شناسایی ابعاد و شاخص های توسعه فرهنگ سازمانی مدارس و نقش آن در توسعه اقتصادی: یک پژوهش داده بنیاد

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

مریم ساسانیان ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات)
عباس خورشیدی ² (استاد، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران)
فاطمه حمیدی فر ³ (استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
اصغر مشبکی ⁴ (استاد،گروه مدیریت بازرگانی،دانشکده مدیریت،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران)
علی رضا عراقیه ⁵ (استاد، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/05/25 تاریخ پذیرش : 1400/06/02 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: فرهنگ سازمانی, مدارس ابتدایی, مولفه های توسعه فرهنگ,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های توسعه فرهنگ سازمانی برای مدارس ابتدایی استان البرز و نقش آن در توسعه اقتصادی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات کیفی از نوع داده بنیاد است. در بخش کیفی متخصصان و صاحب نظران آموزش و پرورش(که سوابق علمی و اجرایی در آموزش و پرورش دارند) و اساتید دانشگاهی (عضو هیات علمی، دارای سوابق پژوهشی مرتبط با فرهنگ سازمانی) به عنوان جامعه پژوهش در نظر گرفته شدند که با روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات اسناد ملی و بین المللی مرتبط با موضوع بررسی و همچنین از مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته استفاده گردید. مصاحبه‌‌ها تا رسیدن به اشباع نظری در ابعاد و مولفه های پژوهش پیش رفت و سپس با تصمیم محقق متوقف شدند. در نهایت پس از جمع‌‌آوری اطلاعات از بخش‌‌های مصاحبه و بررسی منابع، داده ها از طریق کدگذاری (باز، محوری و انتخابی)، تحلیل شد. برای تعیین اعتبار یافته‌‌ها، علاوه بر اینکه داده‌‌ها با مطالعه مبانی نظری، پیشینه تحقیق، منابع، مصاحبه با افراد کانونی انتخاب و تأیید شدند. یافته های پژوهش بیانگر آن بود که در مجموع 9 بعد و 80 شاخص از مصاحبه‌ها در خصوص فرهنگ سازمانی در مدارس ابتدایی استان البرز احصا گردید. ابعاد شناسایی شده عبارت بود از: بعد ساختار سازمانی، اهداف سازمانی، سرمایه انسانی، رهبری، راهبرد، سرمایه اجتماعی، محیط سازمانی، تکنولوژی سازمانی و سرمایه روان‌شناختی

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to identify the dimensions and indicators of organizational culture development for primary schools in Alborz province. This research is applied in terms of purpose and in terms of collecting qualitative information of the grounded theory type. In the qualitative section, education specialists and experts (who have scientific and executive backgrounds in education) and university professors (faculty members, with research backgrounds related to organizational culture) were considered as the research community. Targeted snowballs were selected. Semi-structured exploratory interviews were used to collect information on national and international documents related to the subject of the study. The interviews went on until the theoretical saturation in the dimensions and components of the research and then stopped with the decision of the researcher. Finally, after collecting information from the interview sections and reviewing the sources, the data were analyzed through coding (open, axial and selective). To determine the validity of the findings, in addition to the data were selected and confirmed by studying the theoretical foundations, research background, sources, interviews with focal people, the opinions and guidelines of a group of experts were taken into account and final coding was done before coding. Findings showed that a total of 9 dimensions and 80 indicators of interviews about organizational culture in primary schools in Alborz province were counted. The identified dimensions were: organizational structure, organizational goals, human capital, leadership, strategy, social capital, organizational environment, organizational technology and psychological capital

منابع و مأخذ:

اسماعیلی، انصاری، محمداسماعیل. شائمی برزکی، علی و صفری، علی. (1390). فرهنگ سازمانی با رویکرد زمینه ای. جامعه شناسی کاربردی، 22(42): 121-142.

رابینز، استیفن. (2018). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی. 

ربیعی، حسینعلی. (1392). ارائه الگوی فرهنگ سازمانی متناسب با سازمان­های دانش محور. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت منابع انسانی. دانشگاه ازاد اسلامی شاهرود.

درویش، مهدی. (1398). فرهنگ سازمانی و بهره وری. ویژه نامه تحول اداری، خرداد 1373. 

سنجقی، محمدابراهیم. اخوان، پیمان. اجاقی، حامد. (1392). طراحی مدل تعاملی گونه­های فرهنگ سازمانی و فرآیند­های مدیریت دانش. پژوهش مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع). 5 (1): 23-42.

حسینی، سیدجعفر. طاهری فرد، علی(1389) نگاهی به نقش آموزش در توسعه سرمایه انسانی. فصلنامه سیاست پژوهی علم، فناوری و نوآوری.20(47). 57-65

عباسی، همایون. سجادی، سیدنصرالله. عیدی، حسین. لقمانی، محسن. (1396). تبیین مدل فرهنگ سازمانی در فدراسیون­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مدیریت و توسعه ورزش، 1(10): 19-36.

عسکری وزیری، علی، زارعی متین، حسن، امیری، علینقی. (1391). ارائه الگوی مولفه­های فرهنگ سازمانی با رویکرد اسلامی و مبتنی بر نهج­البلاغه. مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(3): 401-422. 

فرهی بوزنجانی، برزو. سنجقی، محمدابراهیم. بازرگانی، محمد. سلطانی، محمدرضا. (1392). طراحی و تبیین مدل شناخت، سنجش و مدیریت فرهنگ سازمانی. راهبرد فرهنگ، (21).

فضایلی، احمد. شمشیشیری، علی. (1392). ارائه چارچوب مفهومی مدل فرهنگ سازمانی فقه محور، ولایت مدار و مبتنی بر کرامت انسانی در سازمانهای نظارتی، آفاق امنیت، 5 (18): 35-65.

قدسیان، نرگس. درانی، کمال. پورشافعی، هادی. اسدی یونسی، محمدرضا. (1393). الگوی فرهنگ سازمانی سازمان­های آموزشی EOCM (مورد مطالعه: آموزش و پرورش شهر بیرجند). مدیریت فرهنگ سازمانی، 2 (13): 365-341.

محمدی، علیرضا(1385) بررسی نقش آموزش در رشد اقتصادی: مورد استان فارس. تعلیم و تربیت. 22(4). 57-84

هچ، ماری جو. (2019). نظریه سازمان: مدرن، نمادین، تفسیری و پست مدرن. ترجمه حسن دانایی فرد، تهران: موسسه مهربان نشر.

 

Chen, C., & Huang, J. (2009). Strategic human resource practices and innovation performance — The mediating role of knowledge management capacity, Journal of Business Research , 62, PP: 104–114.

Chang, S. E. and Lin, C. (2017). Exploring Organizational Culture for Information Security
Management, Industrial Management & Data Systems, 107 (3): 438-458.

Doherty, A., & Macintosh, W. E. (2010). The influence of organizational culture on job
satisfaction and intention to leave. Sport Management Review, 13: 106–117.

Dauda, R. (2010). Investment in Education and Economic Growth in Nigeria: An Empirical Evidence. International Research Journal of Finance and Economics , pp. 158-169.

Green, L. C. (2014). Redesigning Relationships: Understanding Organizational Culture during Change Initiatives. A Thesis Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Arts in Learning and Training, USA: Royal Roads University.

Hofstede, G.; Neuijen, B.; Ohayv, D.; Saders, G. (1990). Measuring Organizational Cultures: A Qualitative and Quantitative S tidy Across Twenty Cases. Administrative
Science Quarterly, 354(2), 286-316.

Johansson C., Åström S., Kauffeldt A., Helldin E., Carlström E.; (2014). Culture as a predictor of resistance to change: A study of competing values in a psychiatric nursing context; Health Policy, 114(2–3): ….

Khan, I.; Usoro, A.; Majewski, G. (2010). An Organizational Culture Model for Comparative Studies: A Conceptual View. International Journal of Global Business, 3(1): 53-82.

Krekeler Wiete, A., (2013). Connecting organizational culture to performance, human capital institute.

LaCasse, A. J. (2013). A Multi Method Organizational Culture Analysis of State Correctional Institution Using a Modified Denison Organizational Culture Survey. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Education, USA: Minnesota University.

Macintosh, E. W.; Doherty, A. (2010). The influence of organizational culture gob
satisfaction and intention to leave sport management association of Australia and New
Zealand.

Maecillo, P.; Graces, I. (2010). The cultural organization model: A review of the organizational culture literature. Retrived at:www.pateiciomorcillo.com/otras.html.

Peters.T. J.; Waterman, R. H. (2009). In search of excellence‌: lessons‌ from‌ America's best-run‌ companies. New York, Collins business essentials.

Reiman, T., Oedewald, P., & Rollenhagen, C. (2015). Characteristics of organizational culture at the maintenance units of two Nordic nuclear power plants. Reliability Engineering and System Safety, 89: 331–345.

Sachin K. P., Ravi K.; (2012). Organizational culture a HR strategy for successful knowledge management; Strategic HR Review, 11: ….

Schein, E. H. (1992). Organizational culture and leadership. San Francisco, GooseyBass.

Cameron, K. S., & Quinn, R. E., (2011). Diagnosing and changing organizational culture: based on the competing values framework (Rev. ed.). San Francisco, Jossey-Bass.