مولفه های سبک زندگی اسلامی زوجین و راهکارهای تعالی بخش آن با رویکرد تطبیقی قرآنی-روایی با حقوق موضوعه ایران

محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن

مجتبی غلامی ^{1 *} , کمال خواجه پور ² , اعظم اعتمادی ³

1 -
2 - استادیار گروه معارف اسلامی٬ واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی٬ یزد٬ایران
3 - علوم قرآن و حدیث، الهیات، آزاد اسلامی، یزد، ایران

تاریخ دریافت : 1404/04/20 تاریخ پذیرش : 1404/07/13 تاریخ انتشار : 1404/07/27

کلید واژه: سبک زندگی, قرآن و احادیث, حقوق ایران, حسن معاشرت, آموزش, توحید و معاد,

چکیده مقاله :

مولفه های سبک زندگی اسلامی زوجین و راهکارهای تعالی بخش آن با رویکرد تطبیقی قرآنی-روایی با حقوق موضوعه ایران

مجتبی غلامی¹ * کمال خواجه پور(نویسنده مسئول)² *  اعظم اعتمادی فرد³

• دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران gholami1365@ir
• دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران [e-mail]
• استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران [e-mail]

چکیده

سبک زندگی زوجین در آیین اسلام همانند درختی است که ریشة آن، باورها و اندیشه‌ها و ساقه و شاخه‌هایش، ارکان و وظایف اعضای خانواده می‌باشد. زوج ها در جامعه اسلامی مجری سبک زندگی اسلامی و نظامی پویا هستند. با این حال دین اسلام مولفه های خاصی را برای سبک زندگی در جامعه معرفی نموده که منحصر به فرد است. از معیارهای سبک زندگی اسلامی دین داری و تقوا در انتخاب همسر، اعتقاد به خدا و جانشینان به حق وی، اعتقاد به معاد و تواضع، خوشرویی و خوش سخنی و تربیت در خانواده می باشد. این مولفه ها از سبک زندگی اسلامی در نظام حقوقی ایران نیز نمایانگر است. در ماده ۱۱۰۳ قانون مدنی به حسن معاشرت، ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی و ماده 1178 حقوق خانواده به آموزش و تربیت در خانواده، ماده 1105 قانون مدنی به ریاست و سرپرستی شوهر در خانواده، ماده 1005 به ولایت و سرپرستی اطفال، ماده 1108 قانون مدنی به تمکین و اطاعت زن از شوهر و بسیاری مواد دیگر که منشائی از سبک زندگی اسلامی دارند اشاره شده است. نتایج نشان می دهد که تطابق سبک زندگی اسلامی در اسلام با مفاد قانون ایران هماهنگی دارد و برای ارتقاء سبک زندگی ارجاع به قرآن و سنت معصومین(علیهم السلام) به عنوان مرجع اسلام می تواند بسیار کمک کننده باشد.

کلمات کلیدی: سبک زندگی، قرآن و احادیث، حقوق ایران، حسن معاشرت، آموزش، توحید و معاد

چکیده انگلیسی:

Investigating the Good Relationship Between Couples and Its Excelling Strategies with Comparative Approach of Quran and Nahj-ol-Balaghah with Iran's Specific Law

Mojtaba Gholami 1 * Kamal Khajehpour (responsible author) 2 * Azam Etemadifar 3

1- PhD student of Quran and Hadith Sciences, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran [e-mail]

2- Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran [e-mail]

3- Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran [e-mail]

 Abstract:One of the most famous examples in the legal system of the family and one of the duties of couples towards each other is good socialization. The basis and the source of the requirement for the goodness of couples in Islamic jurisprudence and jurisprudence is stated and the obligation of this duty is based on the four sources (book, tradition, reason, consensus). Although this assignment has a moral aspect, But in Article 1103 of the Civil Code it is given a legal image. In this research, an analytical-descriptive-objective method is a comparative study of this issue from the jurisprudential and legal perspective. But besides these cases,The review and review of the subject in Nahj al-Balaghah has also been considered. Therefore, the answer to the following questions is that firstly, the jurisprudential and legal documents are the duties of the couple in good communication with each other, and second, the obvious examples of good communication (in the Quran, Nahj al-Balaghah and law), and the approach of institutionalizing each of the sources mentioned in this What is special. It seems that more attention by legislators and families to good societies as ethical issues along with their training in couples' relationships and how to communicate well with their husbands, along with the attention and revival of holy religious traditions such as loyalty, marital duties and love Verzai (in jurisprudential and legal sources), in this regard, and the implementation of religious examples, are among the strategies necessary to institutionalize the morality of families and prevent its collapse in the age of modernity, one of which is the use of religious patterns in This is especially true of the religious education of parents since childhood. 
Key words: Quran, Nahj al-Balaghah, Rights, Husband, Couples, Family 

منابع و مأخذ:

1. قرآن کریم
2. شریفی، احمدحسین، (1392)، همیشه بهار، قم: نشر معارف، ص 13
3. شریفی، عنایت الله، 1392، سبک زندگی خانوادگی در ‌قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع)، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره 14، پاییز 1392، ص 81
4. کاویانی، محمّد. (1391). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص 19
5. بخشی، منصوره، نقش خانواده در گسترش سبک زندگی اسلامی، مجله پژوهش های معنوی، 1397، ص 2
6. طباطبایی، محمد حسین، (1355)، معنویت تشیع، تهران: اندیشه، ص 15
7. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، نشر قم، ج100، 1396، ص 235
8. فقیهی، علی نقی، (بهار 1392)، «رابطه تربیت دینی کودک باسبک زندگی اسلامی»، پژوهش نامه تربیت تبلیغی، ش 1، قم: پژوهشکده باقرالعلوم، ص 172
9. رهبر، الهه، (اسفند 1389)، «خانواده و نقش عملکرد آن در تربیت دینی، تضاد شیوه‌های تربیتی خانواده و مدرسه»، پیوند، ش 377، تهران: وزارت آموزش‌وپرورش، ص 16
10. شاملی، عباسعلی، (1382)، «فرآیند تربیت فرزندان در اندیشه دینی، رویکرد آسیب‌شناختی»، فصلنامه کتاب زنان، ش 24، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، ص 24
11. صالحی، محب، 1392، سبک زندگی خانواده، در اسلام، منبع : معارف قرآنی، پاییز، شماره 14، ص 12
12. فضل الله، محمد جواد، 1381، تحلیلى از زندگى امام رضا (ع)، ترجمه سید محمد صادق عارف، آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى، ص 230
13. منگالی، زهرا، 1389، مفهوم‌شناسی سبک زندگی اسلامی، ماهنامه سوره، ش 46، ص 12
14. گرجی، ابوالقاسم، 1397، بررسی تطبیقی حقوق خانواده، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، ص 183
15. صفایی،سید حسین و امامی، اسدالله، مختصرحقوق خانواده، نشر میزان، 1386، ص 132
16. محقق داماد، سید مصطفی، 1382، بررسی فقهی حقوق خانواده،نکاح و انحلال آن، انتشارات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ ششم، ص244
17. زراعت، عباس و مسجدسرایی، حمید، 1394، متون فقه 2، انتشارات خط سوم، چاپ پنجم، ص70
18. ابن ادریس، ابوجعفرمنصوربن احمدبن ادریس حلی، 1410 ق، السرائر، موسسه نشر اسلامی جامعه مدرسین، ص 531
19. مطهری، مرتضی، 1377، اسلام و مقتضیات زمان، تهران، صدرا، ج 1، ص 154
20. طباطبائی، محمدحسین، 1374، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم، ج 13، ص 162
21. مصباح، محمدتقی، 1378، اخلاق در قرآن، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی خمینی (ره) ج 3، ص 334
22. مکارم شیرازی، ناصر، 1374، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب اسلامی، ج 14، ص 403ـ404
23. قرائتی، محسن، 1383، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ج 8، ص 155ـ156
24. قانون مدنی ایران
25. قانون ثبت احوال ایران