اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد بهره وری با تأکید بر سرمایه ی انسانی و کیفیت نهادی در ایران؛ کاربردی از آنالیز موجک پیوسته

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

فاطمه السادات علوی ¹ , نظر دهمرده ²

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
2 - استاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/09/24 تاریخ پذیرش : 1398/10/09 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: رشد بهره وری کل عوامل, آنالیز موجک پیوسته, سرمایه گذاری مستقیم خارجی, کیفیت نهادی, سرمایه انسانی,

چکیده مقاله :

بررسی رابطه‌ی میان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد بهره‌وری کل عوامل یکی از مباحث مناقشه‌آمیز در اقتصاد است. بهره-وری کل عوامل از مهم‌ترین منابع تامین‌کننده رشد اقتصادی در بسیاری از کشورها است اما در اقتصاد ایران از سطح پایینی برخوردار است. از سوی دیگر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با انتقال فناوری به شرط وجود ظرفیت‌های جذب کننده در کشور میزبان می‌تواند در افزایش بهره‌وری موثر باشد. بنابراین بررسی این ایده که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تعامل با سرمایه‌ی انسانی و کیفیت نهادی، به عنوان ظرفیت‌های جذب کننده، اثرگذاری قابل توجهی بر رشد بهره‌وری دارد ضرورت دارد. برای این منظور، در این پژوهش از داده‌های سری زمانی دوره 1989-2017 در ایران و آنالیز موجک پیوسته در نرم افزار متلب b2018 استفاده شد تا با تحلیل در حوزه‌ی زمان فرکانس بینش جدیدی در این خصوص ایجاد شود. نتایج نشان داد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به تنهایی در افق کوتاه‌مدت و میان‌مدت به صورت محدود رشد بهره‌وری را تحریک می‌کند. با در نظر گرفتن سرمایه‌ی انسانی و کیفیت نهادی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در افق بلندمدت (بیش‌تر از 6 سال) اثرگذاری مستقیم و شدیدی بر رشد بهره‌وری دارد. با تحلیل نتایج تحقیق، سرمایه انسانی ماهر و اصلاحات نهادی برای جذب سرمایه خارجی و اثرگذاری آن بر بهره‌وری ضرورت دارد.

چکیده انگلیسی:

The examination of correlation between foreign direct investment (FDI) and total factor productivity growth is one of the controversial issues in economy. Total factor productivity is one of the most important sources of economic growth in many countries, but it remains at low level in Iran's economy. On the other hand, foreign direct investment can be effective in increasing productivity by transferring technology, provided that there are absorption capacities in the host country. Therefore, it is necessary to examine the idea that FDI in interaction with human capital and institutional quality, as absorptive capacities, has a significant impact on productivity growth. For this purpose, in this study, data from 1989-2017 period in Iran and continuous wavelet analysis in content software were used to provide a new insight into time-frequency analysis. The results show that FDI alone in the short and medium term stimulates productivity growth in a limited way. In terms of human capital and institutional quality, long-term foreign direct investment (over 6 years) has a direct and significant impact on productivity growth. According to the findings of the study, skilled human capital and institutional reforms are needed to attract foreign investment and influence its productivity.

منابع و مأخذ:

• احسانی، محمدعلی و طاهری بازخانه، صالح (1397). کاربرد تبدیل موجک پیوسته در کشف پویایی‌های رابطه‌ی علّی بین نقدینگی و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن با تورم؛ مطالعه­ی موردی اقتصاد ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، دوره53، شماره2، 278 -235.


• احمدی، علی؛ دهنوی، جلال و حق نژاد، امین (1390). رشد اقتصادی و سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه؛ یک تجربه و تحلیل مبنی بر داده های پانلی. پژوهشنامه اقتصادی، دوره 11، شماره2 ، 180-159.


• امینی، علیرضا؛ ریسمانچی، هستی و فرهادی­کیا، علیرضا. تحلیل نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در ارتقای بهره­وری کل عوامل (TFP)؛ یک تحلیل داده های تابلویی بین کشوری. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، دوره 13، شماره 43، 80-43.


• برادران شرکا، حمیدرضا و ملک الساداتی، سعید (1387). تاثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب. فصلنامه راهبرد، دوره 1، شماره 49، 52-27.


• حسین زاده بحرینی، محمدحسین (1383). عوامل موثر بر امنیت سرمایه­گذاری در ایران. فصلنامه جستارهای اقتصادی، دوره 1، شماره2، 156-109.


• حسینی، سید صفدر و مولایی، مرتضی (1385). تاثیر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی. فصلنامه پژوهش اقتصادی، دوره 6 ، شماره 21، 79-57.


• شاه آبادی، ابوالفضل(1382). بررسی عوامل تعیین کننده بهره­وری کل عوامل اقتصادی در ایران. فصلنامه مفید، دوره 9، شماره 38 ، 58-27.


• رحمانی، تیمور و معتمدی، سیما (2018). تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر تشکیل سرمایه، بهره‌وری نیروی کار و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه.فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی،  دوره 8، شماره 30، 132-117.‎


• مهرآرا، محسن و اسدیان، زینب (1388). تاثیر حکمرانی خوب بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورها با درآمد متوسط. مجله مطالعات اقتصاد بین الملل، دوره20، شماره 2 ،20-1.


• موتمنی، مانی و شهریار، زروکی(1391). تحلیل علیت سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی با تاکید بر ناهمسانی رفتار در داده­های تابلویی. مجله اقتصاد مقداری، دوره 9، شماره 4 ، 66-45.


• نوربخش، فرهاد(1383). رابطه سرمایه انسانی با سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه: شواهد تجربی جدید. فصلنامه اقتصاد سیاسی، شماره 2،دوره 6، 44-6.


• Aguiar-Conraria, L., Azevedo, N., & Soares, M.J. (2008). Using wavelets to decompose the time-frequency effects of monetary policy. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 387, 2863–2878.


• Aguiar-Conraria L., & Soares M.J. (2011). The Continuous Wavelet Transform: A Primer. NIPE Working Paper Series.


• Alfaro, L., Kalemli-Ozcan, S., and Sayek, S. (2009). FDI, Productivity and Financial Development. The World Economy 32 (1), 111-35.


• Ay, A., & Yardimci, P. (2007). The role of trade and human capital in endogenous economic growth and technological change of Turkey (1963-2002): A cointegration analysis of Peseran’s bound test. Journal of Economics Business and Finance, 22(252), 99-115.


• Baltabaev B (2014) FDI and total factor productivity growth: new macro evidence.World Econ 37(2):311–334.


• Borensztein, E., De Gregorio, J., & Lee, J. W. (1998). How does foreign direct investment affect economic growth?. Journal of international Economics, 45(1), 115-135.


• Çakmak, E., & Gümüş, S. (2005). Human capital and economic growth in Turkey: an econometric analysis (1960-2002). Ankara Üniversity SBF Journal, 60(1), 59-72.


• Cooray, A., Mallick, S., & Dutta, N. (2014). Gender‐specific Human Capital, Openness and Growth: Exploring the Linkages for S outh A sia. Review of Development Economics, 18(1), 107-122.


• Cooray, A., Dutta, N., & Mallick, S. (2017). Trade openness and labor force participation in Africa: the role of political institutions. Industrial Relations: A Journal of Economy and Society, 56(2), 319-350.‏


• Daubechies, I. (1992). "Ten lectures on wavelets". CBMS-NSF Regional Conference Series in Applied Mathematics, 61, Philadelphia: SIAM.


• Demena, B. A., & van Bergeijk, P. A. (2017). A meta‐analysis of FDI and productivity spillovers in developing countries. Journal of Economic Surveys, 31(2), 546-571.‏


• De Mello, L. R. (1999). Foreign direct investment-led growth: evidence from time series and panel data. Oxford economic papers, 51(1), 133-151.


• Görg, H., & Greenaway, D. (2004). Much ado about nothing? Do domestic firms really benefit from foreign direct investment?. The World Bank Research Observer, 19(2), 171-197.


• Goupillaud, P., Grossman, A., & Morlet, J. (1984). "Cycle-octave and related transforms in seismic signal analysis". Geoexploration, 23, 85–102.


• Grinsted, A., Moore, J.C., Jevrejeva, S., (2004). "Application of the cross wavelet transform and wavelet coherence to geophysical time series". Nonlinear Processes in Geophysics, 11, 561–566.


• Harrison A, Rodríguez-Clare A (2010) Trade, foreign investment, and industrial policy for developing countries. In: Rodrik D, Rosenzweig MR (eds) Handbook of development economics, vol 5. Elsevier,Amsterdam, pp 4039–4214.


• Herzer, D. and Klasen, S. (2008) 'In search of FDI-led Growth in Developing Countries: The Way Forward'. Economic Modelling 25 (5), 793-810.


• Herzer, D. (2011). The long-run relationship between outward foreign direct investment and total factor productivity: Evidence for developing countries. The Journal of Development Studies, 47(5), 767-785.


• Herzer, D., & Donaubauer, J. (2018). The long-run effect of foreign direct investment on total factor productivity in developing countries: a panel cointegration analysis. Empirical Economics, 54(2), 309-342.‏


• Kaufmann, D., A. Kraay and P. Zoido-Lobatón (1999), Aggregating Governance Indicators, Washington DC: World Bank Policy Research Department Working Paper, No. 2195.


• Kholdy, S. (1995). Causality between foreign investment and spillover efficiency. Applied economics, 27(8), 745-749.


• Knack, S., & Keefer, P. (1997). Does social capital have an economic payoff? A cross-country investigation. The Quarterly journal of economics, 112(4), 1251-1288.‏


• Li, C., Murshed, S. M., & Tanna, S. (2017). The impact of civil war on foreign direct investment flows to developing countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 26(4), 488-507.


• Li, C., Murshed, S. M., & Tanna, S. (2017). The impact of civil war on foreign direct investment flows to developing countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 26(4), 488-507.


• Li, C., & Tanna, S. (2019). The impact of foreign direct investment on productivity: New evidence for developing countries. Economic Modelling, 80, 453-466. 


• Lin, C. H., Lee, C. M., & Yang, C. H. (2011). Does foreign direct investment really enhance China's regional productivity? The Journal of International Trade & Economic Development, 20(6), 741-768.‏


• Liu, Z. (2008). Foreign direct investment and technology spillovers: Theory and evidence. Journal of Development Economics, 85(1-2), 176-193.


• Liu, W. S., Agbola, F. W., & Dzator, J. A. (2016). The impact of FDI spillover effects on total factor productivity in the Chinese electronic industry: a panel data analysis. Journal of the Asia Pacific Economy, 21(2), 217-234.


• Loh, L. (2013). Co-movement of Asia–Pacific with European and US stock market returns: a cross-time-frequency analysis. Research in International Business and Finance, 29, 1–13.


• Lucas Jr, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of monetary economics, 22(1), 3-42.


• Pessoa, A (2005). FDI and TFP in OECD countries: evidence from aggregate data.FEP working papers, n.188,Universidade do Porto, Faculdade de Economia do Porto.


• Roueff, F., & Sachs, R. (2011). Locally stationary long memory estimation. Stochastic Processes and their Applications, 121(4), 813–844.


• Rua, A. and Nunes, L.C. (2009). "International comovement of stock market returns: A wavelet analysis". Journal of Empirical Finance, 16, 632-639.


• Shepotylo, O. (2006), Regional Governance Infrastructure: the Positive Externality on the Inflow of Foreign Direct Investment, University of Maryland.


• Slesman, L., Baharumshah, A. Z., and Wohar, M. E. (2015). Capital Inflows and Economic Growth: Does the Role of Institutions Matter?. International Journal of Finance & Economics 20 (3), 253-275.


• Smarzynska Javorcik, B. (2004). Does foreign direct investment increase the productivity of domestic firms? In search of spillovers through backward linkages. American economic review, 94(3), 605-627.


• Solow, R. M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics 70 (1), 65-94.


• Tanna, S., Li, C., and De Vita, G. (2018). The Role of External Debt in the Foreign Direct Investment - Growth Relationship. International Journal of Finance & Economics 23 (4), 393–412.


• Torrence, C., & Compo, G. (1998). A practical guide to wavelet analysis. Bulletin of the American Meteorological Society, 79: 61–78.


• Torrence, C., & Webster P. J. (1998). The annual cycle of persistence in the El Niño Southern Oscillation. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 124, 1985–2004.


• Wang, M., & Wong, M. S. (2009). Foreign direct investment and economic growth: The growth accounting perspective. Economic Inquiry, 47(4), 701-710.‏


• Wen, Y. (2005). Understanding the inventory cycle. Journal of Monetary Economics. 52(8), 1533-1555.


• Zhang, K. (2001). Does Foreign Direct Investment Promote Economic Growth? Evidence form East Asia and Latin America. Contemporary Economic Policy, 19(2), 175-185.


• https://www.un.org/ldcportal/comprehensive-programmes-of-action-for-ldcs/