توسعه‌ی کارکردِ گزارشگریِ پایدار برمبنای آنومیِ فشارهای اجتماعی

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

محمودرضا خاکی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد بین اللملی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران)
محسن حمیدیان ² (گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))
نگار خسروی پور ³ (گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مریم صراف ⁴ (استادیار گروه روان شناسی، موسسه آموزش عالی بصیر، آبیک، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: کارکردِ گزارشگریِ پایدار, آنومیِ فشارهای اجتماعی, اجتماعی‌گرایی پایدار,

چکیده مقاله :

با تغییرات فزآینده ی بازارها و نوسانات بازده سهام تحت شرایط اقتصادی گاهاً نامتوازن کشورها، ایجاد تعادل و پایداری به عنوان راهبردی اثربخشی برای جذب سرمایه گذاری ها جهت توسعه اقتصادی به حساب می آید. اما الزاماً چالش های اقتصادی تنها مبنایی برای توسعه ی پایداری شرکت ها در سطح بازارهای سرمایه به حساب نمی آیند، بلکه تمرکز بر نقضِ هنجارهای اجتماعی و نیاز ذینفعان به دستیابی شفاف تر اطلاعات جهت سرمایه گذاری نیز بخش مهمی از تمرکز بر توسعه ی کارکردهای گزارشگری پایدار محسوب می شود. لذا هدف این پژوهش توسعه‌ی کارکردِ گزارشگریِ پایدار برمبنای آنومیِ فشارهای اجتماعی با استفاده از تحلیلِ سلسله مراتب فازی چندمرحله‌ای می باشد. این پژوهش از نظر هدف، جزء پژوهش‌های توسعه‌ای است، زیرا به دلیلِ فقدان مبنایی برای وجود انومی فشارهای اجتماعی و گزارشگری پایدار در پژوهش‌های قبلی، براساس تحلیل فراترکیب در گام اول تلاش شد تا نسبت به شناسایی مولفه‌ها به عنوان مبنایِ تحلیلی پژوهش و گزاره‌ها به عنوان متغیرهای مرجع، اقدام شود. سپس باهدف تبیین مولفه‌ها و گزاره‌های شناسایی شده، در سطح بازار سرمایه، در بخش کمی از تحلیلِ سلسله مراتب فازی چندمرحله‌ای باهدفِ تعیین تاثیرگذارترین کارکردِ گزارشگری پایدار برمبنای آنومیِ فشارهای اجتماعی، استفاده شد. در این پژوهش، جامعه هدف شامل دو بخشِ کیفی و کمی بود، که در بخش کیفی با کمکِ ۱۵ نفر از متخصصان و خبرگان رشته حسابداری در سطح دانشگاه تلاش گردید تا در قالب فرم‌های امتیازی، مولفه‌ها و گزاره‌های پژوهش شناسایی شوند. در بخش کمی نیز ۲۰ نفر از مدیران ۵۰ شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸، برای مشارکت در پژوهش انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد، آنومی هنجاری ذینفعان تاثیرگذارترین عامل برای توسعه ی کارکردهای پایدارِ گزارشگری شرکت‌ها محسوب می‌شود. در واقع نتیجه این پژوهش بیان‌کننده‌ی این واقعیت است که آنومیِ هنجاریِ ذینفعان کاراترین عامل موثر بر کارکردهای گزارشگری پایدار محسوب می‌شود و محرکی برای اجتماعی‌گرایی پایدار به عنوان تاثیرگذاترین کارکردِ گزارشگری پایدار در سطح شرکت‌های بازار سرمایه می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

With the increasing changes of markets and fluctuations in stock returns under the sometimes unbalanced economic conditions of countries, creating balance and stability is considered as an effective strategy to attract investment for economic development. But economic challenges are not necessarily the only basis for developing corporate sustainability at the capital market level. Focusing on violating social norms and stakeholders' need for more transparent access to information for investment is also an important part of focusing on developing sustainable reporting functions. The purpose of this research is developing a Sustainable Reporting Function Based on the Anomie of Social Pressures by Intuitive Fuzzy Analysis. In terms of purpose, this research is part of developmental research, because due to the lack of a basis for the existence of anomie social pressures and sustainable reporting in previous research, based on the meta-analysis, in the first step, an attempt was made to identify the components as the analytical basis of the research and the propositions as the decision variables. Then, in order to explain the identified components and propositions, at the level of the capital market, in a small part, intuitive fuzzy Vikor analysis was used to determine the most effective sustainable reporting function based on the anomie of social pressures. In this study, the target population consisted of two parts: qualitative and quantitative. In the qualitative part, with the help of 15 accounting experts at the university level, an attempt was made to identify the research components, components and propositions in the form of scoring forms. In a small part, 20 managers of the top 50 companies of the Tehran Stock Exchange in 2019 were selected to participate in the research. The results showed that the normative anomaly of stakeholders is the most effective factor for the development of sustainable corporate reporting functions. In fact, the result of this study reflects the fact that the normative anomie of stakeholders is the most effective factor affecting sustainable reporting functions and is a stimulus for sustainable socialism as the most effective sustainable reporting function at the level of capital market companies.

منابع و مأخذ:

• اسماعیل‌پور، رضا.، رضائی پیته‌نوئی، یاسر.، غلامرضاپور، محمد. (۱۳۹۸). مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت و ضعف کنترل‌های داخلی: آزمون تجربی نظریه ذینفعان و علامت‌دهی. فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۴(۸): ۳۱۸-۳۳۸


• امیربیکی‌لنگرودی، حبیب.، کردستانی، غلامرضا.، رضایی، فرزین. (1399). الگوی یکپارچه حسابداری مدیریت توسعه پایدار، حسابداری مدیریت، 13(44): 1-21.


• تیموری، مهسا.، بزازان، فاطمه.، اندایش، یعقوب. (۱۳۹۷). شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران بر اساس کمترین انتشار آلاینده کربن دی‌اکسید با استفاده از رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، ۶(۲۳): ۹۷-۱۱۷


• حاجیها، زهره. (1397). راهبردهای رقابتی، عملکرد شرکت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به عنوان راهبرد سوم، حسابداری مدیریت، 11(36): 31-43.


• حقیقی، محمد.، جلالی، سیدحسین. (1396). شکل‌گیری شراکت‌های راهبردی از دیدگاه تئوری نهادی، مدیریت بازرگانی، 9(4): 717-738.


• حیاتی، منوچهر.، مشبکی اصفهانی، اصغر.، خورشیدی، عباس.، مرتضوی، مهدی. (۱۳۹۷). ارائه الگوی مدیریت تعامل با ذینفعان راهبردی بانک، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، ۸(۲): ۵۷-۷۲


• خواجوی، شکراله.، اعتمادی‌جوریابی، مصطفی. (1394). مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و گزارشگری آن، حسابداری سلامت، 4(2): 104-123.


• خوزین، علی.، طالب‌نیا، قدرت‌اله.، گرکز، منصور.، بنی‌مهد، بهمن. (1397). بررسی اثر ساختار مالکیت بر توسعه سطح گزارشگری پایداری، حسابداری مدیریت، 11(36): 1-13.


• سفیدچیان، سلمان.، مظلومی، نادر.، صالحی صدقیانی، جمشید. (1396). الگویی از آنومی سازمانی و عوامل ایجادکننده‌ی آن، مطالعات رفتار سازمانی، 6(4): 108-130.


• ضیا، فرناز.، وکیلی‌فرد، حمیدرضا.، صراف، فاطمه. (1399). تاثیر گزارشگری پایداری بر کاهش عدم تقارن اطلاعاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، 13(46): 121-135.


• عبدی، مصطفی.، کردستانی، غلامرضا.، رضازاده، جواد. (1398). طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها، پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(4): 23-44


• عبدی، مصطفی.، کردستانی، غلامرضا.، رضازاده، جواد. (1398). طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها، پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(4): 23-44


• عبدی، مصطفی.، کردستانی، غلامرضا.، رضازاده، جواد. (1399). گزارشگری پایداری: رتبه‌بندی محرک‌ها و شاخص‌ها، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 10(2): 71-114.


• فخاری، حسین.، مهرابی، مهدی. (۱۳۹۷). شناسایی رویکرد تحلیلگران سرمایه‌گذاری در استفاده از اطلاعات زیست محیطی، حسابداری سلامت، ۷(۱۹): ۸۰-۱۲۰.


• فرخی، مجتبی.، غلامی جمکرانی، رضا.، کاشانی پور، محمد.، مهربان پور، محمدرضا.، میثمی، حسین. (۱۳۹۹). ابعاد و مولفه‌های کلیدی گزارشگری پایداری شرکتی با رویکرد اسلامی، نشریه معرفت اقتصاد اسلامی، ۱۱(۲): ۱۷۳-۱۹۱.


• کرمی قلعه‌سیدی، مریم.، صالحی، اله‌کرم. (1397). اثرات تغییرات اجتماعی بر توسعه حسابداری، حسابداری مدیریت، 11(38): 79-92.


• مشایخی، بیتا.، حقی، علیرضا.، زارع، شهناز. (1400). گزارشگری پایداری شرکتی در صنعت پتروشیمی: مطالعه موردی شرکت پتروشیمی مروارید، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 10(39): 115-135.


• مهربان‌پور، محمدرضا.، جندقی‌قمی، محمد. (۱۳۹۸). جایگاه مالی و سرمایه اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، ۶(۲): ۳۲۷-۳۴۹.


• Baboukardos, D., Mangena, M., Ishola, A. (2021). Integrated thinking and sustainability reporting assurance: International evidence, Business Strategy and The Environment, https://doi.org/10.1002/bse.2695


• Bhutta, M. K. S., Omar, A. Yang, X. (2011). Electronic waste: a growing concern in today's environment. Economics Research International, 2011.


• Brink, A, G., Tang, F., Yang, L. (2016). The Impact of Estimate Source and Social Pressure on Auditors' Fair Value Estimate Choices. Behavioral Research in Accounting, 2(28): 29-40.


• Brink, A, G., Tang, F., Yang, L. (2016). The Impact of Estimate Source and Social Pressure on Auditors' Fair Value Estimate Choices. Behavioral Research in Accounting, 2(28): 29-40.


• Calderon, F., Manuela, W, D., Briones, D, T. (2021). The impact of sustainability reporting on organizational behaviour from Western and Asian perspectives: a systematic review of literature, Journal of Sustainable Finance & Investment, https://doi.org/10.1080/20430795.2021.1879560


• Chiou, Ch, L., Shu, P, G. (2019). How does foreign pressure affect a firm's corporate social performance? Evidence from listed firms in Taiwan, Journal of Multinational Financial Management, 51(2): 1-22. https://doi.org/10.1016/j.mulfin.2019.04.006


• Chiou, Ch, L., Shu, P, G. (2019). How does foreign pressure affect a firm's corporate social performance? Evidence from listed firms in Taiwan, Journal of Multinational Financial Management, 51(2): 1-22. https://doi.org/10.1016/j.mulfin.2019.04.006


• Fu, L., Boehe, D., Orlitxky, M., Swanson, D, L. (2018). Managing stakeholder pressures: Toward a typology of corporate social performance profiles, Long Range Planning, 52(6):101-147. https://doi.org/10.1016/j.lrp.2018.08.002


• Graafland, J., Smid, H. (2017). Reconsidering the relevance of social license pressure and government regulation for environmental performance of European SMEs, Journal of Cleaner Production, 141(10): 967-977. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.09.171


• Haladu, A. and Bin-Nashwan, S.A. (2021). The moderating effect of environmental agencies on firms’ sustainability reporting in Nigeria, Social Responsibility Journal, https://doi.org/10.1108/SRJ-07-2020-0292


• Ismaeel, M. and Zakaria, Z. (2019). Perception of preparers of sustainability reports in the Middle East: Contrasting between local and global, Meditari Accountancy Research, 28(1): 89-116. https://doi.org/10.1108/MEDAR-03-2019-0459


• Jiao, H., Yang, J. and Cui, Y. (2021). Institutional pressure and open innovation: the moderating effect of digital knowledge and experience-based knowledge, Journal of Knowledge Management, https://doi.org/10.1108/JKM-01-2021-0046


• (2013). Beyond Quarterly Earnings: Is the Company on Track for Long-Term Success? Available at https://boardleadership.kpmg.us/content/dam/blc/pdfs/2013/aci-spr-2013-roundtable


• Kumar A., Dixit G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, https://doi.org/10.1016/j.spc.2018.01.002


• Laskar, N. (2018). Impact of corporate sustainability reporting on firm performance: an empirical examination in Asia, Journal of Asia

 

Business Studies, 12(4): 571-593. https://doi.org/10.1108/JABS-11-2016-0157

• Lu, W. (2016). An Exploration of the Associations among Corporate Sustainability Performance, Corporate Governance, and Corporate Financial Performance, Ph.D. Thesis in Philosophy, University of Texas, Available at: https://rc.library.uta.edu/ uta ir/bitstream/handle/10106/25557/ Lu_uta_2502D_12405.pdf?sequence= 1&isAllowed=y[Online] [26 October 2018].


• Maama, H., Appiah, K. (2019). Green accounting practices: lesson from an emerging economy, Qualitative Research in Financial Markets, 11(4): 456-478. https://doi.org/10.1108/QRFM-02-2017-0013


• Menikpura, S, N, M., Santo, A. and Hotta, Y. (2014). Assessing the climate co-benefits from waste electrical and electronic equipment (WEEE) recycling in Japan. Journal of Cleaner Production, 74(2): 183-190.


• Moratis, L., Egmond, M, V. (2018). Concealing social responsibility? Investigating the relationship between CSR, earnings management and the effect of industry through quantitative analysis, International Journal of Corporate Social Responsibility, 3(8): 33-58. https://doi.org/10.1186/s40991-018-0030-7


• Name-Correa, A., Yildirim, H. (2020). Social pressure, transparency, and voting in committees, Journal of Economic Theory, 184(4):104-143. https://doi.org/10.1016/j.jet.2019.104943


• Rajesh, P. (2011). Manufacturers targeted by India's e-waste laws. Chemistry World; http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2011/July/13071101.asp. Accessed on 23 May, 2017.


• Rashid, A. (2020). Institutional shareholding and corporate social responsibility reporting: evidence from Bangladesh, Journal of Asia Business Studies, https://doi.org/10.1108/JABS-09-2019-0285


• Rossi, M., Festa, G., Chouaibi, S., Fait, M. and Papa, A. (2021). The effects of business ethics and corporate social responsibility on intellectual capital voluntary disclosure, Journal of Intellectual Capital, 22(7):1-23. https://doi.org/10.1108/JIC-08-2020-0287


• Schaltegger, S., & Hörisch, J. (2015). In search of the dominant rationale in sustainability management: Legitimacy or profit seeking? Journal of Business Ethics, 145(2): 1–18. https://doi.org/10.1007/s1055101528543.


• Schiehll, E., Kolagar, S. (2020). Financial materiality in the informativeness of sustainability reporting, Business Strategy and The Environment, 30(2): 840-855. https://doi.org/10.1002/bse.2657


• The Association of Chartered Certified Accountants. (2015). Corporate Reporting (CR), Chapter 17, Florida: Kaplan Publishing.


• Theriault, J, E., Young, L., Feldman Barrett, L. (2021). The sense of should: A biologically-based framework for modeling social pressure, Physics of Life Reviews, https://doi.org/10.1016/j.plrev.2020.01.004


• Vieira, A, P., Radonjic, G. (2020). Disclosure of eco‐innovation activities in European large companies' sustainability reporting, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(5): 2240-2253. https://doi.org/10.1002/csr.1961


• Wang, P., Yuan, L., Wu, J. (2017). The joint effects of social identity and institutional pressures on audit quality: The case of the Chinese Audit Industry, International Business Review, 26(4): 666-682. https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2016.12.007


• Wath, S. B., Vaidya, A. N., Dutt, P. S., and Chakrabarti, T. (2010). A roadmap for development of sustainable E-waste management system in India. Science of the Total Environment, 409(1): 19-


• Xu, Y., Wang, H., Merigo, J, M. (2012). Intuitionistic fuzzy Einstein Choquet integral operators for multiple attribute decision making, Technological and Economic Development of Economy, 20(2): 227-253. https://doi.org/10.3846/20294913.2014.913273


• Yu, D. (2013). Intuitionistic fuzzy prioritized operators and their application in multi-criteria group decision making, Technological and Economic Development of Economy, 19(1): 1-21. https://doi.org/10.3846/20294913.2012.762951