پانزده مدرسۀ ناشناخته درخراسان (سده های چهارم تا ششم هجری)

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

قربان علی اسماعیلی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1386/11/02 تاریخ پذیرش : 1386/12/22 تاریخ انتشار : 1386/12/01

کلید واژه: تاریخ آموزش در اسلام, مدرسه, خراسان, ماوراءالنهر, نیشابور,

چکیده مقاله :

ضرورت فراگیری اسلام توسّط تازه مسلمانان ایرانی منجر به پیدایش نهادهاییآموزشی مانند مسجد، کُتّاب و مدرسه گردید. نخستین مدارس شناخته شده درشهرهای خراسان و ماوراءالنهر که در فاصلۀ سده های چهارم تا ششم هجری پیوستگی مدرسه فرهنگی غیر قابل انکاری با هم داشتند، پدید آمدند. با توجّه به اهمیّتبه عنوان کانون آموزش عالی در تمدن اسلامی، تحقیقات متعدّدی پیرامون آن صورتگرفته است. گرچه در این آثار بسیاری از مدارس خراسان معرّفی شده اند، امّا برخی ازآنها نیز به دلایل مختلف از قلم افتاده است.در این مقاله پس از مروری گذرا بر ناممدارس موجود در شهرهای خراسان و ماوراءالنهر بر اساس منابع و ماخذ 15مدرسۀدیگر از خراسان در دورۀ مذکور معرّفی شده و افزون بر این، شمار مدارس شهرهایخراسان و ماوراءالنهر با استفاده از جداول و نمودارها مقایسه گردیده است.

چکیده انگلیسی:

Learning of Islam for Iranian proselite Muslims necessitated the genesis of some institution such as: mosque, scribe and religious school. The primary well-known schools which had cultural continuity over 4-6 Hidjri century, come to existence in this cities of Khurasan and Mawara' al-Nahr.considering the significance of school as a higher-education center, many inquiries have been done on [and about] it. Although many schools of Khurasan are presented in such inquiries, but a few of them are neglected. In this paper, afterwards , a survey review , based upon some resources, has been done over the name of the well-known schools in cities of Khurasan and Mawara' al-Nahr, then 15 other schools are presented; moreover the number of schools of Khurasan and Mawara' al-Nahr cities is compared by means of the tables and graphs.