اقدامات محمدباقرپیرنیا در دوره استانداری در شهر مشهد
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
حمزه کاوسی
1
(گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران)
منیره کاظمی راشد
2
(استادیار گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران)
سید حسین رئیس السادات
3
(گروه تاریخ، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران)
شهرزاد ساسانپور
4
(گروه تاریخ ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر- ایران)
کلید واژه: شهر مشهد, محمد باقر پیرنیا , استانداران خراسان, حرم رضوی,
چکیده مقاله :
شهر مشهد در بین سال‌های 1346 تا 1350ش. و در دوره استانداری محمد باقر پیرنیا دستخوش تغییرات عمده‌ای‌گردید. سوال اصلی این تحقیق این است که اقدامات عمرانی پیرنیا چه نقشی در توسعه کالبدی مشهد داشته است. بحث اصلی بر تأسیس اماکن جدید و تعدد آن در شهر مشهد تمرکز دارد، به طورکلی این اماکن شامل چهار دسته می‌شوند: 1- مؤسسات آموزشی، فرهنگی و بهداشتی، 2- بوستانها 3- خیابان‌ها و میدان‌ها 4- مناطق مسکونی جدید که هرکدام از آن‌ها نقش مهمی در توسعه شهر داشته‌اند. این عوامل علاوه بر گسترش کالبدی، باعث ارتقای سطح فرهنگ شهرنشینی، جمعیت‌پذیری، جذب نیروی کار و دسترسی راحت مردم به نقاط مختلف شهر می‌شدند. توسعه کالبدی شهر، فرایندی مداوم است که طی آن محدوده‌های فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن در جهت‌های طولی و عرضی از حیث کمی و کیفی گسترش پیدا می‌کنند. گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر، سبب الحاق و ادغام روستاها در شهرها و درنتیجه توسعه کالبدی شهرها می‌شود. مؤلفه‌های گسترش مشهد عبارت‌اند از: 1- چگونگی گسترش مؤسسات تمدنی جدید در شهر، 2- ورود افکار و اندیشه‌های نو در رابطه با شهرسازی 3- وجود حرم رضوی به منظور پذیرش مهاجر و زوار و متوطن‌شدن آن‌ها در مشهد. در این مقاله به توصیف و تحلیل مصداق‌های گسترش کالبدی شهر مشهد و مسائل پیرامون آن پرداخته شده و از این‌رو بر اساس ماهیت موضوع، این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای و اسنادی ارائه شده است.
Mashhad city between 1346 and 1350. And during the governorship period of Mohammad Baqer, Pirnia underwent major changes. The main question of this research is what role Pirnia's construction measures played in the physical development of Mashhad. The physical development of the city is a continuous process during which the physical boundaries of the city and its physical spaces expand in longitudinal and transverse directions in terms of quantity and quality. The physical expansion of cities and villages towards each other causes the annexation and integration of villages into cities and as a result the physical development of cities. The components of the development of Mashhad are: 1- How to spread new civilizational institutions in the city, 2- The arrival of new thoughts and ideas in relation to urban planning, 3- The existence of Razavi Shrine in order to accept immigrants and pilgrims and to settle it. in Mashhad. In this article, the examples of the physical development of Mashhad city and its surrounding issues are described and analyzed, and therefore, based on the nature of the subject, this research is presented in a descriptive and analytical method and based on library and documentary sources.