تأثیر ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری بر پایداری مالی در صنعت بانکداری ایران؛ رهیافت رگرسیون چندک

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

موسی بزرگ اصل ¹ , فرخ برزیده ² , محمد تقی صمدی ³

1 - دانشیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
3 - دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی

تاریخ دریافت : 1396/09/07 تاریخ پذیرش : 1396/12/10 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: ریسک اعتباری, ریسک نقدینگی, پایداری مالی, بانک‌های تجاری, رگرسیون چندک,

چکیده مقاله :

تأثیر ریسک‌های مختلف در صنعت بانکداری بر پایداری مالی با توجه به ماهیت کارکرد آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به عدم اتفاق نظر در رابطه بین ریسک‌های مالی در بانک‌ها بالاخص در ریسک اعتباری و نقدینگی در بانک‌ها این تحقیق به بررسی رابطه توأمان این دو ریسک و تأثیر آنها بر پایداری مالی در صنعت بانک‌داری در ایران در طی دوره 1384 تا 1393 به روش پانل دیتا پرداخته است. بر این اساس برای بررسی تأثیر ریسک‌های نقدینگی و اعتباری بر پایداری مالی از روش رگرسیون چندک(کوانتیل) استفاده شده است. نتایج بررسی نشان دهنده تأثیر منفی و معنی‌دار این دو ریسک بر پایداری مالی در اکثر دهک‌های مورد بررسی است به طوری که با افزایش در پایداری مالی تأثیر این دو ریسک بر پایداری کاهش می‌یابد. به بیان دیگر بانک‌هایی که در دهک‌های بالای توزیع پایداری قرار دارند تأثیرپذیری کمتری از ریسک‌های اعتباری و نقدینگی دارند.

چکیده انگلیسی:

The impact of different risks is of great importance in banking industry on financial sustainability, given its functional entity. Given the lack of consensus on the relationship between financial risks in banks, in particular, in credit risk and liquidity in banks, this research investigates the relationship of these two types of risks and their impacts on financial sustainability in banking industry in Iran during 2005-2014 with panel data method. In this regard, in order to investigate the impact of liquidity and credit risks on financial sustainability, Quintile regression method. The results indicate the negative and significant impact of these two types of risks on financial sustainability in most reviewed decimals. This means that with an increase in financial sustainability, the impact of these two types of risks is reduced. In other words, those banks placed in the higher decimals of sustainability distribution are affected less by credit and liquidity risks.

منابع و مأخذ:

*      آذری پناه، ش؛ فلاح شمس، م (1392). بررسی ارتباط بین احتمال نکول و ساختار سرمایه با استفاده از مدل KMV و روش پنل دیتا، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال ششم، شماره هجدهم تابستان.

*      اداره مطالعات و  مقررات بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1382). آیین‌نامه کفایت سرمایه. شماره: مب/ 1966.

*      اداره مطالعات و  مقررات بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1387). آیین‌نامه نظام سنجش اعتبار، شماره:  مب/ 384.

*      اداره مطالعات و  مقررات بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1388). آیین‌نامه وصول مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول مؤسسات اعتباری (ریالی/ارزی)، شماره:  175208/88.

*      ارباب، حمیدرضا (1393). اقتصاد کلان. گریگوری منکیو. نشر نی

*      استاندارد شماره ۳ حسابداری(1386). درآمد عملیاتی.

*      اسدی پور، نوشین (1384). بررسی نقش و اهمیت نظارت مبتنی بر ریسک در نظارت بانکی و مقایسه آن با نظارت تطبیقی. پایان نامه، تهران، موسسه علوم بانکی.

*      التجایی، ا؛ ریاحی، خ (1390). عوامل موثر بر هزینه تولیدی تور م زدایی در کشورهای درحال توسعه. پژوهشنامه اقتصادی 1391 -دوره : 12-  شماره 1، صفحه:241.

*      بانک سینا (1391). اصول و مفاهیم مدیریت ریسک. مدیریت پژوهش و ریسک بانک سینا.

*      برزنده، محمد؛ حسینی، رضا (1382). درآمدی بر مدیریت ریسک و مفاهیم مرتبط با آن. فصلنامه بانک کشاورزی، شماره 2، ص 125.

*      پدرام، ع (1387). راهنمای گام به گام آینده پژوهی راهبردی، تهران، دانشگاه مالک اشتر. 1387، ص44 ـ 88.

*      گلریز، حسن (1380). فرهنگ توصیفی اصطلاحات پول، بانکداری و مالیه بین المللی. فرهنگ معاصر.

*      رادپور، میثم؛ رسولی زاده، علی؛رفیعی، احسان؛ لهراسبی، علی اصغر  (1388). مدیریت ریسک بازار: رویکرد ارزش در معرض خطر، تهران، شرکت ماتریس تحلیلگران سیستم‌های پیچیده.

*      زاهدی، محمد جواد (1394).  فرهنگ علوم اجتماعی- نوشته گولد و کولب.  ص ۲۷۸-۲۷۹

*       عرب مازاریزدی، محمد؛ باغومیان، رافیک؛ کاکه‌خانی، فرزانه (1393). بررسی رابطه میان ترکیب دارایی-بدهی و ریسک نقدینگی بانک‌ها در ایران.

*      فرهنگ، م (1379). فرهنگ علوم اقتصاد. انتشارات پیکان.

*      مراقبی، غلامحسین(1387). مدیریت ریسک در بانکداری. نشر: بانک تجارت، اداره آموزش. 

*      مهشید شاهچراغ. نشریه تازه‌های اقتصاد. شماره 129-سال هشتم.

*      نظربلند، غ؛ عبده تبریزی، ح ؛ کوثری(1393). فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه‌گذاری. فرهنگ معاصر.

*      نوری، پیمان (1388). بررسی نقش بحرانهای مالی بر شاخصهای کلیدی بانکها.

*      Acharya, V., & Naqvi, H. (2012). The seeds of a crisis: A theory of bank liquidity and risk taking over the business cycle. Journal of Financial Economics, 106(2), 349-366.

*      Acharya, V. V., & Viswanathan, S. X. X. X. X. (2011). Leverage, moral hazard, and liquidity. The Journal of Finance, 66(1), 99-138.

*      Banks, E. (2004). Liquidity risk: managing asset and funding risks. Springer.

*      Basel Committee on Banking Supervision (2000): A new capital adequacy framework: pillar 3 – market discipline, Consultative Paper.

*      Basel Core Principles for Effective Banking Supervision, Basle Committee on Banking Supervision, Basle September 1997, p22

*      Berger, A., & Bouwman, C. (2008). Financial crises and bank liquidity creation. Philadelphia, United States: University of Pennsylvania, Wharton School of Business. Available at: http://fic. wharton. upenn. edu/fic/papers/08/0837. pdf.

*      Berlin, M., & Loeys, J. (1988). Bond covenants and delegated monitoring. The Journal of Finance, 43(2), 397-412.

*      Bikker, J. (Ed.). (2017). Pension Fund Economics and Finance: Efficiency, Investments and Risk-Taking. Routledge.

*      Bhushan, R. (1991). Trading costs, liquidity, and asset holdings. The Review of Financial Studies, 4(2), 343-360.

*      Imbierowicz, B., & Rauch, C. (2014). The relationship between liquidity risk and credit risk in banks. Journal of Banking & Finance, 40, 242-256.

*      Bryant, J. (1980). A model of reserves, bank runs, and deposit insurance. Journal of banking & finance, 4(4), 335-344.

*       Chernozhukov, V. and L. Umantsev (2000), ConditionalValue-at-Risk: Aspects of Modeling and Estimation . Standford University, preprint.

*      Crouhy, M., Galai, D., & Mark, R. (2000). A comparative analysis of current credit risk models. Journal of Banking & Finance, 24(1), 59-117.

*      Delis, M., Iosifidi, M., & Tsionas, M. G. (2017). Endogenous bank risk and efficiency. European Journal of Operational Research, 260(1), 376-387.

*      Diamond, D. W., & Dybvig, P. H. (1983). Bank runs, deposit insurance, and liquidity. Journal of political economy, 91(3), 401-419.

*      Diamond, D. W., & Rajan, R. G. (2005). Liquidity shortages and banking crises. The Journal of finance, 60(2), 615-647.

*      Dong, Y., Girardone, C., & Kuo, J. M. (2017). Governance, efficiency and risk taking in Chinese banking. The British Accounting Review, 49(2), 211-229.

*      Ernst & Young (2010). Snapshot of the 10 biggest risks for business.

*      Fiordelisi, F., Marques-Ibanez, D., & Molyneux, P. (2011). Efficiency and risk in European banking. Journal of Banking & Finance, 35(5), 1315-1326.

*      Gorton, G., & Metrick, A. (2012). Securitized banking and the run on repo. Journal of Financial economics, 104(3), 425-451.

*      He, Z., & Xiong, W. (2012). Dynamic debt runs. The Review of Financial Studies, 25(6), 1799-1843.

*      Hitchins, J., Hogg, M., & Mallet, D. (2001). Banking: a regulatory accounting and auditing guide. ABG Professional Information.

*      Bessis, J. (2011). Risk management in banking. John Wiley & Sons.

*      Elgari, M. A. (2003). Credit risk in Islamic banking and finance. Islamic Economic Studies, 10(2), 1-25.

*      Nickles William, G., McHugh James, M., & McHugh Susan, M. (1999). Undrestanding Business. Irwin/cGrow-Hill.

*      Ng, J., & Roychowdhury, S. (2013). Loan loss reserves, regulatory capital, and bank failures: evidence from the recent economic crisis.

*      Pasiouras, F. (2008). Estimating the technical and scale efficiency of Greek commercial banks: the impact of credit risk, off-balance sheet activities, and international operations. Research in International Business and Finance, 22(3), 301-318.

*      Prisman, E. Z., Slovin, M. B., & Sushka, M. E. (1986). A general model of the banking firm under conditions of monopoly, uncertainty, and recourse. Journal of Monetary Economics, 17(2), 293-304.

*      Qi, J. (1994). Bank liquidity and stability in an overlapping generat.

*      Simper, R., Hall, M. J., Liu, W., Zelenyuk, V., & Zhou, Z. (2017). How relevant is the choice of risk management control variable to non-parametric bank profit efficiency analysis? The case of South Korean banks. Annals of Operations Research, 250(1), 105-127.

*      Sun, L., & Chang, T. P. (2011). A comprehensive analysis of the effects of risk measures on bank efficiency: Evidence from emerging Asian countries. Journal of Banking & Finance, 35(7), 1727-1735.

*      Khan, T., & Ahmed, H. (2001). Risk Management: An Analysis of Issues in Islamic Financial Industry (Occasional Papers) (No. 91). The Islamic Research and Teaching Institute (IRTI).

*      The Basel Committee on Banking Supervision.(2004). Basel_II_Pillar_II

*      Tripe, D. (1999). Liquidity risk in banks–a New Zealand perspective. In 12th Annual Australasian Finance and Banking Conference, Sydney.

*      Zhang, J., Wang, P., & Qu, B. (2012). Bank risk taking, efficiency, and law enforcement: Evidence from Chinese city commercial banks. China Economic Review, 23(2), 284-295.