تبیین نقش تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به تکنولوژی خارجی بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی کشور ایران

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

هاشم نیکو مرام ¹ (ندارد)
فریدون رهنمای رودپشتی ² (ندارد)
ایمان جوکار تنگ کرمی ³ (مسئول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1391/04/25 تاریخ پذیرش : 1392/07/01 تاریخ انتشار : 1392/12/10

کلید واژه: رشد اقتصادی, تجارت خارجی, نوآوری, خالص موجودی سرمایه, سرمایهگذاری مستقیم&#x0D, &#x0D, خارجی, حقوق مالکیت فکری, واردات تکنولوژی,

چکیده مقاله :

چکیدهاین مقاله با استفاده از مدل تجربی رگرسیون رشد اقتصادی بر مبنای مدلهای نظری توسعه یافته توسط1997 ) به تبیین اثر تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به ) گراسمن و هلپمن 1 و بارو و سالای مارتین 2تکنولوژی خارجی بر رشد اقتصادی کشور ایران طی سالهای 1360 الی 1389 پرداخته و اهمیت عوامل خالصموجودی سرمایه، جریان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و حقوق مالکیت فکری را در این فرایند بررسی کردهاست. با استفاده از سری زمانی دادهها طی دوره پژوهش ابتدا مانایی متغیرها و با ثباتی مدل بررسی و سپس مدلرگرسیون رشد تخمین زده شد. نتایج آزمون نشان داد که به ترتیب عاملهای خالص موجودی سرمایه ، نوآوری وحقوق مالکیت فکری تاثیر مثبت و عامل سرمایهگذاری مستقیم خارجی تاثیر منفی بر رشد اقتصادی کشور دارد.همچنین اینکه عامل واردات تکنولوژی خارجی نقش با اهمیتی بر رشد اقتصادی کشور ندارد.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
ابریشمی، حمید و محسن مهرآرا و علیرضا تمدن 
نژاد؛"بررسی رابطه تجارت خارجی ورشد
اقتصادی در کشورهای در حال توسعه: روش
گشتارورهای تعمیم یافته"، مجله دانش و
توسعه،سال شانزدهم،شماره 26
آرمن، عزیز و امین تبعه ایزدی و فاطمه حسین 
پور، 1387 ؛"مثلث توسعه مالی،رشد اقتصادی و
تجارت خارجی در ایران"،فصلنامه اقتصاد
مقداری،دوره پنجم،شماره 3
تقوی، مهدی و حسین محمدی، 1386 ؛"تاثیر 
سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی"،فصلنامه
پژوهشنامه اقتصادی،شماره 6
طیبی،کمیل و مصطفی عمادزاده و شیخ 
بهایی، 1386 ؛"تاثیر تجارت خارجی و سرمایه
انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان
کنفرانس اسلامی"؛مجله تحقیقات اقتصادی،دوره
44 ،شماره 1
عبدلی،قهرمان، 1384 ؛"نظام ملی نوآوری،ابداعات 
و جهش اقتصادی"، فصانامه پژوهشهای
اقتصادی ایران، سال نهم شماره 31
فرهادی،علیرضا، 1383 ؛" بررسی آثار تجارت 
خارجی بر رشد اقتصادی ایران"، فصلنامه برنامه
ریزی و بودجه،دوره نهم، شماره 1
؛ فرجادی،غلامعلی و محمدرضا لعلی، 1376 
"تاثیر واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای
بر رشد اقتصادی در ایران"، پژوهش نامه
بازرگانی،شماره 4
؛ مهدوی، ابولقاسم و شاهین جوادی، 1384 
"آزمون تجربی رابطه تجارت خارجی و رشد
اقتصادی در ایران "، فصلنامه پژوهشهای
اقتصادی، سال پنجم،شماره 4
مهرآرا،محسن و رضا محسنی، 1383 ؛"آثار 
تجارت خارجی بر بهره وری:مورد ایران"، مجله
تحقیقات اقتصادی، شماره 66
ربیعی،مهناز، 1388 ؛"اثرنوآوری و سرمایه انسانی 
بر رشد اقتصادی در ایران"،سال شانزدهم، شماره
26
 Aghion, P., Howitt, P., 1992. A model of
growth through creative destruction.
Econometrica 60, 323–351.
 Barro, R., Sala-i-Martin, X., 1997.
Technological diffusion, convergence and
growth. Journal of Economic Growth 2
(March).
 Coe, D., Helpman, E., 1995. International
R&D spillovers. European
Economic Review 39, 859– 887.
 Coe, D.T., Helpman, E., Hoffmaister,
A.W., 1997. North–south R&D
spillovers. Economic Journal 107,134–
149.
 Connolly, M.P., 1998. The dual nature of
trade: measuring its impact on
imitation and growth. Staff Reports,
Federal Reserve Bank of New York 44.
 Eaton, J., Kortum, S., 1996. Trade in ideas,
patenting and productivity in the
OECD. Journal of International
Economics 40, 251– 278.
 Eaton, J., Kortum, S., 1997. Technology
and bilateral trade. NBER Working
Paper 6253.
 Ginarte, C., Park, W., 1998. Determinants
of patent rights: a cross-national
study. Research Policy 26,183– 201.
 Gould, D.M., Gruben, W.C., 1996. The
role of intellectual property rights in
economic growth. Journal of Development
Economics 48, 323– 350.
 Griliches, Z., 1984. R&D, Patents and
Productivity. University of Chicago
Press, Chicago.
تبیین نقش تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به تکنولوژی خارجی بر ...
فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار / شماره بیستم 107
 Griliches, Z., 1994. Productivity, R&D and
the data constraint. American Economic
Review 84, 1 – 23.
 Haddad, M., Harrison, A., 1996. Are there
positive spillovers from direct
foreign investment?: evidence from panel
data for Morocco. Journal of
Development Economics 42, 51–74.
 Helpman, E., 1993. Innovation, imitation
and intellectual property rights
Econometrica 61, 1247–1280.
 Iman, J.T. , M.Taghavi and F.
Ghaffari.(2011)." Market Capital,
Intellectual Property rights and economic
growth Of OPEC member countries: A
panel Data approach", CICKM,Bangkok
University, Bangkok, Thailand,27-28
October.
 IMF, 2010. International Financial
Statistics.
 Keller, W., 1997. Are international R&D
spillovers trade-related? Analyzing
spillovers among randomly matched trade
partners. NBER Working Paper 6065.
 Lai, E.L.C., 1998. International intellectual
property rights protection and the
rate of product innovation. Journal of
Development Economics 55, 133– 153.
 Mansfield, E., 1994. Intellectual property
protection, foreign direct investment,
and technology transfer.International
Finance Discussion Papers 19.
 Maskus, K., Penubarti, M., 1995. How
trade related are intellectual property
Rights, Journal of International Economics
39.
 Park, W., Ginarte, C., 1997. Intellectual
property rights and economic growth
Contemporary Economic Policy 15, 51–61.
 Patricia Higino Schneider,(2005)"
International trade, economic growth and
intellectual property rights:19-A panel
data study of developed and developing
countries",Journal of Development
Economics,vol 78. pp. 529– 547.
 Rivera-Batiz, L.A., Romer, P., 1991.
Economic integration and endogenous
growth. Quarterly Journal of Economics
106, 531– 555.
 Romer, P.M., 1990. Endogenous
technological change. Journal of Political
Economy 98.
 Stern, Scott, Porter, M.E., Furman, J.,
2000. The determinants of national
innovative capacity. NBER Working Paper
7876.
 UNESCO. Statistical Yearbooks, various
issues.
 United Nations. Commodity Trade
Statistics. Annual issues (1960–2010).
 World Bank, 2010. World Development
Indicators, CD.
 World Bank,, 2010. Knowledge for
development. World Development Report
Oxford University Press, NewYork, NY,
pp. 16–56