بررسی دو روایت از ماجرای جیش اسامه

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

عبدالرحیم قنوات ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1386/11/02 تاریخ پذیرش : 1386/12/22 تاریخ انتشار : 1386/12/01

کلید واژه: جیش اسامه, شیخ مفید, مورخان و متکلمان,

چکیده مقاله :

از ماجرای مشهور سپاه اسامه دو روایت در دست گرفته است : روایت مورخان سده هایاول هجری (واقدی، ابن سعد، ابن هشام، یعقوبی، بلاذری، طبری) و روایت متکلمانشیعه که عمدتا توسط شیخ مفید در کتاب الارشاد بیان شده است . مورخان مذکور بادر نظر گرفتن حوادث قبل و همزمان با این رخداد آن را گزارش کرده اند، ولی روایت وتحلیل شیخ مفید از این ماجرا با توجه به پیامدهای آن (از نظر شیخ ) صورت پذیرفتهاست و می توان آن را تبیین و تحلیلی ناظر به نتیجه و غایت آن قلمداد کرد . روایتمورخان مذکور، با نوعی آسان گیری توأم است و آنان در شناخت و ثبت جزئیات اینواقعه مهم اهتمام کافی به کار نبسته اند، امّا محتوای روایت شیخ مفید نیز ضمنناسازگاری با جایگاه معنوی و حتی سیاسی پیامبر (ص)، به دلیل عدم توجه کافی بهعوامل قبل و همزمان با این واقعه مقبول نمی نماید.

چکیده انگلیسی:

There are two narrative quotes on the well-known event of Usama's Djaysh   1)      The first century historian's narrative; 2)      The Shi'h theologian's narrative as Shiykh-I Mufid has narrated in Al-irshad. The historians have accounted this event, through considering former and simultaneous, but Shiykh-I Mufid has analyzed and narrated it by regarding to its consequences. His analysis and explanation can be considered as a theological-functional explanation and analysis. The historians have narrated this event with a kind of oversimplification; and they haven't paid enough attention to know and record the details of it; on the other hand, the content of Shiykh-I Mufid's narrative is inconsistent with prophet's spiritual and ( even ) political states meanwhile it is not acceptable because of not having enough interest in the former and simultaneous circumstances with this event.