تحلیل واژگان آیینی در الواح بارو/ استحکامات پارسه

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

لیلا کوچکی کیا ¹ , مهرناز بهروزی ²

1 - دانش آموخته تاریخ ایران، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
2 - گروه باستان شناسی و تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/10/23 تاریخ پذیرش : 1400/12/15 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: خدایان, الواح بارو, الواح خزانه, واژگان آیینی, پارسه,

چکیده مقاله :

از زمانی که الواح گلی تخت‌جمشید توسط هلوک و دیگران خوانده و ترجمه شد، افراد بسیاری از جنبه‌های زبان شناسی، اقتصادی و جغرافیایی، آن را مورد نقد و بررسی قراردادند. یکی از جنبه‌هایی که جا دارد تا در این الواح بیشتر مورد بررسی قرار گیرد، جنبه آیینی دوران هخامنشیان است. واژگان موجود در الواح بارو و خزانه پارسه/ تخت‌جمشید به روشن شدن ابهامات دینی هخامنشی کمک می کند. هدف پژوهش شناخت و تحلیل واژگان آیینی الواح بارو پارسه است. این پژوهش، به روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، تاریخی و اسنادی انجام شد و با تطابق داده‌های خامِ‌الواح در کنار یافته‌های جدید و با ارائه تناقضات به نتایج ذیل دست‌یافت: به دلیل تساهل مذهبی هخامنشیان، به نام‌های خدایان ملل مختلف ایرانی، ایلامی و اکدی در کنارهم اشاره شده است و آن خدایان جیره‌های یکسانی دریافت می‌نمایند. بنابراین هیچ تفاوت بین خدایان ایرانی و غیرایرانی از سوی حکومت مرکزی وجود ندارد. همچنین از کاهنان بابلی و ایلامی/شتین در کنار مغ‌ها و مراقبان‌آتش/هتورمکشه ایرانی نام‌برده شده و برای آنها و معابدشان جیره و مواجب تعیین شده است و حتی آنها مراسم ویژه لن و مراسم ساغرریزی را نیز برای همه خدایان برگزار می‌نمایند. به عبارت دیگر کاهنان ایرانی و غیرایرانی هردو مراسم لن را که آیینی ایلامی است، اجرا می کنند. به‌علاوه در این الواح به نام 3 رودخانه و نام 3 کوه نیز اشاره شده است که برای آنها نیز می‌بایست مراسم ساغرریزی انجام شود که نشان‌دهنده پرستش و تقدس دو عنصر خاک و آب نزد هخامنشیان است.

چکیده انگلیسی:

Ever since the Persepolis clay tablets were read and translated by Hallok and others, various scholars have examined it from linguistic, economic, and geographical perspectives. Among the features studied is the religious feature of the Achaemenid era. The words available in the fortification and treasures of Persepolis help to clarify the religious ambiguities of the Achaemenids. The aim of the research is to recognize and analyze ritual words in Persepolis fortification tablets.The methodology is Descriptive-analytical, historical and documental; After analysis, the following result was obtained: The tablets mention the letters of the gods of different Iranian, Elamite and Akkadian nations together due to the religious tolerance of the Achaemenids and those gods receive the same rations. It also mentions the Babylonian and Elamite priests/Shatin along with the Magus and the guardians of the fire/Hatormakshe, and rations and rewards have been set for them and their temples. They even hold special ceremonies for lan (ceremony) and libation for all the Iranian and non-Iranian gods. In addition, in these tablets, the names of 3 rivers and 3 mountains are also mentioned, for which a ceremony of libation should be performed. It represents the worship and sanctity of the two elements of soil and water by the Achaemenids.