کاربرد شتشوی اتانولی ضایعات گوجه فرنگی، آنزیم پکتیناز، و صابونی کردن اولئورزین در افزایش خلوص لیکوپن

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

آزاده رنجبر ندامانی ¹ , یحیی مقصودلو ² , محمد قربانی ³ , علیرضا صادقی ماهونک ⁴

1 - دکتری تکنولوژی مواد غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
2 - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
3 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
4 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران

تاریخ دریافت : 1398/04/11 تاریخ پذیرش : 1398/04/11 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: اولئورزین, تیمار اتانولی, پکتیناز, صابونی کردن, ضایعات گوجه فرنگی, لیکوپن,

چکیده مقاله :

مقدمه: خلوص لیکوپن حاصل از اولئورزین ضایعات گوجه فرنگی در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق اثر پیش‌تیمار آنزیمی پکتیناز با غلظت‌های ml/Kg 2، 4، 6، 8 و 10 و زمان اثر 30، 60، 90 دقیقه و شستشو با اتانول 94% در دمای 60 درجه سانتی‌گراد به مدت 5 ثانیه استفاده شد. استخراج لیکوپن، در 30 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 16 ساعت با حلال هگزان: اتانول: استون با نسبت‌های 1:1:2 به نسبت 1:10 نسبت به نمونه‌های خشک شده انجام شد. برای جلوگیری از اکسیداسیون به مقدار 05/0 درصد وزنی/ وزنی از BHT استفاده شد. بعد از این مرحله اثر صابونی کردن اولئورزین در افزایش خلوص لیکوپن توسط پروپیلن گلایکول و هیدروکسید پتاسیم 45% و آب دیونیزه به‌ترتیب به‌مقدار 30%، 10% و 10% وزنی اولئورزین بررسی شد. یافته‌ها: به‌طورکلی اثر پیش تیمار آنزیمی و اتانولی و همچنین صابونی کردن اولئورزین، بر روی استخراج اولئورزین و لیکوپن و راندمان استخراج لیکوپن دارای اثر معنی‌دار بود (01/0>P). در مورد ضایعات نشان داده شد که پیش تیمار اتانولی و آنزیمی نمونه‌های ضایعات قادر به افزایش غلظت لیکوپن در اولئورزین نمی‌باشد. نتیجه‌گیری:بیشترین مقدار لیکوپن از تیمار با آنزیم پکتیناز در غلظت ml/kg 10 و زمان اثر 90 دقیقه یعنی 5/279 میلی‌گرم لیکوپن در هر 100 گرم اولئورزین به دست آمد. اما در صورت صابونی کردن اولئورزین‌های استخراجی، غلظت لیکوپن در اولئورزین در نمونه‌های تیمار شده با آنزیم و اتانول بیشتر از نمونه‌های تیمار شده با آنزیم می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Introduction: In this study the best method of extracting lycopene from tomato skin, waste and the effect of pectinase enzyme pre-treatment at 2, 4, 6, 8, and 10 ml/Kg concentrations and 30, 60, 90 minutes of effective times for tomato waste and also washing with 94% ethanol at 60 °C for 5 seconds were studied in order to determine the best method of increasing lycopene purity in oleoresin. Materials and Methods: Lycopene extraction was performed at 30 °C for 16 hours with hexane: ethanol: acetone (1:1:2) at ratios of 1:10 to dried samples with gentle stirring. In order to prevent the lycopene oxidation 0.05 percent w/w of BHT was used. The effect of oleoresin saponification to increase the purity of lycopene in oleoresin was also studied by propylene glycol and potassium hydroxide 45% (w/w) and deionized water at the concentration of 30%, 10% and 10% oleoresin by weight, respectively. Results: The effect of enzyme pretreatment and ethanol and also oleoresin saponification had a significant effect on oleoresin and lycopene extraction and extraction efficiency from tomato waste (P<0.01). Ethanol treatment significantly increased lycopene purity in oleoresin (P<0.01). In waste samples treating with 10 ml/kg enzyme concentration at 90 minutes of effective time resulted in highest extraction of lycopene (279.5 mg/100g oleoresin). Conclusion: It has been shown that if saponification is not employed in lycopene extraction from tomato waste the ethanol washing pre-treatments should not be applied.

منابع و مأخذ:

شادان، ع. (1385). بررسی ابعاد اقتصادی ضایعات محصولات کشاورزی در ایران. گزارش پژوهشی موسسه

پژوهش‌های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی.

مصباحی، غ.، عباسی، ا.، جمالیان، ج. و فرحناکی، ع. (1388). افزودن پوست و دانه گوجه‏فرنگی به سس کچاپ به‌منظور بهبود ارزش غذایی و خصوصیات رئولوژیک آن. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال سیزدهم، شماره 47 (الف).

Ausich, R. L. & Sanders, D. J. (1997). Process for the isolation and purification of lycopene crystals. United States Patent 5858700.

Bombardelli, E., Morazzoni, P. & Seghizzi, R. (1999). Process for the extraction of lycopene using phospholipid in the extraction medium. United States Patent 5897866.

Bortlik, K., Mortezavi, L. & Saucy, F. (2001).  A Process for the extraction of lycopene. WO/2001/038443.

Choudhari, S. M. & Ananthanarayan, L. (2006). Enzyme aided extraction of lycopene from tomato tissues. Food chemistry, 102, 77-81.

Choudhary, R., Bowser, T. J., Weckler, P., Manessb, N. O. & McGlynn, W. (2008). Rapid estimation of lycopene concentration in watermelon and tomato puree by fiber optic visible reflectance spectroscopy. Postharvest Biology and Technology, 7.

Delgado-Vargas, F. & Paredes-López Andreeva, O. (2003). Natural colorants for food and nutraceutical uses. Boca Raton, Florida, 44-71.

FDA. (2009). 21 CFR Ch. I (4–1–09 Edition) 73.585.

Koch, J. & Nevins, D. J. (1989). Tomato Fruit Cell Wall. Plant Physiol, 91, 816-822.

Lavecchia, R. & Zuorro, A. (2008). Improved lycopene extraction from tomato peels using cell-wall degrading enzymes. European Food Research and Technology, 228(1), 153-158.

Lu, C. H., Engelmann, N., Ann Lila, M. W. & Erdman Jr, J. (2009). Optimization of Lycopene Extraction from Tomato Cell Suspension Culture by Response Surface Methodology. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 56(17), 7710–7714.

Sadler G., Davis, J. & Dezman, D. (1990). Rapid Extraction of Lycopene and β-Carotene from Reconstituted Tomato Paste and Pink Grapefruit Homogenates. Journal of Food Science, 55(5), 1460-1461.

Sahlin, E., Savage, G. P. & Lister, C. E. (2004). Investigation of the antioxidant properties of tomatoes after processing. Journal of Food Composition & Analysis, 17, 635-647.

Saltveit, M. J. (1989). Effect of alcohols and their interaction with ethylene on the ripening of epidermal pericarp discs of tomato fruit1. Plant Physiology, 90, 167-174.

Shi, J., Maguer, M. L., Kakuda, Y., Liptay, A. & Niekamp, F. (1999). Lycopene degradation and isomerization in tomato dehydration. Food Research International, 32, 15-21.

Shi, J. (2001). Separation of carotenoids from fruits and vegetables. WO/2001/079355.

Socaciu, C. (2008). Food Colorants Chemical and Functional Properties. CRC Press Taylor & Francis Group. Boca Raton. 652.

Soni, J. (2003). Separation of carotenoids from fruits and vegetables. United States Patent 2003/0180435

Waliszewski, A. K., Ovando, S. & Pardio, V. (2007). Effect of hydration and enzymatic pretreatment of vanilla beans on the kinetics of vanillin extraction. Journal of Food Engineering, 78, 1267–1273.

Zuorro, A. & Lavecchia, R. (2008). Process for the extraction of lycopene. WO/2008/055894.