طراحی الگوی تصمیمات مالی مشارکت کنندگان خرد وکلان نظام مالی در راستای توسعه‌ بازارهای مالی ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

حسین اسلامی مفیدآبادی ¹ , حمیدرضا وکیلی فرد ² , هاشم نیکومرام ³ , سید جمال‌الدین طبیبی ⁴

1 - دانش آموخته دکتری تخصصی رشته مدیریت مالی، دنشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران.
2 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران
3 - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران،ایران
4 - استاد و ﻋﻀﻮ هیئت‌علمی داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و تحقیقات، تهران،ایران.

تاریخ دریافت : 1397/08/13 تاریخ پذیرش : 1397/11/06 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه: مشارکت کنندگان خرد و کلان نظام مالی, توسعه‌ مالی, تصمیمات مالی, بازارهای مالی, بازارهای مالی ایران,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی تصمیمات مالی مشارکت کنندگان خرد و کلان نظام مالی در راستای توضیح دهندگی توسعه‌ بازارهای مالی ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف نیز کاربردی است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا، بر اساس مطالعه و مرور مبانی نظری موجود، متغیرهای مستقل پژوهش یعنی آمیختۀ های تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها، به عنوان عامل توضیح دهندگی توسعه بازارهای مالی (متغیر وابسته) معرفی شدند. سپس، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد (384) نفر نمونه تعیین و با توزیع پرسشنامه در بین آنها داده های پژوهش نیز گردآوری شد. همچنین، برای تحلیل داده‌ها و تخمین الگوی‌های تجربی پژوهش از الگوسازی معادلات ساختاری ((SEM استفاده‌ شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که هرکدام از آمیخته‌های تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها تأثیر معناداری بر توسعه بازارهای مالی ایران دارد. از اینرو، این نتایج، بیانگر آن است که مدیریت صحیح و همزمان تعاملات اقتصادی و مالی بین دولت، شرکت‌ها و خانوارها با توجه به آمیختۀ تصمیمات مالی که هرکدام در اختیار دارند، می توانند نقش بسزایی بر جریان افزایش مشارکت بازارهای مالی ایران داشته باشد؛ به طوری که این امر در نهایت به سهم خود می تواند منجر به توسعه بازارهای مالی و باعث رشد اقتصادی ایران گردد.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this research was designing a model of financial recisions of micro and macro financial participations of financial system to explain of the development financial mrkets in Iran. This research was conducted as descriptive - survey and also from of the target perspective was the kind of applied research. Therefore, in order to achieve this goal, firstly, based on the study and existing literature review, the independent research variables, that's mean, the mix financial decisions making of government (MDFG), the mix financial decision making of corporation (MDFC), the mix financial decision making of household (MDFH), were introduced as an explanatory factor for the development of financial markets (dependent variables). Then, by using of the Krejci & Morgan method, was determined the 384 person as statistic sample, and the gathering the research data from of the questionnaires that distributed in among of this sample. Moreover, to analyze of the data and estimating empirical modeling of research has been used to structural equation model (SEM). The findings of this research show that each of the mix financial decisions making of government (MDFG), the mix financial decision making of corporation (MDFC), the mix financial decision making of household (MDFH), was a significant effect on the development of financial markets in Iran.

منابع و مأخذ:

• ُاسکو نژاد، محمدمهدی.، (1368). اقتصاد مهندسی. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ویرایش دوم.


• اسلام دوست, نعیم, غلامی, الهام.، (1396). بررسی تأثیر توسعة مالی بر تأمین مالی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصاد وکسب وکار،8 (15)، صص: 15-26.


• اسلامی بیدگلی،غلامرضا؛ احتشام راثی، رضا.،(1390). کاربرد تئوری بازی‌ها در ارزیابی سرمایه‌گذاری در سهام. مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره یازدهم، پاییز 1390، صص:95-123.


• اشرفی یکتا، خداپرست مشهدی مهدی، سلیمی‌فر مصطفی.، (1393). نقش دولت‌ها در توسعه مالی: مطالعه موردی کشورهای عضو اوپک . فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. ۱۳۹۳،۲۲ (۷۰) :صص:۲۰۵-۲۲۲.


• پتفت، آرین؛ مؤمنی راد، احمد.، (1394). سیر تحول نحوه مداخله دولت در اقتصاد از منظر حقوق عمومی(از دولت رفاه تا دولت فرا تنظیمی)، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی(علمی- پژوهشی)، سال (دوره)17، شماره 47، پاییز 1394،صص: 204-185.


• جهانگرد اسفندیار؛ عسگری، علی.، (1390). بررسی اثر توسعه مالی دفترکی سیاست پولی در کشورهای توسعه افته و درحال‌توسعه. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، تابستان1390،دوره1، شماره4، صص:147 –


• حساس یگانه،یحیی؛ افخمی، عادل.،(1397).مدلسازی رفتاری تصمیمات سرمایه‌گذاری فرشتگان کسب ‌وکار(سرمایه‌گذار). دانش سرمایه‌گذاری،7(28)،صص:313-330.


• حیدری، حسن؛ علی نژاد، رقیه.، (1394). بررسی تأثیر کارایی دولت و توسعه مالی بر رشد اقتصادی: مشاهداتی از هشت کشور بزرگ اسلامی. نشریه علمی پژوهشی پژوهش های اقتصاد و توسعه منطقه ای. سال 22، شماره. ۹، (۱۳۹۴)،صص:187-161.


• دورنبوش، رودریگر و استانلی، فیشر.، (1371). اقتصادکلان. مترجم: محمدحسین تیزهوش تابان انتشارات سروش. تهران.


• رسولی نژاد، احسان؛ نصر اصفهانی، محمد.،(1394). طراحی مدل مصرف کلان یک کشور اسلامی با استفاده از رویکرد مدل‌سازی تفسیری ساختاری(ISM)، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست‌های راهبردی و کلان، سال3، شماره 10، تابستان 1394، صص: 63-88.


• شکر خواه، جواد؛ و قاصدی دیزجی، کیوان؛ (1395).تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر تصمیمات تأمین مالی مدیران، نشریهمطالعات تجربی حسابداری مالی، دوره 13، شماره 51،پاییز 1395، صص:120-87 .


• صادقی، سید کمال؛ رنج پور، رضا؛ باقر زاده آذر، فاطمه؛ موسوی، سها.، (1394). تأثیر سیاست‌های مالیاتی بر توسعه بازارهای مالی. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، مقاله 2، دوره20، شماره 65، زمستان 1394، صص:37-61.


• عباسی، غلامرضا.، (1388). همگرایی توسعه مالی و تولید بخش صنعتی در ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی مدل‌سازی اقتصادی، دوره 3، شماره7، بهار 1388، صص:137-154.


• عبدالله خانی؛ حمیده افشاری؛ میر هادی حسینی کندلجی.،(1393).آزمون تصمیمات تأمین مالی، زمان‌بندی بازار و سرمایه‌گذاری واقعی در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال اول، شماره اول، شماره پیاپی(1)،تابستان1392،صص:122-109.


• عرب‌مازار، علی‌اکبر؛ آهنگر، زینب.، (1388). بررسی اثر توسعه بازارهای مالی بر رشد اقتصادی ایران طی دوره۱۳۸۳-۱۳۷۳. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره ۱۷، شماره۴۹، بهار ۱۳۸۸،صص:۵۵-۷۲.


• فابوزی، فرانک جِی.، نیو، ادوین. اِچ.، زو، گوفو.، (1394). اقتصاد مالی(جلد اول). ترجمۀ رضا طالبلو و بهاره عریانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، انتشارات سمت، مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی.


• کمیجانی، علی‌اکبر؛ متوسلی، محمود؛ پورستمی، ناهید.، (1388). چارچوب نظری تبیین عوامل مؤثر بر توسعه مالی(با تأکید بر مدل ویلیام سون)، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی (علمی-پژوهشی)، سال هفدهم، شماره50، تابستان 1388، صص:29-5.


• مانی،کامران.، پژویان، جمشید.، محمدی، تیمور.، (1390). بررسی تاثیر مالیات بر رابطه بازارهای مالی و رشد اقتصادی. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، مقاله 1، دوره 11، شماره 42 - شماره پیاپی 3، پاییز 1390،صص:13-37.


• محمدی، حسین؛ اعلایی، محمدمهدی؛ اصغر نژاد، الهام.، (1393). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه مالی در کشورهای عضو سازمان اجلاس اسلامی، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست‌های راهبردی و کلان، سال(دوره) 2، شماره 6، تابستان 1393، صص: 37-25.


• معصومی، عباس؛ احمد مدرس؛خسرو منطقی؛ (1390). بررسی متغیرهای مالی مؤثر بر تصمیمات سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران نهادی، پایان‌نامه دانشگاه‌های خارج کشور واقع در قاره اروپا، دانشکده علوم اقتصادی، دانشکده علوم اقتصادی، کارشناسی ارشد. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک).


• مقدس، فرنوش؛ فتحی، سعید؛ عرب صالحی.، (1390). تأثیر محدودیت‌های مالی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه دولتی، وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، دانشگاه اصفهان،دانشکده علوم اداری و اقتصاد،1390، کارشناسی ارشد، ایران.


• نانفروش, مهدی, دیزجی, منیره.، (1395). تاثیر اندازه دولت و بازبودن تجاری بر توسعه مالی کشورهای منتخب جهان. اقتصاد کاربردی, 6(پاییز و زمستان 1395)،صص: 65-76.


• همتی، مریم؛رامین، مجاب؛ (1389). بررسی سیاست‌های مختلف توسعه بخش مالی با توجه به ساختار اقتصادی کشور، نشریه اقتصادی ماهانه تازه‌های اقتصاد، زمستان 1389، سال هشتم، شماره،130، صص:55-49.


• Abu-Bader, S. & A. S. Abu-Qarn ., (2008), "Financial Development and Economic Growth:The Egyptian Experience", Journal of Policy Modeling, Vol. 30, Issue 5, September–October, PP. 887–898, Access by www.sciencedirect.com.


• Almeida, H., and Campello, M., (2007), Financial constraints, asset tangibility, and corporate investment, Review of Financial Studies, Vol. 20, PP:1429–1460.


• Antzoulatos, A.; Koufopoulos, K.; Lambrinoudakis, C.; Tsiritakis E. 2016. “Supply of Capital and Capital Structure: The Role of Financial Development”, Journal of Corporate Finance 38, 166-195.


• Baltagi,B., Demetriades, P., Law, S. H, (2008), “Financial Development and Openness: Evidence from panel data”, Journal of Development Economics,Volume 89, Issue 2, July 2009, PP:285-296.


• Bayraktar, Nihal., (2014) ,Measuring relative development level of stock markets: Capacity and effort of countries. Borsa Istanbul Review, Volume 14, Issue 2, June 2014, PP:74–95.


• Beck, Thorsten; Demirguc-Kunt, Ash; Levine, Ross. (2000). "A new database on the structure and development of the financial sector (English)". The World Bank economic review. Vol. 14, no. 3 (September 2000), pp. 597-605. http://documents.worldbank.org/curated/en/418781468337873943/A-new-database-on-the-structure-and-development-of-the-financial-sector.


• Bengs, C. and H. Loikkanen, (1991), The Finnish housing market: Structure, institutions and policy issues, in: B.


• Calderon, C. & L. Liu., (2003), "The Direction of Causality between Financial Development and Economic Growth", Journal of Development Economics, Vol. 72, PP. 321–34.


• Casadio, Paolo., and Paradiso, Antonio., (2010), The Household Sector Financial Balance, Financing Gap,Financial Markets, and Economic Cycles in the US Economy: A Structural VAR Analysis. Levy Economics Institute, November 2010,Working Paper No. 632.


• Deaton, A. and J. Mullbauer (1980), “An Almost Ideal Demand System”, American Jurnal of Economic Review, No. 70, PP:312-326.


• Deidda,L., (2006), Interaction  Between  Economic  and  Financial  Development. Journal of Monetary Economics, Volume 53, Issue 2, March 2006, PP: 233-248


• Fama E.F., and K.R. French (2004.b). "Financing Decisions: Who Issues Stock", Journal of Financial Economics,Volume 76, Issue 3, June 2005, PP:549-582.


• Fama, E. F., (1978). The effects of a firm’s investment and financing decisions on the welfare of its security holders. American Economic Review, 68, 272-284.


• Foucault, ,  Gehrig  T., (2008).  Stock  Price  Informativeness,  Cross-Listings,  and  Investment Decisions. Journal of Financial Economics,88, 146-168.


• Ganić, Mehmed and Ismić, Betul and Sarajcic, Sahrudin., (2016), Does Financial Deepening Spur the Economic Growth? Evidence from Bosnia and Herzegovina (June 7, 2016). Journal of Economic Cooperation and Development, Vol. 37, No. 1, 2016. PP:131-158. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2805896.


• Girma, S. & A. Shortland, A., (2004), "The Political Economy of Financial Development", Working Paper, No.04/21.


• Girma, S., & Shortland, A. (2007). The political economy of financial development. Oxford Economic Papers, 60, 567–596.CrossRefGoogle Scholar.


• Goldsmith, R.W. (1969). Financial Structure and Development. New Haven,CT: Yale University Press.


• Gurley, J.G., Shaw, E.S. (1955). "Financial Aspects of Economic Development". The American Economic Review 45(4),PP: 515-538.


• Hårsman, B. and J.M. Quigley, eds., (1991), Housing markets and institutions: A comparative analysis (Kluwer Academic Publishers, Deventer).


• Hicks, J. (1969), A Theory of Economic History, Oxford: Clarendon Press.


• Hubbard, R.G. (1997), Money, the Financial System, and the Economy, Second Edition, Addison Wesley Longman, Inc.


• Koskela, E. and M. VirÈn, (1991), Inflation, capital markets and household saving in Nordic countries, Paper presented at the International Conference on ‘Saving behaviour: Theory, international evidence and policy implications’, Helsinki, Aug.


• Koskela, Erkki., Loikkanen, Heikki A.,Virén, Matti E. E., (1992). House prices, household saving and financial market liberalization in Finland. European Economic Review, Volume 36, Issues 2–3, April 1992, PP: 549-558.


• Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, PP: 607-610.


• Lauretta, E., (2017), The hidden soul of financial innovation: An agent-based modelling of home mortgage securitization and the finance-growth nexus. Economic Modelling, Volume 68, January 2018, PP: 51-73.


• Loikkanen, H., (1991), Tenure choice and housing demand: Evidence from Finland, in: J. Conijn, F. Dieleman, P.


• Lucas, R.E., (1988),“ On the Mechanics of Economic development”, Journal of Monetary Economics,Volume 22, Issue 1, July 1988, PP:3-42.


• F., (1967),  “Theories of the Firm:  Marginalist, Behavioral, Managerial.”  The American Economic Review 57 (March), PP:1–33.


• Mckinnon, R. I. (1973), Money and Capital in Economic Development, Brookings Institution, Washington, DC.


• McKinnon, Ronald I. (1973). Money and Capital in Economic Development, Washington, DC: The Brookings Institution.


• Michiels, Anneleen and Molly, Vincent., (2017). Financing Decisions in Family Businesses: A Review and Suggestions for Developing the Field. Family Business Review, 2017, Vol.30(4),PP: 369–399.


• Modigliani, F and M.H. Miller (1958)“The cost of capital, corporate finance, and the theory of investment.”American Economic Review 48(4): PP:261–297.


• Modigliani, F and Miller, M., (1963), Corporate income taxes and cost of capital: a correction, American Economic Review, 53:PP: 443-453.


• Moshabesha, M. (2011), The Relationship between Financial Development and Manufacturing Sector Growth: Evidence from Southern African Customs Union Countries, Thesis, the Degree of Master of Commerce (Financial Markets), Department of Economics and Economic History, Rhodes University.


• Muellbauer, J. and A. Murphy, (1989), Why has U.K. personal saving collapsed?, Unpublished mimeo. (Credit Suisse First Boston).


• Muellbauer, J. and A. Murphy., (1991), Mode Uing U.K. second-hand house prices for 1956 to 1990, Mimeo.


• Muellbauer, J., (1991), Anglo-German differences in housing market dynamics: The role of institutions and macro-economic policy, European Economic Review, this issue.


• Myers, S. (1977), Determinants of corporate borrowings, Journal of Financial Economics, 5: 147-175.


• Myers, Stewart C. (1984)."The Capital Structure Puzzle." Journal of Finance. July, 39:3, pp. 575-92.


• Myers, Stewart C. and Nicholas S. Majluf. (1984).."Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information That Investors Do Not Have." Journal ofFinancia1 Economics. 13:2, pp. 187-221.


• Odhiambo, N. M. (2007), Supply-leading versus demand-following hypothesis: empirical evidence from SSA countries, African Development Review, 19,PP: 257-280.http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-8268.2007.00161.x


• Odhiambo, N.M. (2008), Financial Depth, Savings and Economic Growth in Kenya: A Dynamic Causal Linkage. Economic Modelling, 25(4), PP: 704-713. http://dx.doi.org/10.1016/j.econmod.2007.10.009.


• Odhiambo, N.M. (2010), Finance-Investment-Growth Nexus in South Africa: An ARDL-bounds Testing Procedure. Econ Change Restruct., 43, PP: 205–219. http://dx.doi.org/10.1007/s10644-010-9085-5


• Ott, M. and Tatom, J., (2006), “Money and Taxes: The Relationship Between Financial Sector Development and Taxation”, NFI Working Paper WP/09. Indiana State University, Scott College of Business. Network Financial Institute.


• Raia, D., Lin, C-W., (2018).The influence of implicit self-theories on consumer financial decision making. Journal of Business Research, Available online 25 August 2018. In Press, Corrected Proof. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2018.08.016


• Raia, D., Lin, C-W., (2019).The influence of implicit self-theories on consumer financial decision making. Journal of Business Research,Vol 95, February 2019, PP: 316-325. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2018.08.016.


• Robinson, J., (1952), In the Rate of Interest and, Other Essays, London: Macmillan.


• Salo, S., (1990), The oretical aspects of housing demand, production and price formation: An empirical application to the Finnish housing market (The Research Institute of the Finnish Economy, Helsinki) (in Finnish).


• Schumpeter, J.a. (1911), Theory Economic Development, Translated by Redvers opie, Cambridge, Harvard University Press, 1934.


• Shaw, Edward (1973). Financial Deepening in Economic Development (New York: Oxford University Press).


• Shaw, R. (1973), Financial Deepending in Economic Development, Oxford University Press, New York.


• Stiglitz, J. (1994),“The Role of the State in Financial Market”. Supplement to World Bank Economic Review and World Bank Research Observer, PP:1-149.


• Sun, J.; Ding, L.; Guo, J.; Li, Y. 2015. “Ownership, Capital Structure and Financing Decision: Evidence from the UK”, The British Accounting Review. http://dx.doi.org/10.1016/j.bar.2015.04.001


• Suoniemi, I., (1991), On the determination of housing production and house prices in the Finnish housing markets, Labour Institute for Economic Research (in Finnish).


• Thoma, M. (2009), Lin Roundtable: Small Banks Need Help. Free Exchange, Economist.com blogs. Available:http://www.economist.com/blogs/freeexchange/lin_roundtable.


• Vidhan, K. Goyal, A. and Lehn, B., (2001), “Growth Opportunities and Corporate Debt Policy”. The Case of the U.S. Defense Industry. Journal of Financial Economics , 164,PP: 35-59.


• Zhang, Yue-Jun., Y.J. Zhang., (2011), The impact of financial development on carbon emissions: An empirical analysis in China Energy Policy, 39 (4) (2011), PP: 197-2203.


• Zhou, R., & Pham, M. T. (2004). Promotion and prevention across mental accounts: When financial products dictate consumers and investment goals. Journal of Consumer Research, 31, 125–135. https://doi.org/10.1086/383429