بررسی مناسبات بین سلاطین دهلی و خلفای عباسی
محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی
محسن معصومی
1
(ندارد)
سعید شیرازی
2
(نویسنده مسئول)
کلید واژه: تاریخ هند اسلامی, سلاطین دهلی, خلفای عباسی بغداد, خلفای عباسی قاهره,
چکیده مقاله :
سلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان می‌دادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن نام خلیفه در خطبه، به‌توسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار می‌سازد که این سلاطین از لحاظ نظری، خود را وفادار به دستگاه خلافت می‌دانسته‌اند و برخی از ایشان با توجه به شرایط سیاسی روزگار خود، برای برتری بر رقیبان و جلب حمایت مسلمانان شبه قاره هند که غالبا حنفی‌مذهب بودند، با خلفای عباسی در بغداد و قاهره رابطه برقرار کردند و از آنان منشور و اجازه سلطنت گرفتند .در این نوشتار به بررسی روابط بین سلاطین فوق با خلفای عباسی بغداد و قاهره و فراز و فرودهای این روابط و انگیزه ها و دلایل دوسویه سلاطین و خلفا در برقراری این روابط پرداخته شده است.
As the most of Muslim sultans, Delhi sultans had been loyal to the Abbasid caliphate for being legitimate. Symbolic acts such as minting caliphs name on the coins and bringing caliphs name in the sermon by most Delhi sultans that their official religion was Hanafi reveals the fact that they theoretically were faithful to the caliphate system. Some of these sultans according to the political conditions in their time and to excel upon their rivals and attract support the Indian subcontinents Muslims that were mostly Hanafi or Shafei, established relation with the Abbasid caliphate of Baghdad and Cairo and received the permission of ruling from them. In this article ,the relationship between the sultans and Abbasid caliphs of Bagdad and Cairo and their motivations and reasons for the establishment of these relations have been studied.
ابن بطوطة،رحلۀ، تصحیح محمد عبدالمنعم عریان و مصطفی القصاص، بیروت، داراحیاء العلوم، 1407ﻫ/1987.
بداونی، عبدالقادر، منتخب التواریخ، تصحیح مولوی احمد علی صاحب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1380ش.
برنی، ضیاء الدین، تاریخ فیروزشاهی، تصحیح مولوی سید احمد خان صاحب، کلکته، اسیاتک سوسیئتی بنگاله، 1862.
بکری، محمد معصوم، تاریخ سند(معصومی)، تصحیح عمربن محمد داود پوته، تهران 1382ش.
جوزجانی، منهاج سراج، طبقات ناصری، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، 1363ش.
چاچی، بدرالدین، قصاید بدرچاچ، تصحیح علی محمد گیتی فروز، تهران، انتشارات کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1387ش.
حسنی، عبدالحی، نزهۀ الخواطر و بهجۀ المسامع و النواظر، بیروت، دار ابن حزم، 1420ﻫ/1999م.
دهلوی، امیرخسرو، خزائن الفتوح (تاریخ علایی)، تصحیح محمد وحید میرزا، لاهور، نیشنل بک فاوندیش آف پاکستان، 1976م.
همو، مثنوی نه سپهر، تصحیح وحید مرزا، کلکته، 1948م.
دهلوی، عبدالحق، اخبار الاخیار فی اسرار الابرار، تصحیح علیم اشرف خان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1383ش.
سرهندی، یحیی بن احمد، تاریخ مبارکشاهی، تصحیح محمد هدایت حسین، تهران، اساطیر، 1382ش.
سلیم، غلام حسین، ریاض السلاطین( تاریخ بنگاله)، تصحیح مولوی عبدالحق عابد، کلکته، بیپتسث مشن، 1890م.
سیرت فیروزشاهی، پتنه، خدابخش اورینتل پبلک لائبریری، 1999م.
عفیف، شمس سراج، تاریخ فیروزشاهی، تصحیح ولایت حسین، تهران، اساطیر، 1385ش.
فخر مدبر(مبارکشاه)، آداب الحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران، اقبال، 1346ش.
فیروزشاه، فتوحات فیروزشاهی، تصحیح شیخ عبدالرشید، علی گره: مسلم یونیورسیتتی،1954م.
معصومی، محسن، فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی دکن در دوره بهمنیان، تهران، علمی و فرهنگی، 1389ش.
میرحسین شاه، افغان‌ها در هند،کابل، انجمن تاریخ افغانستان، 1345ش.
میرخورد، محمدبن مبارک علوی کرمانی، سیرالاولیاء، لاهور، مؤسسه انتشارات اسلامی، 1398ﻫ /1978م.
نظامی نیشابوری، تاج الدین حسن، تاج المآثر، تصحیح سید امیر حسن عابدی، دهلی نو، مرکز تحقیقات فارسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران،1387ش.
هروی، نظام الدین احمد، طبقات اکبری، کلکته، ایشاتک سوسائتی بنگال،1927م.
هندوشاه استرآبادی(فرشته)، محمد قاسم، تاریخ فرشته، تصحیح محمد رضا نصیری، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی،1387ش.
Aziz Ahmad, Studies in Islamic Culture in the Indian Environment, Oxford, 1964.
Bosworth, C.B, The Islamic Dynasties, Edinburgh, 1967.
Husain, A.M , The Rise And Fall of Muhammad Bin Tughluq, Delhi, 2009.
Kumar Sunil, the Emergence of the Delhi Sultanate, New Delhi, 2207.
Lal, K.S, History of the Khaljis(A.D.1290-1320), New Delhi,1980.
Lane-Poole, S, The Coins of Sultans of Delhi in British Museum, London,1887.
Majumdar, R.C, The History and Culture of Indian People: The Delhi Sultanate, Bombay,1976.
Pande Rekha, Succession in the Delhi Sultanate, New Delhi,1990.
Qureshi, I.H, The Administration of The Sultanate of Delhi, Karachi,1958.
Siddiqui.I.H, Authority and Kingship under the Sultans of Delhi, New Delhi, 2006.
Srivastava, A.L, The Sultanate of Delhi (711-1526 A.D), Agra,1966.
Thomas, E, The Chronicles of the Pathan Kings of Delhi, Amesterdam, 1981.
Tripathi, R.P, Some Aspects of Muslims Administration, Allahabbad, 1966.