مقایسه ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و ترکیب‌های زیست‌فعال میوه چهار رقم مرکبات با هدف بهره‌گیری در صنعت آبگیری و تولید کنسانتره
محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذاییسید یوسف پورمیر 1 , علیزضا صادقی ماهونک 2 , جواد فتاحی مقدم 3 , مهران اعلمی 4
1 - کارشناس ارشد صنایع غذایی، کارخانه کنسانتره مرکبات رامسر، رامسر، ایران
2 - دانشیار دانشکده علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
3 - جواد فتاحیمقدمc
4 - استادیار دانشکده علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
کلید واژه: آبگیری, ترکیب زیست فعال, خواص فیزیکی, فعالیت آنتی اکسیدانی, میوه مرکبات,
چکیده مقاله :
مقدمه: میوه مرکبات دارای ویژگی های فیزیکوشیمیایی و مواد آنتی اکسیدانی متفاوت هستند. در این پژوهش صفات فیزیکی، ویژگی های کمی- کیفی و ترکیب های زیست فعال میوه چهار رقم مرکبات شمال کشور با هدف بهره گیری در صنایع آبگیری، اندازه گیری شد. مواد و روش ها: صفات مورد مطالعه شامل اندازه گیری طول، قطر، ضریب کرویت، حجم، ضخامت پوست، پالپ، درصد آبدهی، TA، TSS، قند، ویتامین ث، فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانیبود. یافته ها: میوه ها از نظر شکل متفاوت بودند. بیش ترین و کم ترین میزان طول و حجم متعلق به پرتقال تامسون و نارنگی انشو بود. بالاترین و پایین ترین میزان ضریب کرویت به ترتیب در پرتقال سیاورز (97/0) و نارنگی انشو (91/0) بدست آمد. پرتقال تامسون با بیش ترین ضخامت پوست (82/4 میلی متر) و پالپ (53/9%)، دارای کم ترین درصد آبدهی در آزمایشگاه (15/31%) و خط تولید (78/26%) بود. بالاترین میزان قند کل و TA به ترتیب در نارنگی انشو (19/9 گرم در صد گرم) و پرتقال سیاورز (85/1 گرم در صد گرم) بدست آمد. ارزیابی ترکیب های زیست فعال نشان داد که بیش ترین میزان ویتامین ث و فنل کل به ترتیب در پرتقال سیاورز (30/58 میلی گرم در صد میلی لیتر) و پرتقال خونی مورو (25/55 میلی گرم در صد میلی لیتر) وجود داشت. ارتباط مثبتی بین ظرفیت آنتی اکسیدانی با ویتامین ث (91/0) و فنل کل (71/0) وجود داشت و کم ترین درصد ظرفیت آنتی اکسیدانی متعلق به نارنگی انشو (20/38%) بود. نتیجه گیری: پرتقال تامسون به دلیل ضخامت پوست بالا، پالپ زیاد، درصد آبدهی کم و تلخی پس از آبگیری رقم مناسبی برای آبگیری نبود ولی به دلیل حجم بالا و ظاهری جذاب از قابلیت تازه خوری بالایی برخوردار بود. پرتقال سیاورز که در اوایل فصل برداشت کم تر به صورت تازه خوری مصرف می شود، بسیاری از شرایط آبگیری (بیش ترین میزان ضریب کرویت، آبمیوه بالا و درصد پالپ متعادل) را داشت. نارنگی انشو و پرتقال خونی علاوه بر تازه خوری، بصورت کنترل شده قابل استفاده در صنایع آبگیری بودند.
Introduction: Citrus fruits have different characteristics and properties consisting of physicochemical characteristics and antioxidant potential. In this study physical, quantitative and qualitative characteristic and bioactive components of four citrus varieties in the north part of Iran are studied for their possible use in the fruit juice and concentrate processing factories. Materials and Methods: Some characteristics and properties consisting of fruit length, diameter, spherical coefficient, volume, peel thickness, pulp percentage, juice percentage, TSS, sugar, TA, ascorbic acid, total phenolics and anti-oxidant capacity were determined according to the defined standard methods. Results: The results showed that fruits were different in shape. The highest and lowest length and volume have been found in Thomson orange and Unshiu mandarin respectively. Siavaraz orange and Unshiu mandarin had the maximum and minimum spherical coefficient (0.97 and 0.91) respectively. The Thomson orange with highest peel thickness (4.82 mm) and pulp (9.53%) had the lowest percent juice extracted in the Laboratory (31.15%) and in the production line (26.78%). There was the highest amount of total sugar and TA in Unshiu mandarin (9.19 g.g-100) and Siavaraz orange (1.85 g.g-100) respectively. Considering the bioactive compounds, the results revealed that there was the highest concentration of ascorbic acid and total phenolic compounds in Siavaraz orange (58.3 mg.g-100) and moro Blood orange (55.25mg.g-100) respectively. Furthermore, there were a positive correlation between the antioxidant activity and ascorbic acid (R2= 0.91) and total phenolic compounds (R2= 0.71). The lowest antioxidant capacity was related to Unshiu mandarin with 38/19%. Conclusion: Thomson orange was not a suitable variety for juice production due to high peel thickness and pulp, low juice percentage and also bitter taste after juice extraction. Inversely, Siavaraz orange had more industrial indices including high juice percentage, balance pulp and the highest spherical coefficient. Unshiu mandarin and Moro (Blood orange) might be consumed as fresh or be used for industrial juice extraction.