an e-tailer using a hybrid DANP VIKOR MCDM model” , Benchmarking: An International Journal, 26(2), 395-433.


• Ughetto, E., Cowling, M., & Lee, N. (2019), “Regional and spatial issues in the financing of small and medium – sized enterprises and new ventures” , Regional Studies, 53:5, 617-619.


• Xiang, D., Chen, J., Tripe, D., & Zhang, N. (2018), “Family firms, sustainable innovation and financing cost: Evidence from Chinese hi-tech small and medium-sized enterprises” , Technological Forecasting and Social Change.


• Xia, L., Zhang, W., & Han, Q. (2019), “Research on the impact of financial ecological environment SMEs financing” , Ekiloji, 28(107), 3383-3391.


• Yoshino, N., & Taghizadeh-Hesary, F. (2018), “Optimal credit guarantee ratio for small and medium-sized enterprises’ financing: Evidence from Asia” , Economic Analysis and Policy