تحلیل ادله حاکم بر اعتبار ثبوت عوض در انتقال اجزای بدن انسانی
محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن
مریم اسمعیلی پرزان
1
(دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی ،گروه فقه و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران)
مصطفی رجایی پور
2
(استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران)
محسن رزمی
3
(استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران)
کلید واژه: انتقال اجزای بدن انسانی, تصرف, مالکیت, خرید و فروش,
چکیده مقاله :
یکی از مسایل حقوقی مترتب بر انتقال اجزای مختلف انسانی، مسأله امکان معامله این اجزا و ثبوت عوض بر آن می باشد . در نظام حقوقی ایران، بیع از زمره عقود معوض تملیکی است که در آن، علاوه بر وجود شرایط اساسی صحت معاملات، لازم است میان انتقال دهنده با مورد انتقال نسبت و رابطه ای از قبیل مالکیت، حق اختصاص وجود داشته باشد و یا دست کم، بتوان آن معامله را تحت اطلاق ادله صحت بیع و یا اصول عملی قرار داد تا بدین وسیله بتوان جواز و نفوذ معامله را توجیه نمود. بنابراین حق اختیار و تصرف انسان در بدن خود موجب جواز انتقال اجزای بدن وی به انسان های نیازمند دیگر می شود؛ از معوض و غیر معوض، ولیکن به دلیل جلوگیری از استفاده های غیر انسانی از انسان‌ها و در نتیجه از بین بردن کرامت بشری، لازم است که فروش غیر معوض جایگزین فروش معوض گردد و یا آن که فروش معوض اجزای بدن انسانی تحت نظارت مقام های پزشکی و قانونی انجام گیرد. در بررسی حاضر، تلاش می شود تا ادله و مبانی فقهی و حقوقی حاکم بر اعتبار این مسأله مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. بنابراین حق اختیار و تصرف انسان در بدن خود موجب جواز انتقال اجزای بدن وی به انسان های نیازمند دیگر می شود؛ اعم از معوض و غیر معوض، ولیکن به دلیل جلوگیری از استفاده های غیر انسانی از انسان‌ها و در نتیجه از بین بردن کرامت بشری، لازم است که فروش غیر معوض جایگزین فروش معوض گردد و یا آن که فروش معوض اجزای بدن انسانی تحت نظارت مقام های پزشکی و قانونی انجام گیرد. در بررسی حاضر، تلاش می شود تا ادله و مبانی فقهی و حقوقی حاکم بر اعتبار این مسأله مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.